Wysłany: Pią Mar 22, 2013 11:23 am Nataniel Mateusz Wolf
Pod koniec XVII w na Biskupiej Górce Bastionie Ostroróg powstało obserwatorium astronomiczne Nataniela Mateusza Wolfa.
Tak pisze o nim Andrzej Januszajtis.
Cytat:
Świetnie wyposażone obserwatorium astronomiczne
Innym sławnym człowiekiem, związanym z Biskupią Górką, był Nataniel Mateusz Wolf (1724–1784). Urodzony w Chojnicach studiował medycynę. Przez dłuższy czas był lekarzem nadwornym księcia Adama Czartoryskiego, po czym osiadł w Tczewie, a gdy w I rozbiorze zajęligo Prusacy, przeniósł się do polskiego jeszcze Gdańska, gdzie wstąpił do sławnego Towarzystwa Przyrodniczego. Pasją Wolfa była astronomia. Z jego inicjatywy i na jego koszt powstało świetnie wyposażone obserwatorium astronomiczne na wykupionym przez Towarzystwo terenie na Biskupiej Górce. Prowadził w nim obserwacje do śmierci, przed którą utworzył fundusz na dalszą działalność. Pochowano go na bastionie Ostroróg, obok obserwatorium, które stworzył. Obserwatorium stało tu do roku 1813, w którym broniący miasta przeciwko Rosjanom gen. Rapp kazał je rozebrać. Grób, odnowiony przez Towarzystwo w 1876 r., przetrwał do ostatniej wojny. Nie wiem, czy są po nim jakieś ślady, ale warto ich poszukać i – niezależnie od wyniku – godnie upamiętnić to miejsce.
Iconographia Observatorii Gedanensis
Abbildungen der Sternwarte in Danzig: Grundriss, Aufriss und Durchschnitt. Geschenkt von Professor Wolf.
Creation Date: 1784
Creator: Wolf, Johann Rudolf, 1816-1893 (Sammler)
Ze strony można pobrać plik w dużej rozdzielczości.
Cytuję za J. Schopenhauer Gdańskie wspomnienia młodości, Gdańsk, 1959,s. 80:
Na podstawie rozporządzenia, wyrażonego w testamencie, pochowano go, w myśl jego zlecenia, na Górze Biskupiej, najwyższym wzniesieniu w pobliżu miasta, w grobie, który na własnych oczach kazał wykopac tuż obok obserwatorium astromomicznego, gdzie przywykł spędzac jasne noce na przyglądaniu sie gwiazdom. (...). Po upływie stu lat, w rocznicę jego śmierci, miał byc jego grób otwarty i zbadany. Tak nakazywał w testamencie. ale zanim połowa tego czasu upłyneła, nie można było znaleźc tego grobu. Dwukrotne oblężenie mego nieszczęśliwiego miasta zniszczyło tam wszystko, a z obserwatorium i innych ówczesnych zabudowań nie pozostał kamień na kamieniu, rozwiały się jak plewy na wietrze.
W przypisie: Mimo oblężenia miasta w 1813 roku i zniszczenia obserwatorium, wbrew temu co pisze autorka, grób ocalał, jak również postawiony na nim pomnik. W r. 1869 w myśl testamentu, grób otwarto, a Gdańskie Towarzystwo Przyrodnicze kazało zbudowac nowy na tymże miejscu.
Te dwa plany obserwatorium znacząco się między sobą różnią.
Który z nich jest prawdziwy a który jedynie projektem ?
Osobiście uważam, że pierwszy zamieszczony tu plan jest ewolucją, rozbudowaną wersją pierwotnego obserwatorium, uszkodzonego przez działania wojenne roku 1807. Napoleon miał ponoć sypnąć na remont groszem ...czy też guldenem... : ), uznając pretensje ówczesnego rezydenta obserwatorium, następcy Wolfa.
Szczerze mówiąc, wiedziałem o poszukiwaniach, ale nie wierzyłem, że się uda.
Serdeczne gratulacje!
W artykule widzę nazwiska co najmniej dwóch zarejestrowanych użytkowników Forum Dawny Gdańsk, ale nie wiem, czy mogę podawać ich nicki. W każdym razie gratuluję wielkiego sukcesu!
Nataniel Mateusz Wolf - na portrecie mojego autorstwa. Portret ten tworzyłem w ubiegłym 2018 roku na podstawie jedynego znanego, pośmiertnego portretu z roku 1785. Trwało to wiele miesięcy, ponieważ stworzenie zupełnie nowego, zaledwie drugiego w historii portretu człowieka o tak szczególnej fizjonomii było naprawdę dużym wyzwaniem, któremu mam nadzieję, podołałem.
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Nie możesz ściągać załączników na tym forum
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Statystyki
Rejestracja
Zaloguj
Download
