Dawny Gdańsk

[Hagen]

Jak wiadomo, było kilka Gdańsków. Najbardziej znany to Alt Danzig (obecnie Крупское) i Neu Danzig na Ukrainie - łatwo je wygooglować. Nieco bardziej tajemnicze jest brazylijskie Cambé. Wspomina je Claude Lévi-Strauss w "Smutku tropików":
"Miasta zaludniały się tak dobrze, że w drodze przejeżdżało się kolejno - na początku linii przez najstarsze Londrina, które liczyło już 3000 mieszkańców, potem Nowy Gdańsk - 90, Rolândia - 60 i najmłodsze Arapongas, które posiadało w roku 1935 jeden dom i jedynego mieszkańca".
I jeszcze:
"Londrina, Nowy Gdańsk, Rolândia i Arapongas, zrodzone z decyzji ekipy inżynierów i finansistów, powracały powoli do różnorodności prawdziwego ładu, jak to zrobiła przed wiekiem Kurytyba jak to dziś robi może Goiânia".
Czy były inne Gdański? Nadzieje budzi Neupommern w Archipelagu Bismarcka. Skoro Nowe Pomorze, to może i Nowy Gdańsk? Niestety, mapy z epoki milczą na ten temat.

[Sabaoth]

Znalazłem kiedyś Danzig w Stanach Zjednoczonych. Można spróbować poszukać w googlu.

[danziger]

[Hagen]

W starych wycinkach znalazłem recenzję z "Tygodnika Powszechnego" książki Elli Maillart "Od Gór Niebiańskich do Czerwonych Piasków" (PIW, Warszawa 2007, ss. 302. Przekład Maryny Ochab). W roku 1932 autorka odwiedziła Związek Radziecki. Oddajmy głos Lektorowi:

Jeden z najbardziej zdumiewających epizodów znajdziemy pod koniec: oto w Chiwie autorka nieoczekiwanie trafia do niewielkiej kolonii niemieckojęzycznych mennonitów, radykalnego odłamu anabaptystów, którzy przenieśli się tutaj z Kirgizji i znad Wołgi, a do Rosji trafili w XIX wieku... spod Gdańska, uciekając przed obowiązkową służbą wojskową w Prusach. "Dwa równe gliniane sześciany z białymi oknami pośrodku placu to szkoła oraz dom modlitwy... Rzędy krzeseł przedzielone korytarzem wiodącym do trzech schodków: nad nimi czarny pulpit odcinający się na tle bielonej wapnem ściany. Czytam na pulpicie: Herr! Hilf mir!". I dalej: "Musiałam znaleźć się w samym sercu Turkiestanu, aby zrozumieć, na czym polega siła czystości i dyscyplina wiary". Ale nad tą wspólnotą zbierają się już chmury - jak i nad całym światem opisanym przez Ellę Maillart.