Witam serdecznie. Jestem nowy na tym forum, liczę na Waszą pomoc.
Przygotowuję się do matury ustnej z Języka Polskiego. Jak nietrudno się domyślić wybrałem sobie temat dotyczący ulic Gdańska. Mam do Was 2 pytania, na które ciężko mi znaleźć odpowiedzi:
1. Jaka instytucja po 1945 roku odpowiadała za tłumaczenie nazw niemieckich na polskie? I dalej - kto się tym potem zajmował, zarówno w PRL jak i w III RP?
2. Czy ma ktoś wykaz zmian nazw ulic po 1945 roku (w sensie jaka ulica kiedy przyjęła swoją nazwę)? Czy w ogóle istnieje taki dokument?
Witam, także jestem tegoroczną maturzystką. Potrzebuję informacji o etymologii takich nazw jak: Brętowo, Niedźwiednik, Dolina Radości, oraz ulic:
Trawki, Srebrniki, Kmieca, Polanki, Góralska, Leśna Góra, Al. Grunwaldzka, Jaśkowa Dolina, oraz Pilotów.
Za wszelką pomoc będę bardzo wdzięczna.
Brętowo to spolszczona pisownia przedwojennej nazwy Brentau.
Niedźwiednik to zbliżone tłumaczenie przedwojennej nazwy Bärenwinkel.
Dolina Radości to tłumaczenie przedwojennej nazwy Freudental.
Srebrniki to tłumaczenie nazwy Silberhammer.
Polanki j.w. od Pelonken (przed wojną tłumaczono to jako Połąki) - nazwa geograficzna która przeszła na nazwę ulicy.
Jaśkowa Dolina j.w. od Jäschkental - nazwa geograficzna która przeszła na nazwę ulicy - Jäschkentalerweg.
Grunwaldzka to nowa nazwa (wzięta z kapelusza) ulicy, która początkowo nazywała się Hauptstrasse (Główna), a później Adolf-Hitler-Strasse.
Koleżance chodzi chyba jednak o etymologię nazw jako takich. Na przykład Jaśkowa Dolina wzięła się od nazwiska Jäschke (Jaski) - zob. np. http://kpbc.umk.pl/dlibra...10347&dirids=1, hasło Jäschkenthal.
Niestety, nie uruchamia mi sie ta aplikacja, pomimo zainstalowanego programu..
Hmmm, to niedobrze. U mnie wszystko działa - otwieram stronę w firefoksie i potem otwieram książkę przez "mam już zainstalowaną odpowiednią wtyczkę". Można też pobrać książkę i otworzyć ją potem z dysku.
A akurat ten link prowadzi do takiego dziewiętnastowiecznego niby przewodnika, a naprawdę leksykonu alfabetycznego o Gdańsku (tam stoi o Jäschkenthal: Den Namen hat es von dem Schöppen George Jäschke, dem Ahnherrn der Familie v. Köhn=Jaski.), ale poza tym w KPBC jest sporo innych książek, które być może mogłyby Ci pomóc - są tam np. różne dokumenty sprzed setek lat, co może być pomocne o tyle, że nazwy z biegiem lat się zmieniały - a po tym często można rozpoznać ich etymologię. W KPBC można wyszukiwać nawet nazwy w samych tekstach, np. kiedy wpiszesz po kolei brentowo, brętowo i brentau znajdziesz trochę ciekawych rzeczy.
Zajrzyj też tu, może znajdziesz coś ciekawego: http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/ tu też działa wyszukiwanie wyrazów w tekście, i to znacznie szybciej, bo w KPBC czasem trzeba poczekać nawet kilka minut.
Tutaj znalazłem listę słowników etymologicznych nazw geograficznych:
Malec M., Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa 2003.
Rospond S., Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984.
Rospond S., Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska, Wrocław-Warszawa-Opole 1970-1991.
Rospond S., Słownik geograficzny Śląska i nazwisk śląskich, Opole 1959.
Rymut K., Nazwy miast Polski, Wrocław 1980.
Nazwy miejscowe Polski. Historia - pochodzenie - zmiany, red. K. Rymut, t. 1-5 (do Ky), Kraków 1996-2003.
Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska, red. S. Sochacka, Opole 1994.
Warchoł S., Nazwy miast Lubelszczyzny, Lublin 1964.
Nazwy miast Pomorza Gdańskiego, red. H. Górnowicz i Z. Brocki, wyd. 2 popr. i poszerz. pod red. Edwarda Brezy i Jerzego Tredera, Gdańsk 1999.
Zierhofferowie Z. K., Nazwy miast Wielkopolski, Poznań 1987.
Pawłowski E., Nazwy miejscowości Sądecczyzny, t. 1, Nazwy miast, wsi, przysiółków oraz dzielnic miejskich i wiejskich, Wrocław 1971.
Kopertowska D., Nazwy miejscowe województwa kieleckiego: nazwy miast i wsi, nazwy części miast i wsi oraz nazwy alei, placów, ulic i osiedli mieszkaniowych, Kraków 1984.
Kopertowska D., Nazwy miejscowe województwa radomskiego: nazwy miast i wsi, nazwy części miast i wsi oraz nazwy osiedli mieszkaniowych, placów, alei i ulic, Kielce 1994.
Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa-Kraków 1998.
Słowiańska onomastyka. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko i A. Cieślikowa przy współudziale J. Dumy, t. 1-2, Warszawa-Kraków 2002-2003.
Toponimia i oronimia, red. A. Cieślikowa i B. Czopek-Kopciuch, Kraków 2001.
W bibliotece UG pewnie większość z tego znajdziesz. Nie odrzucaj z góry tych słowników z innych regionów - nazwy miejscowe mogą się przecież powtarzać, a ich etymologia często jest wówczas taka sama.
Co do nazw współczesnych (Grunwaldzka, Pilotów itp.), być może uda Ci się znaleźć uzasadnienia aktów nadania nazw, jeżeli takie były w ogóle sporządzane... To by było idealne źródło, aczkolwiek tak czy inaczej nietrudno się domyślić, skąd się te akurat nazwy wzięły - Grunwald kojarzy się tylko z jednym, a zjawisko nazywania ulic lotniczymi nazwami (Pilotów, Startowa, Bajana, Dywizjonu 303) w miejscu byłego lotniska jest chyba dość typowe - w Grudziądzu też tak jest.
Właśnie przypadkowo znalazłem na www.tpkgdansk.pl takie zdanie: "Nazwa ulicy „Polanki” pochodzi od wsi Polana, położonej niegdyś u podnóża oliwskich wzniesień."
Fajnie, ale czy podają jakieś przypisy, czy też po prostu WIEDZĄ, że była tam wieś i nosiła taką właśnie nazwę?
A swoją drogą nazwa raczej bez sensu w tym miejscu... wieś "Polana" powinna być otoczona ze wszystkich stron lasem, u podnóża oliwskich wzniesień raczej nie było takich warunków nawet we wczesnym średniowieczu...
Nazwa osady została zapisana po raz pierwszy w 1279 roku jako Polane, co można odczytać: Polana, albo Polany. Z czasem została zdrobniona na Polanki, Powstała też wersja niemiecka - Pelonken (co ciekawe w XX wieku próbowano niemiecką wersję spolszczyć jako Połąki). Nazwa oczywiście nawiązuje do leśnej polany.
_________________ Ponury Zwracacz Uwagi na Wykraczających Poza Ramy
wieś "Polana" powinna być otoczona ze wszystkich stron lasem, u podnóża oliwskich wzniesień raczej nie było takich warunków nawet we wczesnym średniowieczu...
Jakie warunki masz na myśli? Lasy mają to do siebie, że mogą wyrastać w różnych miejscach, a potem mogą być wycinane. To, że teraz las się kończy na ul. Polanki, nie znaczy, że kończył się w tym samym miejscu w okresie zakładania wsi. Powiem więcej - kiedy zakładano w tym miejscu wieś, prawie na pewno najpierw trzeba było wyciąć las. Przecież przed początkami osadnictwa las rósł praktycznie wszędzie.
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Statystyki
Rejestracja
Zaloguj
Download
chodzi mi dokladnie o to, o czym mowi Lukasz.
To, że teraz las się kończy na ul. Polanki, nie znaczy, że kończył się w tym samym miejscu w okresie zakładania wsi. Powiem więcej - kiedy zakładano w tym miejscu wieś, prawie na pewno najpierw trzeba było wyciąć las. Przecież przed początkami osadnictwa las rósł praktycznie wszędzie.
