|
Dawny Gdańsk
|
 |
Żuławy, Kaszuby, Kociewie i inne miejsca bliższe lub dalsze - Zbór ewangelicki w Palczewie
Dostojny Wieśniak - Pon Cze 16, 2014 1:39 am Temat postu: Zbór ewangelicki w Palczewie Nie wiem jak to jest teraz. Kościół to czy kaplica p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej. Ale nie to jest chyba najważniejsze dla nas. Dość powiedzieć, że aktualnie to filia Parafii rzymskokatolickiej w Borętach.
Arcyciekawy obiekt, plączący się po wszystkich okolicznych forach jak sierota jaka bezdomna w przeróżnych wątkach. A zasługuje przecież na własny. Choćby przez to, że drugiego takiego i z trzema świecami znaleźć się w na Żuławach już dzisiaj nie da.
Na cud prawdziwy zakrawa sam fakt przetrwania tego budynku do naszych czasów. Musi co ten Taufengel sfocony niegdyś przez Schmida ma w tej sprawie jakiś udział.
Wiercipietek - Pią Cze 20, 2014 8:12 pm
Tyle siedziałem w Borętach, a do Palczewa się nie kopnąłem :/
Zbór czy po prostu kaplica cmentarna? Ze starych mapek wynika, że w Palczewie były trzy cmentarze. Różnych wyznań/religii?
Trzeba będzie najechać księdza Romana i obiekt gruntownie oblukać.
pumeks - Pią Cze 20, 2014 9:11 pm
Wiercipietek napisał/a: | Zbór czy po prostu kaplica cmentarna? |
Na obrazku wklejonym przez Dostojnego jednoznacznie stoi "kościół ewangelicki", nie "kaplica"
Dostojny Wieśniak - Sob Cze 21, 2014 1:36 am
Wiercipietek napisał/a: | Tyle siedziałem w Borętach, a do Palczewa się nie kopnąłem | Niektórzy twierdzą, że w Borętach jest coś wysysającego energię z żywego. Może za długo tam siedziałeś?
W rzeczy samej zbór to jest, zbudowany "w miejscu gdzie wcześniej stała stodoła Georga Lanwalda". Wcześniej wyraziłem wątpliwość co do statusu tego kościoła w nomenklaturze obecnego użytkownika. Jak można wnosić z tekstu Schmida od 1712 roku do 1896 budynek kryty był strzechą (pewnie wymienianą co najmniej kilka razy). W roku 1896 strzechę zamieniono na blachę falistą (wg. Schmida.) Blachę, nie wiem kiedy wymieniono na szkudły.
No własnie. Zgapiłem się. Ta drewniana konstrukcja wg. Schmida pochodzi z roku 1712
Autora zdjęcia nie znam. Znalezione na dysku. Stan z lat 90 XX w.
Wiercipietek - Sob Cze 21, 2014 12:46 pm
Offtop nr 1:
Nomenklatura jest trochę niekonsekwentna, raz formalna, raz zwyczjowa. Na prosty rozum kościół powinien mieć stały ołtarz i być konsekrowany. Ale wiele kościołów przejętych w użytkowanie po protestantach zostało konsekrowanych po wielu latach, a znam taki, który nie jest do dziś (a nikt się nie zająknie mówiąc o nim "kościół").
Offtop nr 2:
A o tych trzech plackach z krzyżykami coś wiadomo?
Offtop nr 3:
Wampiry w Borętach? No, no... To takie wygwizdowie, że to całkiem możliwe. Ale nic mnie nie dorwało, chociaż chodziłem po nocy robić zdjęcia z wału.
Dostojny Wieśniak - Nie Cze 22, 2014 1:18 am
Wiercipietek napisał/a: | A o tych trzech plackach z krzyżykami coś wiadomo? |
O wsi Palsschow, pisanej też Palczow i Paltschow wspominano już w wiekach średnich. Lokowana (jak one wszystkie) przez Zakon, wyposażona musiała być w co najmniej kaplicę. I była, pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Podobnie jak dzisiaj, była to filia Parafii w Borętach. Prawdopodobnie w bezpośredniej bliskości kościoła / kaplicy, zlokalizowano cmentarz. Spekuluję, że ten jaki zaznaczyłem na Twojej mapce kolorem niebieskim. Centrum wsi itd.
Cmentarz przetrwał dłużej niż sam kościół. W 1637 roku kościół opisywać miano, jako i owszem, porządnie wybudowany ale już bez okien, drzwi, wieży i dzwonów. W roku 1669 ruin już nawet nie było.
Kolorem zielonym zaznaczyłem nowy cmentarz, ewangelicki najprawdopodobniej, skoro przy kościele ewangelickim zlokalizowany. (Może się mylę ale jakoś mi się kołacze po pamięci, że teren cmentarza ewangelickiego użytkowany jest obecnie rolniczo. Ciekawe czy ktoś pomyślał o ekshumacji?)
Z cmentarzami przy kościołach położonych w centrach wsi czy miast tak już jest, że brakuje na nich miejsca w pewnym momencie . I tak było prawdopodobnie w tym przypadku.
Najnowszy, czynny i dzisiaj, zaznaczyłem na czerwono. Trudno o datowanie. Jakoś nigdy nie miałem czasu przejść się po nim. Może komuś się uda?
Niżej zdjęcie kościoła (żeby wiadomo było o czym mówimy) z pamiętnego 2009 roku. To wówczas jakiś nieznany sprawca wyciął drzewo, rosnące obok kościoła. Unikat to był. Tulipanowiec. Trochę interesowałem się tą sprawą, bo wysokość kary za to barbarzyństwo kosmiczna była. Milion ze sporą górką.
Wiercipietek - Nie Cze 22, 2014 10:22 am
Milijon z górką? Sprawcę oczywiście pochwycono i przykładnie ukarano ....
Pewien proboszcz, rezydujący po rugiej stronie Wisły opowiadał jak sobie radzi z drzewami. Ale to chyba gadka na nowy wątek - otoczenie zabytków zielenią.
Dostojny Wieśniak - Nie Cze 22, 2014 4:07 pm
To było chyba jeszcze przed zmianą Ustawy o ochronie przyrody. Szczegółów nie pamiętam. Działało to jakoś tak - ustalona była stawka kary za usunięcie drzewa do konkretnego przekroju (albo obwodu). Jeżeli przekrój (obwód?) był większy od wartości granicznej, naliczało się określoną stawkę za każdy centymetr obwodu. Stąd się brały te koszmarne kwoty.
Dzisiaj karą za wycięcie drzewa bez zezwolenia jest trzykrotność kwoty ustalonej za pozwolenie wycinki. Czyli mały pikuś.
W Palczewie sprawę umorzono z powodu niewykrycia sprawcy. Takie dziwo.
Krzysztof - Nie Cze 22, 2014 9:03 pm
Kościół na mapie z 1822 r.
Dostojny Wieśniak - Pon Cze 23, 2014 1:23 am
Wyszukiwarka wyrzuciła mi lokalizację cmentarza katolickiego w Palczewie. Nie mam niestety bladego pojęcia skąd mi się to na dysku wzięło.
Dostojny Wieśniak - Pon Lip 07, 2014 1:21 am
Ten niepozorny budynek kryje prawdziwe cuda. Wywlec się tego nie da, bo to mała wioska. Wszyscy wszystko widzą i wiedzą. Niżej trochę stan wnętrza gdzieś w okolicach roku 2009, po generalnym remoncie budynku i renowacji wnętrza.
Niezwykłe miejsce.
Wojtas - Pią Lip 11, 2014 1:43 am
A ja w tej urokliwej kaplicy brałem ślub
Dostojny Wieśniak - Sob Lip 12, 2014 12:31 am
A zdjęć Ci nie robili? Pokaż coś.
Wojtas - Sob Lip 12, 2014 1:41 pm
No i tu pojawia się problem gdyż coś mieli i nie chce dodać zdjęcia
Dostojny Wieśniak - Sob Lip 12, 2014 6:08 pm
Ten wątek przejrzałeś? Jeżeli tak i w dalszym ciągu nie wychodzi, podeślij mi to co chcesz wstawić. Przystosuję i wstawimy.
Wojtas - Nie Lip 13, 2014 12:45 am
Mam nadzieje że moja małżonka nie będzie krzyczeć
Wojtas - Pon Lip 14, 2014 1:00 am
I nawet dzioba pomoczyłem w zabytkowym kielichu
Dostojny Wieśniak - Sro Lip 16, 2014 12:43 am
Wojtas napisał/a: | I nawet dzioba pomoczyłem w zabytkowym kielichu | Nabrali Cię. Bohaterska Armia Czerwona zatrudniała niewielu specjalistów od zabytków. Brali wszystko jak leciało.
Zdjęcie po prostu świetne. Poproszę o więcej. Bo muzealnych, w typie - puste wnętrze - nie dotykać, nie podchodzić, nie używać bo się rozsypie, to jest dość.
Dostojny Wieśniak - Nie Sie 31, 2014 12:27 am
Drzwi główne i prowadzące do zakrystii kościoła w Palczewie z okuciami. Inne smaczki tutaj.
Morion - Pią Paź 31, 2014 12:59 pm
Witam,
Jednym z najpiękniejszych elementów wyposażenia kościoła w Palczewie jest barokowy prospekt organowy.
To pozostałość po dawnych barokowych organach.
Napis na prospekcie głosi iż:
"W roku 1676 na cześć Boga pomalowanie tych organów zlecił Michael Hein sołtys i ojciec kościoła/kościelny"
Zatem organy te powstały w roku 1676 lub nawet wcześniej.
Wynika stąd, że zostały sprowadzone do Palczewa z jakiejś innej świątynii.
Inny napis na prospekcie mówi iż w roku 1723 dokonano remontu organów.
Można stąd wnosić, że instrument pojawił się w Palczewie przed rokiem 1723.
Do roku 1909 organy pozostawały w pierwotnej konfiguracji. B.Schmid wymienia następujące rejestry:
"Kornettbass, Mixtur, Octava, Quinta 3', Flöte 4', Spielflöte 4', Flöte 2'".
Z inskrypcji znajdujących się na szafie organowej wynika, że figurował jeszcze Trombet i Cimbelstern
(ta informacja pochodzi ze strony Polskie Wirtualne Centrum Organowe)
W roku 1909 prospekt organowy wraz z szafą został odnowiny co zaowocowało znalezieniem kilku malowideł.
W tymże roku usunięto barokowy instrument, a znana firma Ed. Wittek z Elbląga (właśnie ta firma opiekowała się
największymi organami Andreasa Hildebrandta w kościele św. Bartłomieja w Pasłęku) wbudowała w szafę nowe
organy, istniejące do dzisiaj.
Sam prospekt jest "przecudnej urody".
Znowu cytat ze strony Polskie Wirtualne Centrum Organowe:
"Prospekt jest trójwieżyczkowy, po obu stronach zdobią go uszaki z ornamentem małżowinowo chrząstkowym.
Na szafie znajdują się malowidła z motywami liści akantu, roślin i owoców oraz przedstawienia muzykujących
aniołów. Piszczałki prospektowe oryginalnie pomalowane i trybowane."
A pod sufitem unosi się Taufengel, który nie tylko asystuje przy chrztach ale także czuwa nad świątynią.
Pozdrawiam,
|
|