Dawny Gdańsk

Materialne ślady przeszłości - Górna Strzyża

Krzysztof - Pon Kwi 21, 2014 1:40 pm
Temat postu: Górna Strzyża
Na końcu ul. Potokowej jest mały parking. Przy nim spotykają się dwie główne odnogi Strzyży wypływające z lasu. Północne ramię zbiera wody z okolic Złotej Karczmy, Matarni, Kokoszek i Karczemek Kiełpińskich sprowadza je do rozległej niecki na zachód od Kiełpinka które dawniej z pewnością było jeziorem. Przepustem pod obwodnicą woda wpływa do głębokiej doliny którą spływa do Brętowa, do wspomnianego parkingu. Miejsce urokliwe, dzikie (rezerwat przyrody).
Już bardzo dawno temu zwróciłem uwagę na zniszczone (niedokończone?) progi na strumieniu. Zauważyłem ich 6. Pozostały jako groble ziemne po obu stronach strumienia. Kiedyś mogły mieć jakieś przelewy (upusty) wzmocnione drewnem. Jeśli takowe były to już dawno temu Strzyża musiała się z nimi rozprawić. Poza groblami można zidentyfikować tylko wyrobiska w skarpach doliny, z których brano ziemię dla nasypów.
Aby dociec kiedy mogły powstać przeglądnąłem stare mapy. Nigdzie nie zaznaczono żadnego zbiornika powyżej grobli. Ale na Mestisschblatter z 1910 wyraźnie jest zaznaczona prawa strona grobli nr 1.
Czemu mogły służyć te budowle regulacyjne? Czy to jakaś stara koncepcja przeciwpowodziowa? Czy może służyły magazynowaniu wody dla potrzeb młyna (młynów) w Brętowie?

wodnik88 - Wto Kwi 22, 2014 9:26 pm

Jako, że nie jestem hydrotechnikiem to powtórze to co kiedyś zasłyszałem. Aczkolwiek ile w tym prawdy to nie wiem.

Ale.
Przy młynach, flouszach itp. trzeba tworzyć kaskady, aby woda, mogła nadać odpowiedni moment obrotowy na koło. I im większa różnica pomiędzy pierwszym stopniem, a pkt woda - koło tym większa możliwa do osiągnięcia moc na kole.
Coś na zasadzie kilku dziurek w butelce. Ta na dole ma największe ciśnienie. (tak kiedyś było to łopatologicznie tłumaczone).
Ale.
Czy to prawda?

Krzysztof - Wto Kwi 22, 2014 10:20 pm

Do najbliższego młyna z 2 km :II
seestrasse - Wto Kwi 22, 2014 10:50 pm

Krzysztof napisał/a:
Do najbliższego młyna z 2 km :II

Czy masz na myśli Jaśkowy Młyn? Według J. Szukalskiego istniały młyny w oby Nowcach - Górnym i Dolnym. Zawsze to ciut bliżej ;)

Krzysztof - Sro Kwi 23, 2014 10:38 am

Ok. 2 kilometry jest do obecnego "zbiornika retencyjnego Górne Młyny", tam gdzie Matęblewska odchodzi od Potokowej. Wyżej już nic nie było (poza tymi groblami). Zbiornik retncyjny Nowiec II - to nowa konstrukcja, ale i ona nie wiele bliższa tych grobli.
Jaśkowy Młyn był niżej.

seestrasse - Sro Kwi 23, 2014 9:11 pm

Może zbiornik Nowiec II jest nowy, ale młyny które tam istniały daaawno temu, zapewne potrzebowały jakichś akwenów. Nie wiem, czy dzisiejszy zbiornik jest tożsamy z nimi. Może warto sprawdzić ;)
Krzysztof - Sro Kwi 23, 2014 10:50 pm

Na mapie z 1811 r. zaznaczono chyba wszystkie. 7 - opisanych w Brętowie i Górnej Strzyży, oraz 3 nie opisane w Dolnej Strzyży. Są symbole młyna i narysowane zbiorniki wody powyżej (wszystko klarowne).
Te groble o których piszę są sporo wyżej, w lesie.


Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group