|
Dawny Gdańsk
|
 |
Materialne ślady przeszłości - Kamienie w lasach oliwskich
Mikołaj - Sob Lis 22, 2003 8:21 pm Temat postu: Kamienie w lasach oliwskich Wojciech Leśków napisał w prywatnej wiadomości (którą pozwalam sobie zacytować i publicznie na nią odpowiedzieć, bo wydaje się, że sprawa może zainteresowac nie tylko mnie):
"Właśnie zobaczyłem zdjęcia z Doliny Radości.
Dwa spośród nich mnie interesuują.
1 Pierwszy przy ul. Bytowskiej> Kiedyś napis zalany był smołą albo jakimś innym mazidłem. Czy to ty go oczyściłeś. Wkońcu można go odczytać. Czy wiesz co upamiętnia?
2. Drugi kamień opisałeś jako "Obelisk położony na jednym ze wzgórz po zachodniej stronie Doliny Radości, na każdym boku napisane nazwiska, u góry ślad po metalowym elemencie". Czy znajduje się on na wzgórzu opodal nadleśnictwa? Jeśli tak to na początku lat dziewiędziesiątych leżał przewrócony a ślad po metalowym elemencie to ślad po zamocowaniu kamiennego elementu o jajowatym kształcie. Na tym "jaju" też były napisy niestety już wtedy nieczytelne. Niestety ten element jak widać zniknął.
Pozdrawiam
Wojciech"
oto te kamienie:
1.
I to co udało mi się przeczytać z pomocą matki-germanistki: Erich Feldtkeller/ In Dankbarkeit/ Im Verschonerungs Verein czyli Erich Feldtkeller/ z wdzięcznością/ W klubie upiększającym. Jest jeszcze data 1935, natomiast cała pierwsza linia jest nieczytelna. Całość brzmi trochę niedorzecznie, nie da się ukryć...
2.
Hmmm. Powiedzmy, że jest to niedaleko leśnictwa. Zgubiła mi się gdzieś mapa lasów oliwskich, jak ją znajdę, to umieszczę tu skan tego miejsca. Rzeczywiście wygląda, jakby obelisk ten był na nowo ustawiany - jest wyraźnie przekrzywiony. A tego "jaja" szkoda, kolejna rzecz, co przepada bezpowrotnie, podobnie jak na przykład wieża na pobliskiej skoczni narciarskiej.
Mikołaj - Sro Mar 10, 2004 9:08 pm
W ostatnich styczniowo-lutowych 30 dniach jest list rodziny p. Szmiglów, którzy podczas spaceru w Lasch Oliwskich natknęli się na dziwne kamienie ze śladami napisów.
Być może ktoś z Was pamięta albo zna z opowieści lub innych źródeł treść tych napisów. Najprawdopodobniej, tak jak ten przy ul. Abrahama (Presidentenweg), były oznaczeniami leśnych duktów.
Mikołaj - Czw Mar 25, 2004 6:48 am
inspektor Fidel naprowadził mnie niedawno na nowy ślad... okolice ogródków u stóp "szwedzkiej grobli"
Mikołaj - Czw Cze 03, 2004 2:02 pm
Postanowiłem zabrać się za te kamienie. Uzbrojeni w szkiełko, oko i kredę wybraliśmy się w poniedziałek na ekskursję.
Mam problem z odczytaniem niektórych słów na poniższych kamieniach.
Na pierwszym widać "1932 Erbaut im ... Arbeitsdienst"
Na drugim jest "Gezeth... z... Generalleutnant/ Erich Feldtkeller/ In Dankbarkeit/ Im ...erungs Verein ... "
Te zdjęcia oraz wiele innych można zobaczyć w dużej rozdzielczości
tutaj, niestety ze względu na wielkość tylko przez pewien czas.
pumeks - Czw Cze 03, 2004 2:38 pm
Mikołaj napisał/a: | Na drugim jest " Im ...erungs Verein [color=red]... " |
Ja tam widzę raczej Der Verschoenerungs Verein Oliva - Towarzystwo Upiększania Oliwy.
Mikołaj - Czw Cze 03, 2004 2:54 pm
pumeks napisał/a: | Mikołaj napisał/a: | Na drugim jest " Im ...erungs Verein [color=red]... " |
Ja tam widzę raczej Der Verschoenerungs Verein Oliva - Towarzystwo Upiększania Oliwy. |
Racja racja to upiekszanie to już nawet sam napisałem w pierwszym poście
co do Der zamiast Im -
Oliva, jak już napisałeś że to Oliva, wydaje się taka wyraźna.
Bardzo dziękuję.
pumeks - Pią Cze 04, 2004 12:16 pm
Przyszło mi do głowy - bardziej na logikę niż na to, co widać - że skoro przed "Generalleutnant" nie ma słowa "Herrn" to musi być tam jakiś tytuł... ni mniej, ni więcej, tylko "Exzellenz"
Czyli cały napis:
Exzellenz Generalleutnant
Erich Feldtkeller
in Dankbarkeit
Der Verschoenerungs Verein Oliva
1935
Na wszelki wypadek tłumaczenie:
Ekscelencji Generałowi Porucznikowi Erichowi Feldtkellerowi, w [dowód] wdzięczności, Towarzystwo Upiększania Oliwy, 1935
Pozostaje pytanie, czym Ekscelencja generałporucznik tak się zasłużył Towarzystwu Upiększania, że ono mu w dowód wdzięczności kuło takie napisy na głazach
pumeks - Pią Cze 04, 2004 3:07 pm
Mikołaj napisał/a: | Na pierwszym widać "1932 Erbaut im ... Arbeitsdienst"
|
Myślę, że zdjęcie po pomazaniu kredą jest trochę mylące, na pierwszym widać lepiej - tam jest napisane Freiw., co jest zapewne skrótem od Freiwilligen - a więc Erbaut im Freiw.[illigen] Arbeitsdienst - Zbudowano w ramach Ochotniczej Służby Pracy.
Mikołaj - Pią Cze 04, 2004 9:12 pm
Pumeks, jesteś nieoceniony, niesamowity, niezastąpiony, niezrównany, niedościgniony...nie..., nie...
Sabaoth - Pią Cze 04, 2004 9:36 pm
Mikołaj napisał/a: | Pumeks, jesteś nieoceniony, niesamowity, niezastąpiony, niezrównany, niedościgniony...nie..., nie...
|
Zgadza się, ja już w innym wątku pisałem, że powinien zostać Naczelnym Kanarem, albo nawet Głównym Kasownikiem Elektrische Strassenbahn. No i nie tylko Strassenbahn.
Mikołaj - Wto Cze 08, 2004 12:46 am
No to przyszła pora na kamień znajdujacy się na terenie wojskowego szpitala przy Polankach. Niestety nie wzieliśmy ze sobą specjalistycznego sprzętu do odczytywania starych napisów i musieliśmy improwizować. Okazuje się, że kawałek pustaka od biedy może zastąpić kredę.
w pierwszej lini zapewne mamy imię i nazwisko: ... Von (-aa?) Reu (-n?)
w drugiej: ... zum Gedachtnis
Pumeks, tradycyjnie liczę na Ciebie
pumeks - Wto Cze 08, 2004 8:39 am
Mikołaj napisał/a: | w pierwszej lini zapewne mamy imię i nazwisko: ... Von (-aa?) Reu (-n?)
w drugiej: ... zum Gedachtnis
|
Hm nie widzę żadnego Reu... zupełnie wyraźnie widzę Claaßen. I nie byłbym pewien, czy przed tym nazwiskiem jest "von".
Mikołaj - Wto Cze 08, 2004 10:43 am
a Asia mówiła, że to pewnie "ß" nie "R", tylko mi nie pasowało i wykombinowałem sobie tego Reu/n...
Jak zawsze wyrazy uznania
pumeks - Wto Cze 08, 2004 11:40 am
Wygląda na to, że tam jest napisane
Ernst Claaßen
zum Gedächtnis
W takim razie musiało by chodzić o postać dość znaną (pisownia nazwiska może być też Claaszen). Tutaj można przejrzeć, w formacie .pdf, artykuł o rodzinie Claaszenów.
Mikołaj - Wto Cze 08, 2004 12:12 pm
Pięknie by było, gdyby to o tego Claaszena chodziło, jak tylko napisałeś pomyślełm o Ernście, ale imię na kamieniu niestety jest niewyraźne.
O muzeum i rodzinie można przeczytać też tutaj
Nazwisko było dosyć popularne, znalazłem listę menonnitów z okręgu elbląskiego, tylko tam jest kilkanaście osób
Na poniższym obrazku jest Ruth Koch, zd Claaszen - córka Ernsta, z którą udało się przedstawicielom sopockiego muzeum spotkać.
Zoppoter - Wto Cze 08, 2004 12:12 pm
pumeks napisał/a: |
Ernst Claaßen
zum Gedächtnis
W takim razie musiało by chodzić o postać dość znaną (pisownia nazwiska może być też Claaszen). |
To w willi Ernsta Claßena jest teraz Muzeum Sopotu.
Nie rozumiem, dlaczego "ß" zastępowane ZAWSZE przez "ss" akurat u Claßena jest zastępowane przez "sz". Faktem jest, że "nazwa" tej litery w niemieckim alfabecie brzmi "eszet" (czyt. escet), a sama litera ß to uproszczona wersja zbitki tych właśnie liter (sz), ale czyta sie to jak zwykłe "ss" i tak zawsze jest "tłumaczone" na "zwykły" alfabet.
Mikołaj - Wto Cze 08, 2004 12:17 pm
Cytat: | Nie rozumiem, dlaczego "ß" zastępowane ZAWSZE przez "ss" akurat u Claßena jest zastępowane przez "sz". |
Przeczytaj artykuł podany przez Pumeksa - wszystko się wyjaśni. Ernstowi zależało na takiej właśnie pisowni.
pumeks - Wto Cze 08, 2004 12:26 pm
Janusz Dargacz napisał:
Nazwisko Claaszen (częściej pojawiające się w zapisie Claassen) było w samym Gdańsku, jak też w jego okolicach, zwłaszcza na Żuławach, stosunkowo popularne aż do końca ostatniej wojny. W rodzinie Jeana Rudolpha daje się jednak zauważy wyraźna tendencja do podkreślania odrębności przez konsekwentne stosowanie pisowni Claaszen. Pojawiające się notorycznie nieporozumienia wokół pisowni rodowego nazwiska spowodowały, że w roku 1891 Ernst August postarał się o wydanie sądowego rozporządzenia stwierdzającego jednoznacznie, że zapis nazwiska powinien brzmieć nie Claassen, lecz Claaszen.
Od siebie mogę dodać, że być może chodziło tu o pisownię bardziej "holenderską"?
Zoppoter - Wto Cze 08, 2004 12:42 pm
pumeks napisał/a: | Pojawiające się notorycznie nieporozumienia wokół pisowni rodowego nazwiska spowodowały, że w roku 1891 Ernst August postarał się o wydanie sądowego rozporządzenia stwierdzającego jednoznacznie, że zapis nazwiska powinien brzmieć nie Claassen, lecz Claaszen
Od siebie mogę dodać, że być może chodziło tu o pisownię bardziej "holenderską"? |
Aaaa, no to się uspokoiłem. Czyli to był wyjatek na życzenie zainteresowanego...
Jak juz było dwa razy "A", to juz i tak wyglada na holenderski...
Mikołaj - Pon Lip 04, 2005 1:28 am
Znalazłem kolejny kamień przy dawnej Mackensenweg i nie zdziwiłbym się, gdyby właśnie to było na nim napisane. Coś jeszcze widać, może nawet by pasowało.
Grün - Pon Lip 04, 2005 8:24 am
Ilość liter mniej więcej by się zgadzała...
pumeks - Nie Kwi 02, 2006 6:39 pm
Mam coś fajnego do tematu - informacje z niemieckiego (1939) artykułu o historii lasów oliwskich. Napisano mniej więcej tak: Cytat: | Towarzystwo Upiększania Oliwy (Verein zur Verschoenerung Olivas) powstało 1891. Jego dziełem było wytyczenie i nazwanie wielu leśnych dróg w lasach oliwskich. Dla lepszej orientacji umieszczano drogowskazy (od 1893) i kolorowe oznakowania (od 1910). Szczególnie wiele zdziałało Towarzystwo w okresie, gdy jego przewodniczącym był generał-porucznik w stanie spoczynku Feldkeller (1922-1933). Ciekawostką jest plan Towarzystwa z 1905 roku, by za pierwszym dworem na Polankach wybudować wieżę widokową – odpowiednik wieży na Pachołku – która miała nosić nazwę Wieża Bismarcka. |
villaoliva - Nie Kwi 02, 2006 11:33 pm
Cytat: | Ciekawostką jest plan Towarzystwa z 1905 roku, by za pierwszym dworem na Polankach wybudować wieżę widokową – odpowiednik wieży na Pachołku |
Jaka szkoda, że im się nie udało. Miejsce znakomite.
Mikołaj - Pon Sie 21, 2006 1:20 am
Pozytywna wiadomość z oliwskich lasów - ktoś zatroszczył się o kamienie, nawet oznaczył drogę do tych przy skoczni. Oby tylko nie wybrał się tam na spacer jakiś kurski...
villaoliva - Wto Sie 22, 2006 11:44 am
Sabaoth - Wto Sie 22, 2006 7:15 pm
Ciekawe tylko kiedy germanofobi je zdemolują
Gdaaanszczanka - Sro Sie 23, 2006 12:17 am
Nie wyglądały tak pięknie, kiedy je ostatnio oglądałam...
Super... Ktoś zrobił kawał dobrej roboty...
I dlaczego mam przeczucie, że to "Ktoś" z stąd...
Łukasz - Czw Lip 12, 2007 8:10 pm
Znalazłem kolejny kamień, tym razem po polskiej stronie - w Dolinie Ewy, jakieś pół kilometra od Owczarni.
(widok w stronę Owczarni)
Widać napis "Oliwa", poniżej strzałkę w lewo i kawałek obramowania. Wyżej pewnie była "Owczarnia", zresztą coś jakby "z" tam widać...
Łukasz - Pon Lut 16, 2009 12:42 pm
Podobny kamień jak ww. znalazł Gladar z PFE: http://www.forum.eksplora...php?f=6&t=10729
A jeszcze jeden taki, z zamazanymi na czarno napisami, stoi koło krzyża w Owczarni. Przy okazji zrobię zdjęcie.
Piotr A. - Pon Lut 16, 2009 2:04 pm
Gratuluję znaleziska. Natomiast sugeruję umiar w publikowaniu zdjęć i opisie lokalizacji. Przerabiałem ten temat w ubiegłym roku. Z dnia na dzień zaginął kamień z ulicy Abrahama (Droga Prezydencka). Więcej na ten temat:
http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?t=145
Łukasz - Pon Lut 16, 2009 2:10 pm
No tak, dlatego właśnie ta część forum jest zamknięta dla postronnych.
Piotr A. - Pon Lut 23, 2009 11:46 am
Nie słyszałem jeszcze o zabezpieczeniu, które nie zostałoby złamane. Dlatego sugeruję podejście do problemu z rezerwą. Jeżeli ktoś będzie zainteresowany, to prędzej czy później znajdzie drogę do "Zakazanego Miasta".
Pozdrawiam
knovak - Pon Lut 23, 2009 12:09 pm
Dwa ostatnie kamienie to klasyczne kamienne drogowskazy jakich na Kaszubach jest trochę, które warto by odrestaurować. Ten pod krzyżem jest b. łatwy do zrobienia, wystarczy trochę farby i szablon do liter. Gorzej z tym poniżej, tu jeszcze przydałoby się kilku silnych ludzi i łopata. Chodzi mi to po głowie od jakiegoś czasu...
villaoliva - Pon Lut 23, 2009 12:13 pm
To trzeba się jakoś wspólnie umówić.
Łukasz - Pon Lut 23, 2009 12:19 pm
knovak napisał/a: | Dwa ostatnie kamienie to klasyczne kamienne drogowskazy jakich na Kaszubach jest trochę, które warto by odrestaurować. |
Zgadza się, wiele z nich nadal pełni przecież swoją funkcję (np. jest taki jeden mniejszy, ładnie odmalowany, w lesie przy drodze z Osowej do Źródła Marii).
Tylko że tak "na dziko" odmalowywać to nie bardzo...
knovak - Pon Lut 23, 2009 2:23 pm
Nie na dziko, z TPK albo przez Lasy Państwowe. Tylko że TPK ma ostatnio kłopoty, a z LP nie wiem czy idzie się dogadać - ostatnio zajmują się raczej wycinaniem lasu (ten powalony drogowskaz - ślady wskazują, że to sprawka drwali).
Zreszta odmalowywanie to jedno, a stawianie do pionu to drugie. Tu mogę "dygać" na dziko, ale sam nie dam rady (próbowałem).
Pogadam z TPK.
Łukasz - Pon Lut 23, 2009 2:33 pm
No ja też próbowałem go ruszyć. Jakby co, pomogę.
A czy ktoś jest powołany do wyczyszczenia i udokumentowania starych napisów? Jakiś konserwator zabytków czy ktoś taki? W końcu dobrze by było, by jakiś profesjonalista spróbował to odczyścić, żebyśmy się dowiedzieli, co np. było na drogowskazie przy krzyżu w Owczarni (oprócz Oliwy, bo to wydaje się oczywiste).
knovak - Pon Lut 23, 2009 3:26 pm
Wg mnie Osowa, ew. Barniewice.
Myślę że te drogowskazy nie do końca "podpadają" pod zabytkowe kamienie, w kaszubskich lasach są one konserwowane i odmalowywane na bieżąco - przez LP.
Ten powalony pamiętam jakiś czas temu (będzie pewnie z 10 lat) stał i "wyglądał". Potem zszarzał, potem go rozjechali...
Jestem zwykle w okolicy w niedziele 11.00-12.00 (bez najbliższej niedzieli), więc można się kiedyś dogadać. 1 szpadel, czterech chłopa i stawiamy
Trzeba tylko poczekać na wiosnę.
Łukasz - Wto Lut 24, 2009 9:43 am
E, Osowa na pewno nie - tam nigdy nie było bezpośredniej drogi do Osowej (była albo przez Wysokę, albo przez Nowy Świat). Ten kamień stoi w bardzo dziwnym miejscu - w jedną stronę wskazuje właściwie samą Owczarnię, a w drugą równie dobrze Oliwę, jak i Klukowo (aczkolwiek dzisiaj drogę do Klukowa przecina obwodnica).
A w dzisiejszym układzie... Nie wiem, co tam by było sensowne napisać (oprócz Oliwy). Dlatego fajnie by było wiedzieć, co było napisane kiedyś.
knovak - Wto Lut 24, 2009 12:45 pm
Dlatego gdybam też na Barniewice. A jesli kamień był instalowany po wojnie (a to możliwe) to Osowa też mogła być (też gdybam )...
Sprawdziłem w TPK - renowacja leży w gestii nadleśnictwa, które nawet ma program odnawiania tych drogowskazów, stąd np. ładne kamienie w Gołębiewie i dol. Źródła Marii. Spróbuję pokorespondować.
Łukasz - Wto Lut 24, 2009 1:08 pm
Barniewice, całkiem możliwe. Były znacznie większe niż Nowy Świat.
knovak napisał/a: | jesli kamień był instalowany po wojnie (a to możliwe) |
Myślisz? Nie wiem, czy po wojnie bawiono się w ogóle w obrabianie kamieni na drogowskazy, ale tak czy inaczej taki sam drogowskaz ze zdjęcia na PFE ma niemieckie napisy, więc musi być przedwojenny. Poza tym na Osową mógłby wskazywać dopiero od lat 70-tych, bo dopiero wtedy pojawiła się dzielnica Osowa (a wtedy to już na pewno nie stawianoby kamiennego drogowskazu). Wcześniej Osowa była daleko.
Ciekawe, czy mieszkańcy Owczarni coś wiedzą.
Daj znać, jak coś ustalisz z TPK.
knovak - Wto Lut 24, 2009 3:30 pm
Jak już pisałem - z TPK już gadałem, byłem u nich dziś rano. To poza ich zasięgiem, niestety. Teraz atakuję nadleśnictwo
A "wracając" - najbardziej pasują mi Barniewice, są "na wprost" i stosunkowo blisko, porównywalnie z Wysoką - która choć bliżej to jest "za zakrętem" (podobnie jak Klukowo). Te drogowskazy zawsze były stawiane tak, by wskazywac właściwy kierunek a nie tylko drogę. W przypadku Klukowa i Wysokiej zakręty są "za rogiem".
Swoją drogą takie kamienie już nieraz pomogły mi na kaszubskich bezdrożach, gdy z kiepską mapą, rowerem lub "z buta", podążałem "od punktu A do punktu B". Bardzo je lubię, mają swój klimat. Trochę ich sfotografowałem, będę musiał kiedyś zrobić z tym porządek i poskanować (większość jeszcze w czasach "przedcyfrowych")...
Łukasz - Nie Kwi 19, 2009 10:35 am
Tych kamieni chyba jeszcze nie było, oba przy Szwedzkiej Grobli:
1. Czyżby jakaś sygnaturka Szajki Odświeżaczy Napisów? Ale co tam nabazgrano -
Freie ... Eintracht 4... 2006? (to w 2006 odświeżono napisy na leśnych kamieniach):
2. Strzałka (o ile to jest strzałka) wskazuje kierunek na Oliwę - co tam może być napisane?
|
|