Pierwszy wiślany lodołamacz o nazwie "WEICHSEL" zbudowany w 1880 roku a więc 133 lata temu. Od tego roku datuje się początek lodołomania na Wiśle przy pomocy lodołamaczy.
POPRZEDNIE NAZWY:
TYP STATKU: LODOŁAMACZ PAROWY
ROK BUDOWY: 1880
STOCZNIA: Danziger Schiffswerft & Kesselschmiede F.Devrient & Co., Danzig. [Niemcy] NR. BUD.:
DANE TECHNICZNE:
1915 r.
długość całkowita: 26,50 m; szerokość całkowita: 4,77 m; szerokość na wręgach: 4,65 m; wysokość burt: 2,45 m; wysokość statku: 3,60 m; zanurzenie min.: 1,58 m; zanurzenie max.: 1,75 m. nośność: 34,1 t.
1923 r.
długość całkowita: 26,50 m; długość m.p.: 26,00 m; szerokość całkowita: 4,77 m; szerokość na wręgach: 4,65 m; wysokość burt: 2,45 m; wysokość statku: 3,60 m; zanurzenie min.: 1,58 m; zanurzenie max.: 1,80 m. nośność: 34,1 t.
SILNIKI GŁÓWNE:
1 maszyna parowa stojąca podwójnego rozprężania produkcji F. Schichau Werft, Elbing 1880 rok o mocy 120 KM; średnica cylindrów: 300 mm ▪ 535 mm; skok tłoka: 300 mm; ilość obrotów: 230/min.
urządzenia elektryczne:
1 dynamomaszyna parowa o mocy 7,1 kV przy 600 obr./min. napięcię 65 V.
KOTŁY PAROWE:
1880
1 kocioł parowy płomieniówkowy produkcji Danziger Schiffswerft & Kesselschmiede F.Devrient & Co., Danzig z 1880 roku; ciśnienie 6 atm.; pow. grzewcza: 52,0 m2. nr. fabryczny:
1900
1 kocioł parowy szkocki produkcji Danziger Schiffswerft und Maschinenbauanstalt Johannsen & Co., Danzig z 1899 rok; ciśnienie 6 atm.; pow. grzewcza: 60,0 m2. nr. fabryczny:
zużycie węgla przy pełnej mocy 120 kg/godz.
INNE DANE:
materiał budowy: dno: stal; burt: stal; pokład: drewno
kadłub nitowany o poprzecznym systemie wiązań.
napęd; jedna śruba czteroskrzydłowa o średnicy 1.400 mm; prędkość: 15,0 km/h.; załoga: 6 osób
PORT MACIERZYSTY:
Elbing
ARMATOR:
Wasserbauamt, Elbing
NUMERY REJESTRACYJNE:
151 [BSR, Danzig]
RYS HISTORYCZNY
1880: WEICHSEL - Königlische Weichsel Strombauverwaltung, Danzig – Königlische Maschinenbauinspektion, Gross Plehnendorf.
pierwszy wiślany lodołamacz, koszt jego budowy wyniósł 74.900 RM. Kadłub stalowy wykonany z blach o grubości od 13 do 7 mm. Odległości wręg kadłuba: dziób – 500 mm; śródokręcie – 400 mm i rufa – 500 mm.
1900: - wymiana kotła parowego.
1901.XI.07: - próby na mili pomiarowej uzyskano prędkość 14,55 km/godz. przy pełnej mocy maszyn i ciśnieniu pary 5 atm
1913.XII. - próby na mili pomiarowej uzyskano prędkość 15,22 km/godz. przy pełnej mocy maszyn i ciśnieniu pary 5 atm.
1915: - skład załogi: kapitan – Gnoyke Karl, maszynista – Fahrmann Johann; marynarze – Wams August i Makowski Bruno, palacze – Stenke Alfons i Pauls Juliusz.
1919: - Königlische Wasserbauinspektion, Marienburg. [Malbork]
1920: - Reichswasserbauinspektion, Marienburg.
193. : - Wasserbauamt, Elbing.
1940: - jeszcze wykazywany, dalszy los nieznany.
POPRZEDNIE NAZWY: ex. „ŻÓRAW”; ex “FUSCH”; ex “MONTAU”
TYP STATKU: LODOŁAMACZ PAROWY
ROK BUDOWY: 1882
STOCZNIA: Danziger Schiffswerft & Kesselschmiede F.Devrient & Co., Danzig. [Niemcy] NR. BUD.:
DANE TECHNICZNE:
1915 r.
długość całkowita: 33,10 m; szerokość całkowita: 5,53 m; szerokość na wręgach: 5,50 m; wysokość burt: 2,75 m; wysokość statku: 4,25 m; zanurzenie min.: 1,58 m; zanurzenie max.: 1,82 m. nośność: 64,7 t.
1949 r.
długość całkowita: 33,10 m; szerokość całkowita: 5,53 m; wysokość burt: 2,90 m; wysokość: 4,90 m; zanurzenie min.:2,30 m; zanurzenie max.: 2,80 m.; nośność: 65 t.
SILNIKI GŁÓWNE:
1 maszyna parowa stojąca podwójnego rozprężania produkcji F. Schichau Werft, Elbing 1882 rok o mocy 200 KM; średnica cylindrów: 360 mm ▪ 680 mm; skok tłoka: 740 mm; ilość obrotów: 192/min.
urządzenia elektryczne:
1 dynamomaszyna parowa o mocy 7,1 kV przy 600 obr./min. napięcię 65 V.
KOTŁY PAROWE:
1882
1 kocioł parowy płomieniówkowy produkcji J.W. Klawitter, Danzig z 1881 roku; ciśnienie 6 atm.; pow. grzewcza: 81,0 m2. nr. fabryczny:
1910
1 kocioł parowy szkocki produkcji Danziger Schiffswerft und Maschinenbauanstalt Johannsen & Co., Danzig z 1910 roku; ciśnienie 10 atm.; pow. grzewcza: 76,59 m2. nr. fabryczny: 90
zużycie węgla przy pełnej mocy 165 kg/godz.
INNE DANE:
materiał budowy: dno: stal; burt: stal; pokład: drewno
kadłub nitowany o poprzecznym systemie wiązań.
napęd; jedna śruba czteroskrzydłowa o średnicy 1.540 mm; prędkość: 15,8 km/h.; załoga: 7 osób
PORT MACIERZYSTY:
Tczew
ARMATOR:
Rejon Dróg Wodnych w Tczewie.
NUMERY REJESTRACYJNE:
152 [BSR, Danzig] 5711 [P.Z.W., Tczew]
RYS HISTORYCZNY
Zbudowany na przełomie roku 1881/82 na zamówienie niemieckiego Königlischen Weichsel-Strombauverwaltung, Danzig-Krakau otrzymał nazwę „MONTAU”. Koszt jego budowy wyniósł 110.500 RM. Kadłub zbudowano z blach stalowych o grubości od 15 do 8 mm. a pokład z beli drewnianych o grubości 65 mm.
W czasie akcji lodołamania 15 stycznia 1900 roku o godz. 16:45 w miejscowości Kurzebrack [dz. Korzeniewo] „Montau” doznał awarii steru natomiast 7 listopada 1901 roku podczas prób na mili pomiarowej osiągnął prędkość 17,35 km/godz. przy ciśnieniu pary 6 atm. Jego zatrudnienie przy akcji lodołamania na przełomie roku 1906/07 wygladało następująco: 13 do 24 grudnia, 27 do 31 grudnia 1906 r., 2 do 13 stycznia, 19 do 31 stycznia; 1 do 23 luty, 25 do 28 luty, 1 do 2 marca i 4 do 14 marca 1907 r. W 1911 roku na lodołamaczu wymieniono kocioł parowy a w 1919 roku dokonano wymiany pokładu. Po powstaniu Wolnego Miasta Gdańska w 1920 roku „Montau” jak i pozostałe lodołamacze przeszły pod zarząd Rady Portu i Dróg Wodnych [niem. der Hafen und die Wasserwege von Danzig] i podlegały Maschinenbauamt Danzig-Krakau i stacjonowały w Gross Plehnendorf [ dz. Gdańsk-Pleniewo]. W 1921 roku przeszedł gruntowny remont kotła i maszyny parowej, rok później remont kapitalny kadłuba, w 1923 roku wymieniono śrubę napędową i wymieniono część nitów w poszyciu. W 1924 roku lodołamacz był gotowy do akcji od 17 listopada. W lutym 1927 roku pracuje przy ujściu Wisły wyłamując rynnę dla promów w Schiewenhorst [dz. Gdańsk-Świbno]. Podczas łamania lodów przy ujściu Wisły koło Schiewenhorst 24 lutego 1929 roku w mocnym lodzie doznał uszkodzenia panewek wału śrubowego i pokrzywienia skrzydeł śruby, naprawa trwała do 25 lutego. Trzy dni później uszkodzeniu uległa rufa gdzie puściły nity, naprawa do 3 marca 1929 roku, natomiast 13 marca doznał przegrzania wału korbowego naprawiony 17 marca 1929 r. Koszt tych napraw wyniósł 3.100 guldenów. Poniżej skład załogi w latach 1933/35: kapitan-Geshke Ferdinand; mechanik-Rose Karl; marynarze-Murwald Otto, Elsner Emil, Skadell Walter; pomocnik mechanika-Schinbrievel Adolf; palacze- Niskie Gustav i Bruhnau Otto. Natomiast w latach 1937/38 r. kapitanem był Klein Edmund.
Z chwilą wybuchu wojny niemiecko-polskiej we wrześniu 1939 r. Rada Portu i Dróg Wodnych przestała istnieć, lodołamacz „Montau” wraz z innymi przejęty został przez Der Staatskomissar für den Hafn und Wasserwege von Danzig, ten z kolei 23 października 1939 r. przydzielił je do Wasserbaumt, Einlage a po powstaniu 22 grudnia 1939 roku przejęte Wasserstrassendirektion, Danzig [dz. Gdańsk-Przegalina]. W 1940 roku zmienił nazwę na „FUSCH”. W marcu 1945 roku brał udział w ewakuacji ludności niemieckiej z Danzig do Gotenhafen [Gdynia]. Tam na skutek awarii maszyny parowej pozostał w porcie.
Przejęty w kwietniu 1945 r. przez Główny Urząd Morski w Gdańsku po naprawie przydzielony został Kapitanatowi Portu w Gdyni, nazwany „ŻÓRAW” pływał jako holownik a od 24 listopada 1945 r. skierowany na linię komunikacyjną Gdynia - Hel. Pływał dwa razy dziennie przewożąc ludzi [ 150 osób] i zaopatrzenie. Od 1946 r. dzierżawił go Związek Pracowników Administracji Morskiej w Gdyni kapitanem statku był Dykowski Leonard. W listopadzie 1946 roku odzyskany przez Dyrekcję Dróg Wodnych w Gdańsku, obsadzony załogą kpt. Słowikowski Bronisław, mechanik Franciszek Słotwiński wypłynął z Gdyni do Pleniewa. Podczas rejsu na skutek sztormowej pogody i silnej fali został wyrzucony na plażę przy wejściu na Wisłę Śmiałą koło Górek Zachodnich, ściągnięty po kilku dniach przez holownik „Żubr” z Żeglugi Państwowej.
Po remoncie zakończonym w marcu 1947 roku nazwany „LIS”, przydzielony został do Państwowego Zarządu Wodnego w Tczewie stacjonując w Łożyskach [ Gdańsk-Przegalina]. Jego kapitanem został w 1948 r. Muntowski Antoni. Brał udział w akcjach lodołamania na Wiśle do końca 1949 roku. Ze względu na zły stan techniczny eksploatowany tylko w Przegalinie, podczas jednej z akcji 14 stycznia 1950 r. pękły szkła w wodowskazie i „Lis” został skierowany do ich wymiany. W 1952 roku przejęty przez Rejon Dróg Wodnych w Tczewie, ale po oględzinach komisyjnych wycofany. Data złomowania nie znana.
Kolejny wiślany lodołamacz to zbudowany w 1884 roku "FERSE" [Wierzyca]. Zachował się do dziś. Stacjonuje w Gorzowie Wlkp. Nie jest już parowcem lecz motorowcem. To najstarszy mobilny lodołamacz na świecie.
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Statystyki
Rejestracja
Zaloguj
Download
