Dawny Gdańsk Strona Główna Dawny Gdańsk


FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy  StatystykiStatystyki
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj  DownloadDownload

Poprzedni temat :: Następny temat
Rekonstrukcja ukształtowania terenu Żuław (i nie tylko)
Autor Wiadomość
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Pią Sty 18, 2013 11:02 am   

Zbych napisał/a:
Z którego roku pochodzi mapa Żuł.Augustowski.1m.jpg?
Narysowana przypuszczalnie w latach 70. Podpisana: Mapa ukształtowania stropu plejstocenu Żuław Wiślanych.
Ponieważ nie wszyscy muszą wiedzieć: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plejstocen
Cytat:
Plejstocen nieformalnie nazywany jest też epoką lodowcową, lub epoką lodową, ze względu na olbrzymie lodowce kontynentalne (lądolody), które pokrywały w nim część Europy, łącznie z Polską

Na tym terenie zakończył się ok 14000 lat temu chwilą wycofania się ostatniego lądolodu skandynawskiego.
Mapka "Żuł.Augustowski.1m.jpg" pokazuje strop (górną powierzchnię) osadów pozostawionych przez topniejący, ale ciągle nachodzący na ten teren lodowiec. Tu na terenie Żuław zasypywał, zanosił materiałem (piaski, żwiry) rozprowadzanym wodą dawniejsze obniżenie terenu. Przy takim "zanoszeniu" wodą nie mogą powstać widoczne na mapce spore (do 40 m) niecki. To, że one są wynika z odwiertów geologicznych. Ich istnienie można jasno wytłumaczyć. Są one zlokalizowane nad znajdującymi się pod osadami nieckami wydrążonymi przez lodowiec. Lód zalegający w tych nieckach nie wytopił się od razu, został przysypany moreną lodowcową. Górna powierzchnia osadów z grubsza wyrównana została materiałem rozprowadzanym wodami roztopowymi. Po oddaleniu się czoła lodowca na północ już gdzie indziej pozostawiany był materiał, a wolno (bo głęboko pod ziemią) topniejący lód tych pozostałości powodował stopniowe zapadanie się powierzchni. Już później, w miocenie, te plejstoceńskie (lodowcowe) osady zostały przykryte osadami, głównie, naniesionymi przez Wisłę.
Co do samej mapki napisałem, że: "W szczegółach mam pewne zastrzeżenia".
Na niżu żuławskim ta powierzchnia osadów plejstoceńskich zastała przykryta, ale na wysoczyznach została tylko nieznacznie zmodyfikowana. Zastrzeżenia mam takie:
"1" - brak Wysoczyzny Elbląskiej
"2" - tu powinna być pradolina Dzierzgonki
"3" - tu płyną Szpęgawa i Wierzyca, a na mapce fizycznej widzę nawet obniżenie połączenia ich pradolin, a na mapce Augustowskiego jednolity skłon wysoczyzny.

Żuł.Augustowski.4.jpg
Plik ściągnięto 15522 raz(y) 91,67 KB

 
 
pumeks 
Mottlauspucker


Dołączył: 22 Paź 2003
Posty: 7683
Wysłany: Pią Sty 18, 2013 11:32 am   

Krzysztof napisał/a:
"2" - tu powinna być pradolina Dzierzgonki
"3" - tu płyną Szpęgawa i Wierzyca, a na mapce fizycznej widzę nawet obniżenie połączenia ich pradolin, a na mapce Augustowskiego jednolity skłon wysoczyzny.

Hm :roll: Na studiach miałem parę semestrów geomorfologii i geologii, ale nie uważam się za autorytet :hmm: Tym niemniej, czy to na pewno są "pradoliny"? dla mnie to po prostu doliny wycięte w skłonie wysoczyzn przez wody pochodzące z topniejących brył lodowca. Mapka Augustowskiego pokazuje sytuację wyjściową, zanim zaczęło się tworzenie tych dolin.
Brak Wysoczyzny Elbląskiej, przyznaję, jest dla mnie niezrozumiały.
_________________
#MuremZaPolskimMundurem
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Pią Sty 18, 2013 12:53 pm   

pumeks napisał/a:
dla mnie to po prostu doliny wycięte w skłonie wysoczyzn przez wody pochodzące z topniejących brył lodowca.

Ale to pasuje do określenia "pradoliny". http://pl.wikipedia.org/wiki/Pradolina
Cytat:
Powstała w czasie cofania się lądolodu na jego przedpolu w wyniku działalności wód z topniejącego lodowca

Zwłaszcza ta dolina (3) ukierunkowana północ-południe, którą teraz (w przeciwną stronę) płynie Szpęgawa, obniżenie łączące ją z doliną Wierzycy i dalej dolina Wierzycy wygląda mi na pradolinę którą odprowadzana była jakaś część wód roztopowych gdy zalegał on jeszcze na terenie Żuław.
Dolina Dzierzgonki może od początku była żłobiona przez wody opadowe płynące na północ, ale nie wyobrażam sobie żeby nie zaistniała zaraz po wycofaniu się lądolodu z wysoczyzny na obniżenie Żuław.
Ale czy to pradoliny, czy doliny to musiały istnieć w omawianym okresie.
 
 
pumeks 
Mottlauspucker


Dołączył: 22 Paź 2003
Posty: 7683
Wysłany: Pią Sty 18, 2013 4:43 pm   

Moi wykładowcy podkreślali w definicji pradoliny co innego (cytaty z tego samego artykułu Wikipedii):

Pradolina powstaje na przedpolu lądolodu, a płynąca w niej rzeka ma bieg równoległy do czoła lądolodu - czyli kształtowanie pradolin miało miejsce jeszcze w trakcie istnienia lądolodu, a wskazane przez ciebie doliny powstały już po jego rozpadzie.

Ponieważ najkrótszą drogę na północ zamykał lodowiec - wody te płynęły bądź na zachód, ku Atlantykowi i Morzu Północnemu (większa część), bądź też na wschód, ku Morzu Czarnemu (mniejsza część) - myślałem, że tu mamy zupełną jasność. Doliny Szpęgawy i Dzierzgonki nie mogły służyć odprowadzaniu wód na południe, bo żaden strumień nie popłynie pod górkę.

Ich dna są przeważnie dość płaskie, a zbocza strome. - z własnego doświadczenia znam co najwyżej fragmenty doliny Szpęgawy i tam w żaden sposób nie potrafię dostrzec krajobrazu pradolinnego - porównaj to np. z pradoliną Redy- Łeby (wystarczy się przejechać SKMką Gdynia - Wejrowo).
_________________
#MuremZaPolskimMundurem
 
Zbych 
Wonneberger

Dołączył: 30 Lis 2011
Posty: 945
Wysłany: Pią Sty 18, 2013 5:42 pm   

Krzysztof napisał/a:
Już później, w miocenie, te plejstoceńskie (lodowcowe) osady zostały przykryte osadami, głównie, naniesionymi przez Wisłę.
Chyba chodzi o holocen, bo miocen był dużo wcześniej, około 23 - 5 mln lat temu.
_________________
Tanie nie może być dobre, drogie nie musi.
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Pią Sty 18, 2013 10:06 pm   

Zbych napisał/a:
holocen

Oczywiście. Przepraszam za pomyłkę, ale te nazwy takie podobne :dizzy:
pumeks napisał/a:
bo żaden strumień nie popłynie pod górkę.

Może, na nazwanie doliny która odprowadzała wody roztopowe prostopadle do czoła lodowca, właściwszym określeniem będzie "dolina sandrowa". Ale spotkałem się z nazywaniem tak utworzonych dolin "pradolinami". Zdarza się, na naszym terenie, że w starej dolinie którą utworzyły wody roztopowe lodowca, teraz strumień płynie w przeciwną stronę. W pradolinie Redy-Łeby tylko Łeba płynie zgodnie z pierwotnym kierunkiem. Reda płynie już "pod górę". Wisła dokonując Przełomu Fordońskiego wykorzystała taką dolinę sandrową Wdy i aż do Świecia "płynie pod górę".
 
 
Zbych 
Wonneberger

Dołączył: 30 Lis 2011
Posty: 945
Wysłany: Sob Sty 19, 2013 11:00 am   

Fazy recesji lądolodu i zmiany odpływu wód w dolinie dolnej Wisły.
Źródło: Leszek Starkel, Historia Doliny Wisły od ostatniego zlodowacenia do dziś [rok wydania 2001].
Źródło znajduje się w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych, identyfikator publikacji: oai:rcin.org.pl:2556.

Nowy Dokument tekstowy.jpg
Plik ściągnięto 15428 raz(y) 119,42 KB

_________________
Tanie nie może być dobre, drogie nie musi.
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Sob Sty 19, 2013 4:56 pm   

Zbych napisał/a:
w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych, identyfikator publikacji: oai:rcin.org.pl:2556.

Żebym ja umiał to źródło otworzyć :rozpacz:
Na tym szkicu "wg: Wiśniewski" Wisła płynie na północ już 14500 lat temu, wpada do "jeziora zastoiskowego" i dalej Pradoliną Redy-Łeby uchodzi gdzieś na zachód.
Że takie jezioro było to wiem, ale chyba wcześniej, a Wisła gdy popłynęła to do późniejszego i niższego Jeziora Lodowego. Z: http://pl.wikipedia.org/w...lnej_Wis%C5%82y
Cytat:
Niska baza erozyjna (poziom kształtującego się Morza Bałtyckiego na etapie Jeziora Lodowego i Yoldiowego), spowodowała szybkie wcinanie się przełomowej doliny fordońskiej i ostateczne zaniknięcie odpływu na zachód na rzecz odpływu na północny wschód wprost ku Morzu Bałtyckiemu[4]. Skierowanie się Wisły wyłącznie na północ nastąpiło według R. Galona ok. 11 tys. lat temu
 
 
Zbych 
Wonneberger

Dołączył: 30 Lis 2011
Posty: 945
Wysłany: Sob Sty 19, 2013 6:03 pm   

Krzysztof napisał/a:

Żebym ja umiał to źródło otworzyć

Trzeba wejść pod ten adres i kliknąć ikonę pobierz z lewej strony.
_________________
Tanie nie może być dobre, drogie nie musi.
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Sro Sty 30, 2013 4:43 pm   

Zbych napisał/a:
ten adres

Poza ryciną 74 znalazłem tam sporo innych ciekawych informacji.
Fragmenty tekstu mówiące o historii Żuław zebrałem i poniżej prezentuję.

Żuł.Mojski.6.jpg
Plik ściągnięto 15273 raz(y) 117,93 KB

Żuł.Mojski.1.m.jpg
Plik ściągnięto 15273 raz(y) 76,86 KB

Żuł.Mojski.5.m.jpg
Plik ściągnięto 15273 raz(y) 54,43 KB

 
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Nie Mar 12, 2023 5:57 pm   

Warte obejrzenia:
https://www.youtube.com/w...ojciechPiestrak
Szkoda, że bezkrytycznie przyjęto kilka nie wytrzymujących próby czasu teorii.
 
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Nie Mar 12, 2023 5:57 pm   

post powtórzony :oops:
 
 
Zbych 
Wonneberger

Dołączył: 30 Lis 2011
Posty: 945
Wysłany: Nie Mar 12, 2023 6:42 pm   

Jak do tej pory nikt z uczonych nie pokusił się o poprawienie mapy Bertrama, choć wielu wskazywało na wątpliwe niektóre jej obszary.
_________________
Tanie nie może być dobre, drogie nie musi.
 
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  
Dawny Gdańsk Strona Główna

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group
Template subTrail v 0.4 modified by Nasedo. adv Dawny Gdansk