Wysłany: Nie Maj 17, 2015 8:30 pm Antologia tekstów o Gdańsku
Czy istnieje antologia zbierająca teksty lub wzmianki o Gdańsku? Jeśli nie, przyszłemu jej autorowi wskazuję fragment z "Tagebücher 1918-1937" hrabiego Harry'ego Kesslera:
Danzig. 30. November 1920.
Dienstag Danzig, ein kleines Babylon; unglaublich international und weltstädtisch zwischen seinen altdeutschen Giebeln: Schiebertum, Huren und Matrosen; Amerikaner, Polen, Juden ins Deutsche abschattierend. Viele Polen etwas amerikanisch auflackiert; abends in den Tanzbars besoffen wie die Schweine, amerikanische und polnische Besoffenheitsformen anmutig vereinigend. Osteuropa unter Wilsonschem Einfluß. Das Geld rast: Goldfieber. Ein solcher Karneval ist seit langem nicht dagewesen.
To ten Kessler, który odwiózł z Magdeburga na dworzec Józefa Piłsudskiego udającego się do Warszawy.
Chcę uniknąć mnożenia wątków ponad potrzebę, niech więc ta informacja przycupnie tutaj.
Poszukując informacji o Jacobie Theodorze Kleinie natknąłem się na witrynę poświęconą gdańszczance z urodzenia Luizie Gottsched, z d. Kulmus. Witryna zawiera informacje o środowisku, w którym się wychowywała, oraz o otaczających ją postaciach (Heweliusz, Klein i inni, mniej znani oświeceni gdańszczanie).
Luise Gottsched
Niestety. projekt nie jest ukończony i zieje licznymi lukami. Zawiera jednak biografię Luizy pióra jej męża, która zaczyna się następująco:
Diese in ganz Deutschland, ja auch in benachbarten Ländern, durch ihre Geschicklichkeit, und viele gelehrte und witzige Schriften, bekanntte und berühmte Frau, war 1713. den 11. April zu Danzig gebohren.
Gdańsk pojawia się również w "Złotej gałęzi" Frazera. W polskim tłumaczeniu mamy następujący passus o ściętych włosach:
"W Gdańsku chowa się je w torbie pod progiem".
O ile wiem, ten zwyczaj zanikł.
W pełnym wydaniu angielskim można znaleźć jeszce jeden fragment, tym razem o ścinaniu ostatnich kłosów zboża podczas żniw:
"In the neighbourhood of Danzig the person who cuts the last ears of corn makes them into a doll, which is called the Corn-mother or the Old Woman and is brought home on the last waggon".
We wspomnieniach Stanisława Łosia ">>Swiat się w mych oczach dwukrotnie zawalił...<< Wspomnienia dyplomaty" znajduje się opis jego wizyty w Gdańsku 29 IX 1918 roku. Łoś rozmawiał m.in. z dr Scholtzem, nadburmistrzem Gdańska.
Książka jest CIV tomem Biblioteki Klasyki Polskiej Myśli Politycznej i została wydana w r.2017.
Latem 1867 roku Lewis Carroll (Charles Dogson) wybrał się do Niżniego Nowogrodu. Po drodze odwiedził Gdańsk. Nie mam dostępu do pełnego tekstu jego dziennika, mogę tylko zacytować cytat:
His love of the absurd shows through too: a green parrot in Danzig (Gdansk), for instance, which refused all encouragement to "commit itself to any statement" because it was from Mexico and so "spricht nicht Englisch...nicht Deutsch".
Piąty rozdzlał II tomu wspomnień Ottona Bismacka "Gedanken und Erinnerungen" jest zatytułowany "Danziger Episode". Były kanclerz opisuje w nim niezbyt szczęśliwą wypowiedź następcy tronu pruskiego Fryderyka na spotkaniu w gdańskim ratuszu, w którym brał również udział burmistrz von Winter.
Natknąłem się na śpiewaną przez Dietricha Fischer-Dieskaua pieśń z muzyką Hansa Pfiznera "In Danzig" do słów Josepha von Eichendorfera. Warto poszukać w YouTube, oprócz wersji z koncertu w Salzburgu jest tam również inna wersja będąca do 1919 roku hymnem miejskim, oraz inne różności.
Charles-Irénée Castel de Saint-Pierre (1658-1743) był francuskim duchownym, dyplomatą, pisarzem, członkiem Akademii Francuskiej. W roku 1713 opublikował projekt pokoju wieczystego w Europie (Projet pour rendre la paix perpétuelle en Europe). Europa miała stać się unią najważniejszych państw chrześcijańskich. Oto ich lista: 1. Francja 2. Hiszpania. 3. Anglia 4. Holandia 5. Portugalia 6. Szwajcaria i obszary stowarzyszone 7. Florencja i obszary stowarzyszone 8. Genua i obszary stowarzyszone 9. Państwo Kościelne 10. Wenecja 11. Sabaudia 12. Lotaryngia 13. Dania 14. Kurlandia z Gdańskiem (avec Dantsik) etc. 15. Cesarz i Cesarstwo 16. Polska 17. Szwecja 18. Moskowia.
W dalszej części dzieła autor dopracował listę, która powiększyła się do 24 członków, a wpis dotyczący interesującego nas miasta przyjął następującą postać: "Curlande & Associez, comme Dantzic, Hambourg, Lubek, Rostok".
Kolejny drobiazg, tym razem z książki W.G. Sebalda w tłumaczeniu Małgorzaty Łukasiewicz "Czuję. Zawrót głowy", Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2010, str. 132: "A według depesz z Gdańska tamże aresztowany został pod zarzutem szpiegostwa colonello Stern z szóstego pułku artylerii polowej."
Ot, i wszystko. Zdarzenie (jeśli nie jest tylko wymysłem Sebalda) miało miejsce w roku 1913.
Margery Kempe (ok. 1373 - po 1438) była angielską mistyczką. W książce "The Book of Margery Kempe", pierwszej autobiografii napisanej w języku angielskim, opisała swoje pielgrzymki. Oprócz Jerozolimy i Rzymu odwiedziła również Gdańsk (w roku 1433, w towarzystwie swojej synowej). Stosowny fragment brzmi:
The seyd creatur abood in Danske in Duchelond abowt five er six wekys and had ryth good cher of meche pepil for owr Lordys lofe.
Być może inspiracją do podróży była postać Doroty z Mątowów.
Z rzeczy nowszych mamy książkę Pula Beatty "The Sellout", gdzie znajdujemy następujący fragment:
Too embarrassed to tell Hominy that my efforts to find Dickens a sister city had failed, I stalled him with little black lies.
"Gdansk is showing some interest. And we're getting feelers from Minsk, Kirkuk, Newark, and Nyack."
Książka otrzymała nagrodę Bookera w roku 2016 i została przetłumaczona na język polski jako "Sprzedawczyk".
Z okazji setnej rocznicy śmierci Maxa Webera przypomnijmy jego wypowiedź na temat Gdańska. Fragment pochodzi z przemówienia skierowanego do studentów i wygłoszonego w marcu 1919 roku. Niestety, nie mam dostępu do oryginału, który może jest nawet bardziej ekspresyjny.
When the time comes, when you are determined not to give fine speeches but to quietly ensure that the first Polish official who dares to set foot in Danzig is met by a bullet then I shall be with you, then come with me!
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Statystyki
Rejestracja
Zaloguj
Download
