Z którego roku pochodzi mapa Żuł.Augustowski.1m.jpg?
Narysowana przypuszczalnie w latach 70. Podpisana: Mapa ukształtowania stropu plejstocenu Żuław Wiślanych.
Ponieważ nie wszyscy muszą wiedzieć: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plejstocen
Cytat:
Plejstocen nieformalnie nazywany jest też epoką lodowcową, lub epoką lodową, ze względu na olbrzymie lodowce kontynentalne (lądolody), które pokrywały w nim część Europy, łącznie z Polską
Na tym terenie zakończył się ok 14000 lat temu chwilą wycofania się ostatniego lądolodu skandynawskiego.
Mapka "Żuł.Augustowski.1m.jpg" pokazuje strop (górną powierzchnię) osadów pozostawionych przez topniejący, ale ciągle nachodzący na ten teren lodowiec. Tu na terenie Żuław zasypywał, zanosił materiałem (piaski, żwiry) rozprowadzanym wodą dawniejsze obniżenie terenu. Przy takim "zanoszeniu" wodą nie mogą powstać widoczne na mapce spore (do 40 m) niecki. To, że one są wynika z odwiertów geologicznych. Ich istnienie można jasno wytłumaczyć. Są one zlokalizowane nad znajdującymi się pod osadami nieckami wydrążonymi przez lodowiec. Lód zalegający w tych nieckach nie wytopił się od razu, został przysypany moreną lodowcową. Górna powierzchnia osadów z grubsza wyrównana została materiałem rozprowadzanym wodami roztopowymi. Po oddaleniu się czoła lodowca na północ już gdzie indziej pozostawiany był materiał, a wolno (bo głęboko pod ziemią) topniejący lód tych pozostałości powodował stopniowe zapadanie się powierzchni. Już później, w miocenie, te plejstoceńskie (lodowcowe) osady zostały przykryte osadami, głównie, naniesionymi przez Wisłę.
Co do samej mapki napisałem, że: "W szczegółach mam pewne zastrzeżenia".
Na niżu żuławskim ta powierzchnia osadów plejstoceńskich zastała przykryta, ale na wysoczyznach została tylko nieznacznie zmodyfikowana. Zastrzeżenia mam takie:
"1" - brak Wysoczyzny Elbląskiej
"2" - tu powinna być pradolina Dzierzgonki
"3" - tu płyną Szpęgawa i Wierzyca, a na mapce fizycznej widzę nawet obniżenie połączenia ich pradolin, a na mapce Augustowskiego jednolity skłon wysoczyzny.
"2" - tu powinna być pradolina Dzierzgonki
"3" - tu płyną Szpęgawa i Wierzyca, a na mapce fizycznej widzę nawet obniżenie połączenia ich pradolin, a na mapce Augustowskiego jednolity skłon wysoczyzny.
Hm Na studiach miałem parę semestrów geomorfologii i geologii, ale nie uważam się za autorytet Tym niemniej, czy to na pewno są "pradoliny"? dla mnie to po prostu doliny wycięte w skłonie wysoczyzn przez wody pochodzące z topniejących brył lodowca. Mapka Augustowskiego pokazuje sytuację wyjściową, zanim zaczęło się tworzenie tych dolin.
Brak Wysoczyzny Elbląskiej, przyznaję, jest dla mnie niezrozumiały.
Powstała w czasie cofania się lądolodu na jego przedpolu w wyniku działalności wód z topniejącego lodowca
Zwłaszcza ta dolina (3) ukierunkowana północ-południe, którą teraz (w przeciwną stronę) płynie Szpęgawa, obniżenie łączące ją z doliną Wierzycy i dalej dolina Wierzycy wygląda mi na pradolinę którą odprowadzana była jakaś część wód roztopowych gdy zalegał on jeszcze na terenie Żuław.
Dolina Dzierzgonki może od początku była żłobiona przez wody opadowe płynące na północ, ale nie wyobrażam sobie żeby nie zaistniała zaraz po wycofaniu się lądolodu z wysoczyzny na obniżenie Żuław.
Ale czy to pradoliny, czy doliny to musiały istnieć w omawianym okresie.
Moi wykładowcy podkreślali w definicji pradoliny co innego (cytaty z tego samego artykułu Wikipedii):
Pradolina powstaje na przedpolu lądolodu, a płynąca w niej rzeka ma bieg równoległy do czoła lądolodu - czyli kształtowanie pradolin miało miejsce jeszcze w trakcie istnienia lądolodu, a wskazane przez ciebie doliny powstały już po jego rozpadzie.
Ponieważ najkrótszą drogę na północ zamykał lodowiec - wody te płynęły bądź na zachód, ku Atlantykowi i Morzu Północnemu (większa część), bądź też na wschód, ku Morzu Czarnemu (mniejsza część) - myślałem, że tu mamy zupełną jasność. Doliny Szpęgawy i Dzierzgonki nie mogły służyć odprowadzaniu wód na południe, bo żaden strumień nie popłynie pod górkę.
Ich dna są przeważnie dość płaskie, a zbocza strome. - z własnego doświadczenia znam co najwyżej fragmenty doliny Szpęgawy i tam w żaden sposób nie potrafię dostrzec krajobrazu pradolinnego - porównaj to np. z pradoliną Redy- Łeby (wystarczy się przejechać SKMką Gdynia - Wejrowo).
Oczywiście. Przepraszam za pomyłkę, ale te nazwy takie podobne
pumeks napisał/a:
bo żaden strumień nie popłynie pod górkę.
Może, na nazwanie doliny która odprowadzała wody roztopowe prostopadle do czoła lodowca, właściwszym określeniem będzie "dolina sandrowa". Ale spotkałem się z nazywaniem tak utworzonych dolin "pradolinami". Zdarza się, na naszym terenie, że w starej dolinie którą utworzyły wody roztopowe lodowca, teraz strumień płynie w przeciwną stronę. W pradolinie Redy-Łeby tylko Łeba płynie zgodnie z pierwotnym kierunkiem. Reda płynie już "pod górę". Wisła dokonując Przełomu Fordońskiego wykorzystała taką dolinę sandrową Wdy i aż do Świecia "płynie pod górę".
Fazy recesji lądolodu i zmiany odpływu wód w dolinie dolnej Wisły.
Źródło: Leszek Starkel, Historia Doliny Wisły od ostatniego zlodowacenia do dziś [rok wydania 2001].
Źródło znajduje się w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych, identyfikator publikacji: oai:rcin.org.pl:2556.
Nowy Dokument tekstowy.jpg
Plik ściągnięto 16842 raz(y) 119,42 KB
_________________ Tanie nie może być dobre, drogie nie musi.
w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych, identyfikator publikacji: oai:rcin.org.pl:2556.
Żebym ja umiał to źródło otworzyć
Na tym szkicu "wg: Wiśniewski" Wisła płynie na północ już 14500 lat temu, wpada do "jeziora zastoiskowego" i dalej Pradoliną Redy-Łeby uchodzi gdzieś na zachód.
Że takie jezioro było to wiem, ale chyba wcześniej, a Wisła gdy popłynęła to do późniejszego i niższego Jeziora Lodowego. Z: http://pl.wikipedia.org/w...lnej_Wis%C5%82y
Cytat:
Niska baza erozyjna (poziom kształtującego się Morza Bałtyckiego na etapie Jeziora Lodowego i Yoldiowego), spowodowała szybkie wcinanie się przełomowej doliny fordońskiej i ostateczne zaniknięcie odpływu na zachód na rzecz odpływu na północny wschód wprost ku Morzu Bałtyckiemu[4]. Skierowanie się Wisły wyłącznie na północ nastąpiło według R. Galona ok. 11 tys. lat temu
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum