Od pewnego czasu gazeta "Rzeczpospolita" wydaje jako dodatek zeszyty historyczne pt. "Batalie największej z wojen". W zeszycie numer 3 pn. "Wołodyjowski Oksywia. Los floty, obrona Wybrzeża" wśród zamieszczonych w nim archiwalnych fotografii dwa zdjęcia zwróciły moją uwagę. Oba pokazują ten sam obiekt, lecz w podpisach podano różne lokalizacje (błędny podpis pod drugą fotografią - nr 3). Ciekawostką jest na drugiej fotografii "zdejmowanie" z budynku polskiego szyldu o treści "Lasy Państwowe ...". O swoim spostrzeżeniu napisałem do redaktora cyklu p. Macieja Rosalaka m.rosalak@rp.pl . Obie fotografie poniżej.
Grupa żołnierzy wyłamuje szlaban z polskim godłem. U dołu pocztówki podpis w języku niemieckim: „Szlaban na polskiej granicy został usunięty”. Obraz ten wielokrotnie wykorzystywała niemiecka propaganda, potem reprodukowano go nawet w podręcznikach. Tymczasem zdjęcie jest falsyfikatem - aranżacją.
Scenę łamania szlabanu reprodukowano nie tylko w książkach, podobna sekwencja znalazła się w niemieckiej kronice filmowej i filmie „Polenfeldzug”. Po wojnie obraz wykorzystywano niezliczoną ilość razy, tak że stał się jedną z ikon II wojny światowej. Jego szczególne znaczenie potwierdza transfer do sfery kultury: w amatorskiej przeróbce teledysku do piosenki „Keine Grenzen” zespołu Ich Troje, która pojawiła się w internecie, słowa o braku granic zestawiono z sekwencją wyłamywania szlabanu. W sztukach plastycznych obraz wykorzystał Zbigniew Libera, który na fotografii „Kolarze” z serii „Pozytywy” zastąpił żołnierzy rowerzystami w sportowych strojach. W archiwach i w większości powojennych publikacji zdjęcie opisywano, powielając w różnych wariantach pierwotny niemiecki podpis. Na przykład w Bundesarchiv brzmi on: „Usuwanie szlabanu z godłem polskim na granicy polsko-niemieckiej przez żołnierzy niemieckich”. Powtarzano w ten sposób błędną interpretację zdarzeń. Niewłaściwe jest już samo określenie „granica polsko-niemiecka”. Fotografię wykonano na przejściu granicznym między Polską a Wolnym Miastem Gdańskiem w Kolibkach, a nie na granicy między Polską a Rzeszą. Także sformułowanie „niemieccy żołnierze” jest mylące. Na zdjęciu widać nie żołnierzy Wehrmachtu, lecz gdańskich formacji policyjnych. Najistotniejsze jest jednak to, że mamy do czynienia nie z obrazem rzeczywistych wydarzeń, ale z inscenizacją na zamówienie propagandy. Potwierdza to też Hermann Rausch, jeden z żołnierzy obecnych w Kolibkach, do którego dotarł dziennikarz Guido Knopp. Można zresztą przekonać się o tym naocznie, oglądając drugie zdjęcie: widać na nim grupę żołnierzy podchodzących do złamanego szlabanu i filmującego ich operatora, który wychyla się zza drzewa po lewej stronie kadru. Na daszku nad wejściem do budynku celnego znajduje się inny żołnierz, który zdejmował godło Polski. Ponieważ na pocztówce nie widać ani tego żołnierza, ani godła, fotografia musiała być zainscenizowana. Szlaban trzeba było ustawić w poprzek drogi, by dla potrzeb propagandy ponownie go „złamać”.
Obraz ten wielokrotnie wykorzystywała niemiecka propaganda, potem reprodukowano go nawet w podręcznikach.
gwoli uzupełnienia dodam, że III Rzesza nie była pierwsza w tej dziedzinie - poniżej rycina Knoetla ukazująca wkraczanie wojsk napoleońskich do Prus, krótko przed Jeną i Auerstadt (1806)
W czelluściach mojego dysku znalazłem ściągnięte wiele lat temu z internetu (pewnie jakaś aukcja) zdjęcie granicy. Wygląda na pierwotne, kiedy żołnierze podnoszą, a nie łamią szlaban.
Dziś poszedłem szlakiem dawnej granicy WMG aż za miejscowość Sulmin za Otominem do rzeki Raduni.
Zobaczyłem wodne przejście graniczne, ciekawe czy wtedy kajakarze mogę przepływać a jeśli nie to jak mogło być zagrodzone.
To co ciekawego tam jest to ślad wykopu strażnicy granicznej WMG i słupek krzyżykiem.
Przekładając podłogę w starym domu we Wrzeszczu pod deskami w kuchni znalazłem kilka międzywojennych gazet. Mocno zniszczone bo nie raz przez szpary zalane były zupą. Te dwa zdjęcia, pomimo kiepskiej ich jakości, zeskanowałem.
Jeśli jakiś lepszy lingwista pokusi się o przetłumaczenie podpisów byłbym wdzięczny
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Nie możesz ściągać załączników na tym forum