Wysłany: Nie Maj 31, 2009 10:06 pm Richtowo - Richthof
Przy starym trakcie z Gdańska na południowy zachód, do Kościerzyny (na mapie z 1800 r. opisanym: nach Berlin) pomiędzy Sulminem i Niestępowem była karczma. Na mapie Reymann's Karte z ok. 1950 r. narysowana i opisana jako Richtowo. Na wschód od niej są: Zullmin i Ottomin. Niebawem wybudowano nową szosę do Kościerzyny i stary trakt stracił swoje znaczenie. Na mapach z przełomu wieków już karczmy nie ma. Ale nazwa pozostała i nawet objęła nowe tereny. Teraz dawny Zullmin i Ottomin to Richthof. Nazwa Ottomin pozostała, tylko, jako nazwa folwarku.
Od pewnego czasu intryguje mnie ta nazwa. Od czego pochodzi to Richt-. W słownikach znalazłem, że Richtung to kierunek, ale Richtstätte to miejsce straceń.
Czy ktoś, lepiej czujący język niemiecki, albo bardziej oczytany może pomóc?
"Richten" oznacza "osądzać" (Richter - sędzia). W Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego pod hasłem Sulmin 2) (swoją drogą, zamieszanie z nazwami jest tu rzeczywiście niesamowite - Słownik wyróżnia Sulmin jako Sulmin i Sulmin jako ówczesne Rychtowo/Richthof, inaczej Sowia Karczma/Uhlenkrug) można przeczytać, że w Rychtowie za czasów krzyżackich odbywały się sądy pod przewodnictwem komtura gdańskiego (http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XI/576).
w Rychtowie za czasów krzyżackich odbywały się sądy pod przewodnictwem komtura gdańskiego
Cieszę się, że potwierdziłeś, moje, tylko mgliste, przypuszczenia.
W XIX w. (i przypuszczalnie, wcześniej) była tam karczma. Ciekawe co to był za obiekt, gdy w nim sprawowano sądy? Czy tylko sądowy, czy "wielofuncyjny"?
Stawiam na wielofunkcyjny, oficjalne sądy w tamtych czasach chyba nie odbywały się zbyt często ("roki sądowe" )... Trzeba by zajrzeć do jakiegoś podręcznika z historii prawa.
Tylko że raczej nie wiadomo, czy te sądy odbywały się w miejscu opisanym na Twojej mapie jako Richtowo, czy jako Zullmin. W Księdze Komturstwa Gdańskiego ( http://kpbc.umk.pl/dlibra...=31664&dirids=1 ) jest dokument z ok. 1430 r., w którym mowa jest o "lantrecht czu Sulmyn", czyli sądzie ziemskim w Sulminie. Czyli wydaje się, że kaszubska nazwa Sulmin była wówczas nazwą urzędową... Być może niemieccy osadnicy zaczęli nazywać Sulmin Richthofem? W opisie królewszczyzn z roku 1664 ( http://kpbc.umk.pl/dlibra...=24343&dirids=1 ) mamy opis lustracji w miejscu nazwanym "Sulmin alias Richthoff" - takie łączenie Sulmina z Rychtowem pojawia się także w innych pozycjach, co może sugerować, że przed wiekami Sulmin i Rychtowo to było to samo miejsce, obejmujące na Twojej mapie i Zullmin, i Richtowo... Wygląda na to, że w dziewiętnastym wieku odróżniano te miejsca (to wynikałoby też ze "Słownika geograficznego"), ale chyba nie można z góry założyć, że sądy odbywały się w miejscu karczmy. Z połowy XVIII wieku pochodzi dokument "apparatus pauper subsidia literaria poscens a viris bonis et doctis collectus an interim a Georgius Schwengel Cartusiae Priore 1749", w którym jest bodajże opis parafii żukowskiej ( http://kpbc.umk.pl/dlibra...=24200&dirids=1 ), w którym osobno jest wymienione "Richtowo Eulen Krug", gdzie jest jeden domus (to musi być ta Sowia Karczma czyli Eulen/Uhlen Krug), i "Ottominko, Sulminko", gdzie jest jedna aula i 12 domusów (aula to może być jakiś dwór). Miejsca te należały do innych właścicieli, i być może stąd się wzięło oddzielenie Rychtowa od Sulmina... Jeszcze wcześniejsze są taryfy podatkowe ziem pruskich (1682, http://kpbc.umk.pl/dlibra...d=3084&dirids=1 ), gdzie mamy informację, że w Rychtowie ściągnięto podatki tylko z pól, a w Sulminie m.in. od karczmy. Być może karczma w Rychtowie powstała właśnie między 1682 a 1749...
PS KPBC rządzi.
----EDYCJA----
Hm, doczytałem jeszcze w tej lustracji z 1664, że "Sulmin alias Richthof" należy do pana Barcza i nie ma w nim żadnych budynków, a jedynie pola. To by pasowało do danych podatkowych z 1682 r. dotyczących Rychtowa (a nie Sulmina) - zgadza się właściciel i przedmiot opodatkowania. Ciekawe, że lustracja dotyczy "curiae Sulmin alias Richthoff" (curia to po łacinie sąd, a może tu ma jakieś inne znaczenie?), ale też w tekście jest mowa o tym, że są to pastwiska (pascuae), na których nikt nie mieszka. Tak czy inaczej nie przesądza to raczej o tym, że sądy były w tym "Richtowie". Może te pola wcześniej należały do wsi Sulmin/Richthof, a potem je odłączono i sprzedano?
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum