Wysłany: Czw Mar 15, 2007 10:27 pm Kurkowa-areszt śledczy
Ta budowla w środku miasta zawsze mnie frapowała.Czerwona odpychająca cegła była swoistym pomnikiem w czasach stanu wojennego. Dzisiaj już otynkowana. Interesująca jest historia tej budowli. Słyszałem,że twórca budowli został jej lokatorem. Jeżeli ktoś ma stare zdjęcia, czy ciekawe informacje na ten temat będe wdzięczny za odzew
Wysłany: Wto Mar 20, 2007 4:36 pm Re: Kurkowa-areszt śledczy
hybryda napisał/a:
TJeżeli ktoś ma stare zdjęcia, czy ciekawe informacje na ten temat będe wdzięczny za odzew
...w takim razie chyba dobrym początkiem byłoby zapoznanie się z publikacją "Dwie strony krat. Z historii więzienia w Gdańsku", wydaną w 2003 roku. Autor - Waldemar Kowalski - jest dyrektorem aresztu (stąd nie dziwić powinno, że książka ukazała się drukiem...zakładu pomocniczego przy zakładzie karnym w Czarnem ). Lektura może nie obfituje w zaskakujące odkrycia, ale znajdziesz tam trochę zdjęć i garść informacji. Tytuł też może niecomylić - autor skupił się przede wszystkim na pierwszych latach działalności tego przybytku po zakończeniu II wojny światowej (np. opisana dość szczegółowo epidemia w areszcie czy procesy wieszania kolaborantów). Książkę posiadam, ale zdaje mi się, że powinna być także w wojewódzkiej bibliotece publicznej.
Areszt wchodzi w skład Grodziska -to obszar niezwykły ze względu na swoją historię - zamyka się pomiędzy ulicami Nowe Ogrody, Powstańców Warszawskich,gen Dąbrowskiego i 3 Maja. Najważniejsze zespoły historyczno-urbanistyczne tego kwartału to umocnienia Fortu Grodzisko, Park forteczny ,zespół poszpitalny Bożego Ciała wraz z niezwykle cennym kościołem i zwarty kompleks budynków więziennych przy ulicy Kurkowej, mający już 100 letnią historię. Przed wojną znajdowała się tu też strzelnica im. Fryderyka Wilhelma (3,5 ha) dzisiaj teren częściowo zajmowany przez min. targowisko przy ul. 3-Maja.
cd. Wspomniany teren strzelnicy na rogu dawnego skrzyżowania Schiesstange 1(Kurkowa)-Horst Hoffmanwall 7(3 Maja) drugim końcem opierał się o Fort Grodzisko. Dekretem z 18.10.1848 r. prawnym właścicielem całego terenu została Die Hiesige Friedrich Wilhelm Schutzengesellschaft- najprościej strzelnica. Znajdowały się tu strzelnice i ścieżki spacerowe W 1851 r. oddano główny obiekt terenu z salą służącą do koncertów i imprez towarzyskich. W obiekcie tym miało swoją siedzibę min. Bractwo Kurkowe im Fr. Wilhelma. W 1916 r. urządzono tu szpital wojskowy. Obiekt przetrwał obronę miasta w 1945,ale nie przetrwał wyzwolenia i wkrótce zniknął.
W 1858 dla potrzeb sądu(budynek w stylu klasycystycznym-obecny Sąd Apelacyjny) przy ulicy Nowe Ogrody,oddano do urzytku budynek aresztu(12 cel)-obecnie pawilon zachodni. Odrębnie od niego, w tym czasie utworzono wybudowane więzienie karne, przy ulicy Kurkowej-aktualnie pawilon północny. Lata 1900-1904 nastąpił istotny przełom w historii obiektu. Przebudowano i wyremontowano pawilon zachodni i północny. Jednocześnie wybudowano pawilon centralny(1904r.), tworząc jednorodny pod względem architektonicznym obiekt(ok 1000 cel jednoosobowych). Kolejny poważny remont to dopiero 2003 rok. W 1904 r. pawilon centralny zbudowany na planie kwadratu z przestrzenią -pośrodku- przeznaczoną na spacery. W 1917 r. w areszcie przebywał marszałek Józef Piłsudski i gen. Kazimierz Sosnkowski.
cela w której przebywał Jóaef Piłsudski w dniach 23-29 lipiec 1917.fot. Ewa Kowalska..jpeg
W czasie II wojny światowejprzebywali tu działacze kaszubscy,antyfaszyści i oczywiście więżniowie pospolici. Wykonywano tu karę śmierci min. ścięcie gilotyną. Po wojnie więziono tu działaczy niepodległościowych,duchownych min.biskupa Karola Marię Spletta. Byli tu też Niemcy,obsługa obozu Stuthof, volksdeutsche i sam gauleiter Albert Forster ,którego skazano wyrokiem sądu z 29 kwietnia 1948 na śmierć. Wyrok wykonano w Warszawi-na Mokotowie 28.02.1952 r. Na Kurkowej wykonywano wyroki śmierci,rozstrzeliwano tu żołnierzy AK min sanitariuszkę Danutę Siedzikównę słynną Inkę.UB dokonywało masowych mordów,niektóre z katowni Ub i cel śmierci zostały już odkryte,niektóre są lokalizowane. Przy tej okazji należy wspomnieć o z-cy dyr. Aresztu kpt. Waldemarze Kowalskim,który zainicjował te badania. Ostatni wyrok śmierci wykonano na Kurkowej 25.05.1987 r. na seryjnym mordercy Pawle Tuchlinie "Skorpion"-został powieszony.
stąd przewieziono 05.10.1939 r.obrońców Poczty Gdańskiej na Zaspę gdzie ich rozstrzelano-fot.Ewa Kowalska.jpeg
Plik ściągnięto 55322 raz(y) 35,68 KB
czy w takich miejscach kryją się jeszcze jakieś tajemnice z ponurej przeszłości-fot.Ewa Kowalska.jpeg
Plik ściągnięto 55324 raz(y) 21,17 KB
typowy karcer,chętnie stosowany w czasach komunistycznych-fot.Ewa Kowalska.jpeg
Na początku lat osiemdziesiątych więzienie przypominało plan filmowy z lat trzydziestych. Czerwona nieotynkowana cegła wypełniała całą przestrzeń. Tony żelaznych krat w połączeniu ze specyficznym zapachem tworzyły klimat, w którym nic nie mogło wydawać się dziwaczne. Dzisiaj nad celamimi znajdują się lampki sygnalizacyjne. Wówczas tę rolę pełniły metalowe, białoczerwone chorągiewki, które opuszczało się na wzór kierunkowskazów automobilowych z lat dwudziestych. Chorągiewki nie przypominały flag narodowych. Granica pomiędzy kolorami przebiegała na ukos, a te kolory były często używane w heraldyce niemieckiej.Farba na horągiewkach mówiła,że ostatni raz były odnawiane nie wcześniej niż w epoce hitlerzeit. Historia w czystej formie. Korytarze były otynkowane, ale ciemne w kolorze wilgoci. Wnęki z klapami do cel były dość niskie i półokrągłe w górnej części. Świetnie komponowały się z zaokrąglonym sufitem celi. Przypominało to piwnice mojej babci.
cela dwuosobowa-fot.Ewa Kowalska2.jpg Początkowo wybudowano 1000 cel pomyślanych jako jednoosobowe.
Plik ściągnięto 55052 raz(y) 28,75 KB
Lampki sygnalizacyjne umieszczone są nad drzwiami-chorągiewki umieszczone były na sianie obok drzwi tworząc równe rzędy fot. Ewa Kowalska.jpeg
Plik ściągnięto 55074 raz(y) 29,95 KB
Krata witająca fot.Ewa Kowalska.jpeg
Plik ściągnięto 55076 raz(y) 33,11 KB
Ostatnio zmieniony przez mnemonix Sro Kwi 18, 2007 12:45 pm, w całości zmieniany 3 razy
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Statystyki
Rejestracja
Zaloguj
Download
). Lektura może nie obfituje w zaskakujące odkrycia, ale znajdziesz tam trochę zdjęć i garść informacji. Tytuł też może niecomylić - autor skupił się przede wszystkim na pierwszych latach działalności tego przybytku po zakończeniu II wojny światowej (np. opisana dość szczegółowo epidemia w areszcie czy procesy wieszania kolaborantów). Książkę posiadam, ale zdaje mi się, że powinna być także w wojewódzkiej bibliotece publicznej.
