kotmonika - Czw Sie 18, 2005 11:06 am Temat postu: Jak to naprawdę z tym Borem jest? Witam! Chciałabym przedstawić problem który nurtuje mnie już od dośż dawna a kolejna tegoroczna wizyta na półwyspie helskim jeszcze podsyciła tą ciekawość. Na starych kartkach pocztowych z półwyspu spotykam się z określeniem Jastarnia-Bór. I czytałam o tym nie raz jak to zanim Jastarnia połączyła się w miasteczko takie jakie jest teraz wcześniej były samodzielne wioski- Jastarnia i Bór - dwie zwalczajace się rybackie osady. Ale niejednokrotnie widziałam również kartki pocztowe z Helu na których widniał podpis Hel-Bór. Obecnie jeśli jedzie sie autobusem na Hel również istnieje przystanek o nazwie Bór (już za Juratą). Jak to faktycznie było? Istniały dwa Bory na półwyspie czy jeden, czy obecny Bór przed Helem to dawna Jastarnia-Bór? raczej wykluczone... Gubię się juz troszkę w tych dociekaniach ale wydaje mi sie że Jastarnia-Bór znajdowała się tam gdzie dziś jest część centrum Jastarni czyli bardziej w kieruku portu i Juraty. Ale w takim razie Hel- Bór to dawna inna miejscowość? Pisząc o podpisach z kartek miałam na myśli pocztówki przedwojenne i starsze. Czy ktos z was potrafi jakoś klarownie to wyjaśnić i posiada źródła historii obu Borów o jakich wspominam? Pozdrawiam! danziger - Czw Sie 18, 2005 11:08 am nie wiem jak to było, ale przypuszczam, że ten "Bór" mógł być po prostu określeniem zalesionych części Jastarni i Helu 
Mikołaj - Czw Sie 18, 2005 11:20 am Mój ojciec pływał kiedyś na statku "Jastarnia - Bór", nie słyszałem, by był też "Hel - Bór" 
A tak na serio- zajrzyj tutaj: http://hela.com.pl/nazwy.htm
kotmonika - Czw Sie 18, 2005 11:22 am Witam! Jednak zdecydowanie źródła pisane podają o samodzielnej miejscowości Jasatrni-Borze. Ten fakt jest więc raczej niezaprzeczalny. Bardziej martwi mnie czy ten dopisek Bór przy Helu to taka fikcyjna bardziej nazwa czy rzeczywiście wiąże się z konkrtenym miejscem, a jesli tak to gdzie dkładnie był Hel-Bór i jaka jest jego historia. Zupełnie zamieszała mi kiedys w głowie karkta pocztowa z Helu sprzed 1945 roku z latarnią na której był podpis Latarnia morska. Hel-Bór. Zdjęcie przedstawiało poprzedniczke obecnej latarni a wiadoo, że stała ona niemal tuz obok miejsca gdzie znajduje się nowa wieża (postawiona po II wojnie) obesnie. Mnie sie wydaje że ten fragment cypla to po prostu zawsze był Hel. I tyle... ale może ktos jeszcze ma jakieś przypuszczenia bądź posiada ciekawe dokumenty czy opracowania? Pozdrawiam! Mikołaj - Czw Sie 18, 2005 11:26 am wpisz "hel-bór" do googli, jest sporo wyników Mikołaj - Czw Sie 18, 2005 11:32 am http://hela.com.pl/galerie/mapy/mapy.htm tu masz mapy, na których są zaznaczone latarnie i w Helu i w Jastarni kotmonika - Czw Sie 18, 2005 11:43 am Witam! dzięki za mapy! Muszę przeanalizować na stronie do której podajesz link okres z jakiego poszczególne pochodzą, światło zaznaczone poza helem to może byc nieistniejaca juz latarnia Jastarnia-Bór, tylko że jakos dziwnie daleko od właścciwej jastarni położona. Cóż na razie nie wypowiem się jednoznacznie ale może znajdeiz się gdzies mapa z ewidentie zaznaczonymi miejscami o nazwach Hel-Bór i Jastarnia-Bór. Co do lokalizacji latarni to jest to również bardzo ciekawe. Na razie muszę niestety opuścić stanowisko przy komputerze. Pozdrawiam! Mikołaj - Czw Sie 18, 2005 12:12 pm U siebie znalazłem jeszcze jedną mapę - wigówkę. Jastarnia- Bór jest, ale Helu nie ma. Może ta "kolonia leśna"? 
Mikołaj - Czw Sie 18, 2005 12:19 pm http://hela.com.pl/szkic.htm 
Mikołaj - Czw Sie 18, 2005 12:26 pm Chyba wszystko jasne. Nazwa latarnii Hel-Bór raczje nie odpowiada położeniu miejscowości o tej nazwie. http://www.kazik.aplus.pl...as/mapa_hel.gif http://www.kazik.aplus.pl/fortyfikacje/ http://www.bas.tpf.pl/mapy/mapa13273.htm http://www.bas.tpf.pl/Baterie/baterie.htm Corzano - Czw Sie 18, 2005 12:27 pm
To tak, jak ze ŚP stacją SKM Gdańsk Brzeźno. kotmonika - Pią Sie 19, 2005 7:33 am
Mam takie pytanie czy prezentowana mapa to Twoja własność? jesli yak to z którego jest roku, czy pochodzi z jakiejś książki czy innej publikacji? Pozdrawiam! kotmonika - Pią Sie 19, 2005 10:56 am Dla usystematyzowania pewnej wiedzy przytaczam: Bór - najstarsza wzmianka o Jastarni Gdańskiej czyli Borze, pochodzi z 1595. Postała ona z inicjatywy Rady Mista Gdańska, która na zachodnim krańcu swoich helsich posiadłości osadziła luterańskich rybaków. Po kilkudziesiąciu latach wybudowano tu mały kościół luterański i szkołę. Jednak gdy narzucone rygory odnośnie wyznania ustały, mieszkańcy wsi zaczęli szybko przechodzić na katolicyzm. Kiedy Jastarnia Gdańska i Hel jako posiadłości gdańskie, w wyniku drugiego rozbioru Polski, dostały się we władanie pruskie, we wsi mieszkało już 215 osób. W latach 1807-14 wchodziła w skład napoleońsiego Wolnego Mista Gdańsk. W XIX wikeu powszechnie zaczęto używać kaszubskiej nazwy Bór, zamiast oficjalnej niemieckiej danziger heisternest. W 1895 mieszkało tu 376 osób, w 1900- 406. W związku z wybudowanem w 1922 linii kolejowej przez cały półwysep zaczęła się żywiołowo rozwijać turystyka. W czasie II wojny światowej zniszczenia wsi były minimalne. W 1950 roku liczyła 819 osób. W 1954 połączono ją w jedna osadę z sąsiednią Jastarnią. Historia ta pochodzi z książki R. Strucka "Półwysep helsik od A do Z" Chciałabym tu tylko dodać że na mapach załączonych w tym wątku widać oznakowanie położenia nieistniejacej juz latarni w Jastarni Borze. Wpradzie prawdziwa jastarnia Bór była znacznie bliżej obecnej jastarni latarnia nazwana została właśnie tak gdyż znajdowała się najbliżej wsi - Boru. Co do helu Bór to chyba sprawe rozjaśniaja znacznie materiały załączone pod linkami do kilku stron. Jeśli interesuje kogoś historia latarni w Borze mogę coś o niej napisać. osobiście wciąz szukam kartki pocztowej z jej wizerunkiem, mam kilka skanów z innych publikacji tak więc jej sylwetka nie jest tajemnicą. Sepiowana mapa zamieszczona przez Mikołaja doskonale pokazuje lokalizację latarni Jastarnia Bór, helskiej i słynne wzniesieie zwane górą Szwedów lub szwedzką górą na którym w 1936 roku ukończono budowe kolejnej latarni działajacej do lat 90. XX wieku. Dzis pozostała tam tylko zardzewiała ażurowa konstrukcja, która za kilka lat pewnie całkowicie się rozpadnie, a szkoda. Mimo to póki tam jest jak tylko mi sie uda odwiedzam ta wysoka wydmę z której jest przepiękny widok na okolicę i doskonale widać nad linia drzew laternę helskiej latarni. kotmonika - Pią Sie 19, 2005 10:57 am Przez pomyłkę wysłało mi się tą samą odpowiedź dwa razy. Toteż likwiduje ten drugi bliźniaczy wpis. Wybaczcie roztargnienie. Skoro się dopisuję to dodam tylko że światło na latarni Jastarnia - Bór wygaszono w 1936 w chwili kiedy zapalono je na Górze Szwedów. sama wieża istniała do 1939 i podzieliła los dawnej latarni na Helu czyli została wysadzona podczas działań wojennych. danziger - Pią Sie 19, 2005 11:23 am Kotmonika, moze napiszesz artykuł do Akademii o helskich latarniach? 
Uprzedzając pytanie - mimo iż nie leżą w Gdańsku, to jak najbardziej się "łapią", bo przecież cały półwysep należał do pierwszego WMG. Grün - Pią Sie 19, 2005 11:45 am Nie tylko do I Wolnego Miasta, był posiadłością gdańska dużo wcześniej. Jak najbardziej się łapie. Podpisuję się pod apelem Danzigera do Kotmoniki 
parker - Pią Sie 19, 2005 12:04 pm ooo, Danzi, wyręczasz Rektorat 
kotmonika - Pią Sie 19, 2005 1:42 pm Och dziękuję za takie wyróżnienie i propozycję... cóż nie powiem - jest kusząca  A jeśli przytaknę i zdecyduje się napisać do Akademii to jakie macie wymagania techniczne tj. objętość tekstu, czy edytor worda wystarczy, a poza tym anjbardziej interesuje mnie co macie na myśli pisząc o helskich lataniach bo rozumiem, że sam Hel? Czyli artykuł byłby o samym Helu historycznym i współczesnym i Górze Szwedów. czy taka koncepcja Akademii odpowiada? Pozdrawiam!
Grün - Pią Sie 19, 2005 2:11 pm Techniczne wymagania są niewielkie (na początek  ). Wystarczy tekst w wordzie z obrazkami osobno w jpgach. Propozycja, żebyś napisała o latarniach wynikła z fachowości z jaką się w tej sprawie wypowiadasz. Nie znaczy to wcale, że jedynie do latarń masz się ograniczać. Jeśli masz koncepcję szerszego opisania różnych spraw związanych z Helem to wspaniale. Wydziału Helistyki jeszcze nie mamy Jakbyś miała ochotę podjąć współpracę to proszę o informację na maila rzygacz@rzygacz.webd.pl
parker - Pią Sie 19, 2005 2:42 pm Wydział Helistyki to mi się z balonikami kojarzy a nie z latarniami... (tak, wiem, każdy ma takie skojarzenia...  )
kotmonika - Pią Sie 19, 2005 9:43 pm Wydział Helistyki??? Brzmi ciekawie... Jednak się skuszę na jakiś artykulik. szczegóły napiszę w mailu. Dziękuję za miłe słowa o moich latarnianych postach. Pozdrawiam i życzę miłego weekendu. Mikołaj - Pią Sie 19, 2005 11:32 pm
jej skan dostałem od autora tej strony http://www.chem.univ.gda.pl/~tomek/mapy.htm wraz z błogosławieństwem do rozpowszechniania - Kotmonika, spodziewaj się dużego maila 
Szkoda, że http://mapywig.obluze.net.pl/ nie działa... Lucy, wiadomo Ci coś? kotmonika - Sob Sie 20, 2005 8:23 pm Mikołaj! Dziękuję! Duży i ciężki mail dotarł:) Czy ta zgoda na publikację i propagowanie tych map dotyczy tylko internetu? Jak się to ma do pozycji książkowych? Pozdrawiam! Mikołaj - Nie Sie 21, 2005 12:39 pm
uchylam się od odpowiedzi na zadane pytanie kazik - Nie Sie 21, 2005 9:21 pm Z prawami autorskimi jest niezłe zamieszanie. Ale z tego co słyszałem, prawa autorskie trwają 70 lat. Arkusz Gdynia/Puck został wydany w 1931 roku. 2005-1931= 74 lata. Wydaje mi się, że z prawem autorskim nie powinno być problemu. Inną sprawą jest prawo majątkowe do skanu. Jesli chcesz wykorzystać kogoś skan, to powinnaś uzyskać od niego zgodę [podobnie jak z fotografiami]. Tomek Pluciński daje błogoswławieństwo na wykorzystywanie skanów w niekomercyjnych celach. Ale najlepiej by było, gdybyś sama do niego napisała. kotmonika - Nie Sie 21, 2005 9:28 pm Kazik! Dzięki za wpis. Oczywiście, że jeśli zajdzie taka potrzeba napiszę do własciciela mapy. Widać jesteś zorientowany w temacie. Pozdrawiam! Grün - Nie Sie 21, 2005 11:02 pm W przypadku mapy opracowanej przez Marka ("Industriegelandes") jest to nowy utwór w rozumienia prawa autorskiego. Jakiekolwiek jego rozpowszechnianie wymaga zgody autora - czyli właśnie Marka Z. kazik - Nie Sie 21, 2005 11:48 pm No i tu zaczyna się cała zabawa z prawem Faktycznie poprzez składanie skanu uzyskuje się unikatowe "dzieło", które jest chronione prawem autorskim. Ale zabawa w prawo autorskie osoby składającej mapę ma sens gdy mapa pochodzi z przed 70-ciu lat. Gdy zeskanuje i skleję młodszą mapę to i tak moje prawa autorskie szlag trafia, gdyż skanując - sam łamię czyjeś prawa autorskie. Nie mogę stać się w ten sposób właścicielem "kradzionej" rzeczy.
Grün - Pon Sie 22, 2005 7:18 am A jak sądzisz? Ile lat może mieć mapa pokazująca przedwojenny gdański przemysł? Grün - Pon Sie 22, 2005 8:16 pm A wracając do tematu... Czy Marek w końcu zgodził się na publikowanie i przekazywanie zaprzyjaźnionym portalom swojej mapy? Bo obawiam się że jego akurat nie zapytano... kazik - Pon Sie 22, 2005 9:11 pm dzięki za zwrócenie uwagi. Mapę juz zdjąłem Prawdopodobnie ten Pharus-Plan der Danziger-Industriegeländes pochodzi z 1930. kotmonika - Sro Sie 31, 2005 7:45 am
Witaj Mikołaj! Mam pytanie: czy tą mapkę (Hel) mogę wykorzystać jako ilustrację do artykułu o latarniach Helu napisanego dla Akademii Rzygaczy? Jesli tak to jakie źródło podawać? Bardzo mi na niej zależy bo idealnie pokazuje rozmieszczenie obiektów o jakich wspominam. Pozdrawiam! Mikołaj - Sro Sie 31, 2005 9:07 am Na AR możesz śmiało - mam je od Tomasza Plucińskiego i wystarczy napisać, że to jego zbiory, więcej WIG-ówek jest do ściągnięcia na mapy.eksploracja.pl, ta z Helem jest tutaj kotmonika - Sro Sie 31, 2005 9:33 am Mikołaj! Bardzo dziekuję za informację. W takim razie tą mapkę wykorzystam i podam z czyich zbiorów jest. Pozdrawiam! pumeks - Pią Wrz 02, 2005 11:38 am
Oj, za późno datujesz. Nie ma na planie basenu węglowego koło Wisłoujścia (wykopany 1928-1929). Gdyby przyjąć, że przebieg linii tramwajowych był aktualizowany, to wychodzi między 1922 (likwidacja linii "5" jadącej m. in. przez Toruńską i Żabi Kruk) a 1927 (przedłużenie linii "4" przez Most Siennicki na Stogi). beaviso - Nie Wrz 11, 2005 11:32 pm Ja natomiast od kilku miesięcy próbuję się dowiedzieć gdzie była lokalizacja o nazwie "Helaheide". W dosłownym tłumaczeniu to Hel-Bór (vide Tucheler Heide), ale na żadnej mapie tego nie widziałem, a odnośnie Helu-Boru znalazłem tylko określenie Hela-Wald. Czymże więc było owe Helaheide? kotmonika - Wto Wrz 13, 2005 11:53 am
Witaj! Faktycznie tłumacząc Helaheider wychodzi nazwa Hel Bór. Może to jedynie dotyczyć miejsca, gdzie dzis jest przystanek PKS o takiej właśnie nazwie czyli między Helem a Juratą, ale czy w latach kiedy ta nazwa obowiązywała również obejmował tą część półwyspu to już nie wiem. Na niemieckich stronach internetowych przy nazwie Helaheider pojawia sie jedynie sporadycznie wyjaśnienie że to na Półwyspie Helskim, ale to zbyt ogólnikowe. Spróbuję tez się rozejrzeć w tej kwestii. A może ktoś inny z forumowiczów wpadnie na właściwy trop? Pozdrawiam! danziger - Wto Wrz 13, 2005 4:14 pm
W dosłownym tłumaczeniu to Hel - Wrzosowisko, względnie Hel - Poganin 
Wald to właśnie bór (las) pumeks - Sro Wrz 14, 2005 9:18 am Uważaj z tą dosłownością. Tucheler Heide to jednak po polsku z całą pewnością Bory Tucholskie, a nie Tucholski Poganin. Za to Lüneburger Heide to faktycznie nie Bory, a wrzosowiska. Sabaoth - Sro Wrz 14, 2005 9:20 am
Poganin to tylko w poganskim kraju moze mieszkac, czyli TU!
Zoppoter - Sro Wrz 14, 2005 10:07 am
E tam. Ja byłem w Tucholi na zlocie aut zabytkowych z okazji Dni Borów Tucholskich i atmosfera była poganska. kotmonika - Wto Lis 29, 2005 7:19 am Witam! W przewodniku po polskim wybrzeżu z 1924 roku znajdują się takie informacje o Borze: Wieś Bór Od Helu drogą przez las 15 km, od jastarni, poczty i stacji klejowej 1 km, odBałtyku 500 m. Między helem a Borem wycieczki do góry Bocianiej lub Szwedzkiej [...] Prawie w połowie drogi na północ od toru kolejowego wznosi się na szczycie wydmy latarnia morska zwana przez kaszubskich rybaków "jastarnicką blizą". Wieś lezy rozproszona na ruchomym piasku wydmowym.. Chaty poustawiane bez planu, jak w innych miejscowościach kaszubskich, wszystkie bardzo nisko nad morzem (najwyższe miejsce 3 m n.p.m.).[...] W samym środku wioski kapliczka św. Rozalji z Palermo, do której 4 września corocznie udaje się uroczysta procesja z Jastarni.[...] Tuż za wsią na pagórku leży stary cmentarz, naktórym już się nie chowa.Cmentarz ten jest w wielkim niebezpieczeństwie spłukania i zmycia przez morze. W czasach dawniejszych Bór leżał na wyspie jak i Jastarnia, a chociaż tak blisko niej położony, należał do Gdańska wraz z Helem.W czasie reformacji Lutra pastor z Helu przybywał tu co czwartą niedzielę, dlatego wieś się prędko zlutrzyła i zniemczyła. Z biegiem czasu mieszkańcy Boru popadli w spory z jastarnią i antagonizm ten trwał aż do początku XIX wieku. [...] Bór posiada dziś około 500 mieszkańców. To tyle jeśli chodzi o słowa Józefa Staśko, który w latach 20. XX wieku opisywał letniska nadmorskie. Jak wiadomo z czasem Bór i Jastarnia połączyły się i dziś stanowią jedną miejscowość. Staśko wspomina na początku opisu Boru o dwóch miejscach turystyczncyh jakie chętnie odwiedzano między Borem i Helem -Bocianie Gniazdo i Szwedzką Górę. To pierwsze już nie istnieje w takiej postaci jak przed wojną ana Szwedzkiej Górze zbudowano i uruchomiono latarnię morską która zastąpiła blizę w Borze. Na starych kartkach pocztowych zachowały się te miejsca z danych lat. kotmonika - Pon Gru 05, 2005 9:12 am W tym wątku wielokrotnie przewija się nieistniejąca już dziś latarnia morska z Jastarni Boru. Oto stara kartka pocztowa ukazująca jak ona wygladała. Nauticus - Pon Gru 05, 2005 7:39 pm Z relacji mieszkańców Helu wynika, że na trasie drogi kolejowej z Helu (Hela) do Jastarni w okresie okupacji niemieckiej znajdowały sie - w kolejności : - przystanek kolejowy Wald Hela (Hel Bór - został zlikwidowany w 1974r.) - był on położony na wysokości obecnego przystanku autobusowego Hel- Bór i stacja kolejowa Helaheide (Jurata). Według dokumentów i tej relacji, wynika że Wald Hela to Hel Bór, a Helaheide to Jurata Rozkład jazdy z 1944 kotmonika - Sro Cze 28, 2006 11:29 am I jeszcze latarnia z Jastarni Boru - zdjęcie pochodzi z niemieckiej strony internetowej: http://www.wsv.de/fvt/museum/westermann/ 
smashin - Wto Cze 30, 2009 4:38 pm Cześć, Czy po latarni Jastarnia-Bór jest jakaś pamiątka (fundament np.)? - szukałem w necie ale nic na ten temat nie znalazłem... Czy ruiny na Górze Szwedów zostały w końcu rozebrane? Strużyński - Wto Paź 13, 2009 11:22 pm Skoro internet nic nie przyniósł, pozostały poszukiwania w terenie. Opiszę zatem rezultaty wycieczki z 12 X 2009 r. Z latarni pozostał tylko zarośnięty niewielkimi sosenkami mały kopczyk gruzu, po którym walają się pojedyncze cegły. Na główkach niektórych cegieł widać sygnaturę cegielni: KOLIEBKEИ; jest to cegielnia w Kolibkach (obecnie dzielnica Gdyni), kilka ładnych fotografii sygnatur tej cegielni można znaleźć na Forum (ścieżka: Dawny Gdańsk Strona Główna » Fora ogólne » Gdańsk - Sopot - Gdynia » Amalienhof, Koliebken i inne cegielnie). Cegła jest wspaniałej jakości, do dziś "dzwoni" (a przecież od 70 lat obrasta mchem). Zostały też dwa ładnie obrobione granitowe elementy architektoniczne i kawałek muru, może fundament (tu również widoczne główki cegieł Koliebken). Wśród gruzu jest fragment potłuczonej płyty żeliwnej, która może mieć związek z latarnią (ale nie musi), w pobliżu - zardzewiała szyna bez żadnych sygnatur czy dat (element konstrukcyjny?). Gruzu jest zadziwiająco mało; być może po wysadzeniu latarni cegłę wykorzystano jako "rozbiórkowy" materiał budowlany. Pozdrawiam! Dostojny Wieśniak - Wto Paź 13, 2009 11:54 pm Cześć, zapraszam tutaj => http://forum.dawnygdansk....p=113018#113018 Strużyński - Pon Sty 11, 2010 1:50 am Baaaaardo późna odpowiedź na drugą część pytania smashin z 30 VI 2009 r. Lepiej późno, niż wcale... Latarnia na Górze Szwedów stoi w najlepsze, i pewnie przeżyje niejedną nowoczesną konstrukcję. Byłem tam w połowie października 2009, już po sztormie. Wieża stoi jak dawniej, obok niej na wydmie leży stalowy element (wg mnie fragment podstawy lampy, na którym się obracała). I tyle... Do zobaczenia w kwietniu na helskich ścieżkach! kotmonika - Nie Lut 27, 2011 9:58 pm
I również moja późna odpowiedź. Potwierdzam również - latarnia na Szwedzkiej Górze istnieje - ostatni raz byłam tam w lipcu 2010, poniżej kilka fotek z tego pobytu. Był projekt likwidacji tej blizy, ale na szczęście nie doszedł do skutku. |
