Corzano - Wto Gru 21, 2004 8:12 am Temat postu: Obyczaje świąteczne i noworoczne na Kaszubach Tekst pochodzi z forum Nasze Kaszuby Obyczaje świąteczne i noworoczne na Kaszubach "Gwiżdże", "gwiazdka", "Gwiazdor" i "psoty" - to kilka wciąż żywych i praktykowanych obyczajów kaszubskich związanych z Bożym Narodzeniem i Nowym Rokiem. Jak powiedział PAP działacz Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Eugeniusz Pryczkowski, świąteczne zwyczaje na Kaszubach dotyczą głównie kolędowania. "Gwiazdka" to kilkuosobowa grupa przebierańców odwiedzająca domostwa od rana w Wigilię. Wśród kolędników są policjant, dziad z babą, śmierć z kosą, diabeł, skaczący kozioł, bocian podszczypujący dziewczyny, niedźwiedź prowadzony przez Cygana i żołnierz jadący na drewnianym koniu. Śpiewającym kolędy przebierańcom towarzyszy muzykant grający na akordeonie. Jak podkreśla Pryczkowski, "bardziej wyrafinowaną formacją" od "gwiazdki" są "gwiżdże" kolędujący w podobnym zestawieniu postaci, którzy nawiedzają kaszubskie gospodarstwa między Bożym Narodzeniem a Nowym Rokiem. Do repertuaru kolęd "gwiżdże" dodają okolicznościowe wiersze. "+Gwiżdże+ są na tyle popularni, że zapraszani są na występy przez szkoły. Organizowane są też konkursy na najlepsze zespoły +gwiżdży+" - opowiada Pryczkowski, który jest też autorem cotygodniowego programu telewizyjnego w regionalnej "Trójce" o kulturze kaszubskiej. W pielęgnujących tradycję kaszubskich domach dzieci nie znają św. Mikołaja z białą brodą. Prezenty przynosi im okutany w odwrócony na drugą stroną kożuch i przepasany słomianym pasem "Gwiazdor". Atrybutem tej postaci są również - "korbacz", czyli rodzaj bata, czapka "muca" i kalosze "skorznie". Aby najmłodsi mieszkańcy Kaszub nie rozpoznali wręczającego im podarunki, "Gwiazdor" zakłada na twarz maskę zwaną "larwą", wykonaną z cielęcej skóry. Do zwyczajów kaszubskich związanych z nadejściem Nowego Roku należą "psoty", czyli figle, które miejscowa młodzież urządza sąsiadom w noc sylwestrową. Tradycja mówi, że za tymi żartami stoi odchodzący stary rok. "Można wówczas wyjąć komuś bramę z zawiasów, przestawić wóz na podwórku. Czasami psotnicy potrafią taki wóz rozebrać i położyć jego części na dachu. Sensem tej zabawy jest to, aby się na siebie nie gniewać i umieć przebaczać. Dlatego też nikt się na takie żarty nie obraża" - tłumaczy Pryczkowski. Kaszubom nieobca jest też dbałość o obyczaje związane z potrawami świątecznymi. Miłośnicy kaszubszczyzny próbują przywrócić do życia zwyczaj wypiekania pierników z marchwi. Marchwiowe pierniki w kształcie poduszki wypieka się już w czasie adwentu. Grün - Wto Gru 21, 2004 8:40 am To ja proponuję wyjąć z zawiasów bramę w Magistracie i rozebrać jeden wóz na części i wrzucić na dach Generalkomanndo 
Marcin - Wto Gru 21, 2004 9:19 am 
Sabaoth - Wto Gru 21, 2004 9:23 am
Ale to musi byc sluzbowy woz p.rezydenta.
Slyszalem o tych marchewkowych tortach. tu na polnocy morotkaka (ciasto marchewkowe) czy morottarta (tort marchewkowy) sa bardzo popularne, czyzby wplyw Kaszub na Szwedow? Marcin - Wto Gru 21, 2004 9:33 am Ciasto marchewkowe jest wręcz boskie. 
parker - Wto Gru 21, 2004 9:35 am Temat postu: Re: Obyczaje świąteczne i noworoczne na Kaszubach
Wiem gdzie mieszka pan prezydent (o ile się ostatnio nie przeprowadził)
Możemy mu napsocić na podwórku
Grün - Wto Gru 21, 2004 9:54 am Wpływy szwedzko-duńskie w kulturze i języku kaszubskim niezbicie świadczą, że jest to kultura i język, które powstały w XIX w. z germanizacji ludności polskiej 
pumeks - Wto Gru 21, 2004 10:13 am Jeżeli myślisz, że Szwecja jest ojczyzną marchewki, to się grubo mylisz... Pewnie te marchewkowe wypieki zanieśli na pólnoc rajtarzy Karola Gustawa uciekający z Pomorza. Grün - Wto Gru 21, 2004 10:51 am Tak, ojczyzną marchewki jest zdecydowanie Pomorze
pumeks - Wto Gru 21, 2004 10:57 am Pomarańczowej marfefki to raczej Italia, na Pomorzu tradycyjnie rosła biała marchew (to chyba nawet w jednej z wersji "Abecadła kaszubscziego" jest podkreślone). Sabaoth - Wto Gru 21, 2004 11:00 am Wplywy nie tylko kaszubskie ale i polskie na kulture Szwecji byly bardzo silne. Tradycyjnym tancem ludowym w Szwecji jest np. promenerar polonaise (att promenera - spacerowac). Grün - Wto Gru 21, 2004 11:03 am no i ciekawe czemu lekarz nazywa się tak jak się nazywa po szwedzku
pumeks - Wto Gru 21, 2004 11:04 am No tak, "polonez" to akurat też jest taniec importowany do Polski z Italii 
Grün - Wto Gru 21, 2004 11:07 am TO NIEPRAWDA!!!!!!!! Poloneza, włoszczyzne i makaron wprowadziła we Włoszech królowa Bona po wyjeździe z Polski !
Zoppoter - Wto Gru 21, 2004 11:16 am
Podobnie jak samochód o tej nazwie ...  . Który szczęśliwie do Szwecji nie trafił, ale do Finlandii owszem, gdzie prędko zasilił złoża wodorotlenku żelaza...
Sabaoth - Wto Gru 21, 2004 2:59 pm
lekarz nazywa się po szwedzku läkare parker - Wto Gru 21, 2004 3:21 pm likier?
pumeks - Wto Gru 21, 2004 3:52 pm My z pokolenia wychowanego na przygodach Pippi Langstrumpf powinniśmy pamiętać "likarstwo" które Pippi kupowała w aptece
Grün - Wto Gru 21, 2004 4:45 pm Pamiętamy, pamiętamy. I Nilsa Holgersona pamiętamy i Emila i dzieci z Bulerby(n) janak - Sro Gru 22, 2004 8:03 am No i tak ze zwyczajów kaszubskich przeszliśmy na szwedzkie
janak - Sro Gru 22, 2004 8:07 am Ja będąc małym knapem w noc sylwestrową również wynosiłem sąsiadą furtki (na bramy byłem za słaby ) i wrzucaliśmy je gdzieś w zaspy. Następnego dnia pół wsi szukało swoich furtek. 
Prezenty też oczywiście przynosił Gwiazdor, Mikołaj miał jedynie zatrudnienie 6 grudnia (oczywiście chodzi o Mikołaja świętego, a ne prawego) wkładając do wypastowanych butów jakieś wyroby czekoladopodobne. seestrasse - Czw Gru 23, 2004 11:26 am mojej koleżance kumple przynieśli pod drzwi (w dziesięciopiętrowym bloku ) słupek przystanku autobusowego
Grün - Czw Gru 23, 2004 11:40 am
To samo opisuje Zygmunt Warmiński, z tym że naonczas takie dowcipy robiło się na krzyż pomiędzy dwoma tradycyjnie kochającymi się od wieków narodami. Obyczaj jest bardzo piękny Trzeba by go przywrócić, nie uważacie? 
parker - Czw Gru 23, 2004 1:03 pm
Rozumiem, że zajmiesz się tym przywracaniem za kilka dni?
wrangla - Czw Gru 23, 2004 2:04 pm
Czasami furtki były tak dobrze schowane, że już nigdy się nie znalazły... Grün - Sob Gru 25, 2004 2:40 am Oglądałem dzisiaj furtkę sąsiada... Ciekawe czy uwierzy, że to stary rok mu furtkę wyniósł
Kasia_57 - Sob Gru 25, 2004 1:47 pm aaa, to w ramach tych zwyczajów, sąsiadowi znikł świeżo posadzony żywopłocik z bukszpanu... cały rządek... Grün - Sob Gru 25, 2004 2:02 pm Może wyglądał jak furtka
Kasia_57 - Sob Gru 25, 2004 2:08 pm a może posłużył za furtkę
Sabaoth - Sob Gru 25, 2004 3:17 pm Te kaszubskie zwyczaje bardzo się w Polsce zadomowiły. Zostały nawet udoskonalone, giną nie tylko bramy i nie tylko w Nowy Rok. 
Grün - Sob Gru 25, 2004 3:32 pm No spokojnie - zbliżamy się do punktu w którym osoby czujące się Kaszubami mogą się poczuć urażone - to nie kaszubskie zwyczaje zostały udoskonalone - to jest zwykłe i do tego ponadnarodowe złodziejstwo. Grün - Sob Gru 25, 2004 3:39 pm Gazeta.pl daje wykład znaczenia wigilijnych symboli. http://miasta.gazeta.pl/t...12,2463429.html nieco jednostronne...: Sianko Układanie sianka na wigilijnym stole jest jednym z najbardziej znanych zwyczajów świątecznych. W przeszłości kłosy siana wkładano pod obrus zarówno w chłopskich chałupach, jak i pańskich dworach. Sianko symbolizuje szopkę, w której narodził się Jezus. Trochę jak zwykle pomieszali. Sianko i owszem symbolizuje aktualnie żłóbek, ale już kłosy pod obrusem to zwyczaj znacznie starszy i ma znaczenie dużo bardziej praktyczne - to jeden z obrzędów skłaniających ziemię do obfitych plonów, stary jak wynalazek rolnictwa. A przy okazji, co sądzicie o odwiecznym obyczaju rybnym? Karp też cierpi Sabaoth - Sob Gru 25, 2004 4:04 pm
Za zabicie karpia poza miejscem do tego wyznaczonym można dostać rok więzienia. To znaczy za dwa karpie mozna dostać tyle ile dostał Rywin, a to już bardzo poważne przestępstwo. Chyba zamiast zabijać karpie lepiej kraść tory kolejowe, wtedy jest przynajmniej znikoma społeczna
Gdanszczanin - Sob Gru 25, 2004 4:26 pm A w ogole dalczego akurat karpie sprzedaje się żywe. Przecież to jest problem i dla klientów i jak widać budzi protesty ekologów. Nie można sprzedawać ich tak jak każdą inną rybę... Grün - Sob Gru 25, 2004 4:32 pm Mojem skromnem zdaniem sprzedawanie żywych karpi powinno już powoli zostać zakazane wrangla - Sob Gru 25, 2004 4:35 pm
Martwy karp szybko zmienia kolor (na mało smakowity). Po prostu krew go zalewa (dosłownie). Sabaoth - Sob Gru 25, 2004 4:40 pm Jak Grinpisy przejęłyby władzę to jedzenie mięsa byłoby pewnie zakazane i trzeba byłoby żywić się korzonkami i ziarenkami. Ja na ziarenka sie nie piszę, bozia nie dała mi dzióbka
Gdanszczanin - Sob Gru 25, 2004 5:46 pm A tak a propos wegetarian nie weim czy widzieliście te komentarze http://info.onet.pl/1,15,...37,0,forum.html
Corzano - Nie Gru 26, 2004 11:04 am
To Ty nie jesz korzeni (np. buraków, marchwi czy ziemniaków) i ziaren (wszystkie zboza, kasze i przyprawy)? Sabaoth - Nie Gru 26, 2004 11:16 am Jadam, ale stanowią one dodatki, a nie danie główne i jedyne
Marcin - Nie Gru 26, 2004 12:35 pm
Aaaa... Jest ku temu powód. Spróbuj karpia kupionego martwego i karpia, który przez kilka dni pływał w wannie (lub innym domowym zbiorniku). Karp po prostu musi "wyszlamować się" - po prostu lepiej smakuje.
Żaden problem - wystarczy tasak... 
Pietrucha - Nie Gru 26, 2004 1:54 pm Albo elektryczny pastuch
lusinek1 - Nie Gru 26, 2004 3:15 pm ...albo radio wrzucone niby przypadkiem do wanny z karpikiem...
Corzano - Nie Gru 26, 2004 4:00 pm
Nie wierzę w to, ale nawet jeśli to prawda, to czy jest to wystarczający powód by niewyszukanymi uwagami nabijać się z wegetaian? Rozumiem, ze dla osoby, która nie jest w temacie, lub która chce się dowartościować (a o to drugie Cię nawet nie podejrzewam), wegetarianie zywią się "koronkami i ziarenkami" (niektórzy dodają jeszcze "trawą"), niemniej niewiele to wspólnego z normalną wymianą opinii. Ten prześmiewczy ton nie jest zauwazalny tylko dla mnie, wegetarianina z 12-letnim stażem, prawda? PS. nie należę, anie nie wspieram żadnego ugrupowania dążącego do pzejęcia władzy.
PS II. chyba trochę za bardzo zboczyliśmy z tematu wątku, jak i całego forum. Sabaoth - Nie Gru 26, 2004 4:24 pm Nie mam nic przeciwko wegetarianom, nie lubię natomiast wszelkiej maści ideologów próbujących narzucić swoją "religię" innym. I nie ma znaczenia, czy są to wegetarianie, feministki, homoseksualiści, świadkowie jehowy, komuniści, liberałowie, konserwatyści, buddyści, księża katoliccy, protestanccy czy prawosławni. Nie lubię po prostu narzucania. A człowiek, podobnie jak małpa i świnia jest stworzeniam wszystkożernym, co oznacza, że jego przewód pokarmowy równie źle przyjmuje pokarmy mięsne jak i roślinne. Podobnie jak opony wielosezonowe, które nie nadają się ani do jazdy latem, ani zimą.
Grün - Nie Gru 26, 2004 4:48 pm No to dla ostudzenia dyskusji gastronomicznej kilka zdjęć z szopką w Trinitatiskirche... Sabaoth - Nie Gru 26, 2004 4:51 pm Coś takie nieostre, przez szybę robiłeś? Grün - Nie Gru 26, 2004 4:53 pm Nie - ale bez lampy i statywu. Z zasady nie używam lampy w zabytkowych wnętrzach Corzano - Nie Gru 26, 2004 4:56 pm
To pewnie popierasz osoby protestujące przeciwko wmawianiu ludziom, ze świętować Boże Narodzenie można tylko z karpiem? Nie słyszałem jeszcze, by wegetarianie komuś zakazali jedzenia mięsa, bo i jak. Co najwyżej, mogą budzić sumienie, głosząc swoje poglady, a to jest już ich konstytucyjnym prawem.
Wszystkożerność człowieka daje mu wybór, którego małpa i świania nie ma. Z mojej strony EOT, bo jestem tu dla Gdańska, a etap neoficko-misjonarskiego wegetarianizmu przechodziłem lata temu i niespecjalnie mam ochotę ciągnąc dyskusję, która jak wszystkie jej podobne, okaże się jałowa. Zainteresowanych zapraszam na priva. Sabaoth - Nie Gru 26, 2004 5:09 pm
Już pisałem, nie lubię żadnego wmawiania. Karpia też nie lubię, ma za dużo ości i leci mułem (nie chodzi mi o krzyżówkę konia z osłem). Udało mi się w tym roku przekonać żonę i karpia nie było, był tylko ersatz - łosoś z Alaski
Pietrucha - Nie Gru 26, 2004 5:14 pm Moja matka kupuje filety, nie trzeba zabijać i nie mają ości (prawie) Sabaoth - Nie Gru 26, 2004 5:20 pm O tak, filet to najlepszy gatunek ryby! Prawie zupełnie nie ma ości! Corzano - Nie Gru 26, 2004 6:16 pm
 Ryby same sie łowią, pozbawiają ości i strzygą na kwadrat.
Grün - Nie Gru 26, 2004 6:32 pm U mnie też od kilkunastu lat kupuje się filetowaną rybę - i na pewno nie karpia. Grün - Pon Gru 27, 2004 10:06 am Ja wiem, że co kraj to obyczaj, ale czapka tego łotewskiego Mikołaja to już chyba przesada
Zoppoter - Pon Gru 27, 2004 10:41 am
Czy ten model campingowego Mercedesa w skali H0 ma tu symbolizować Nysę zomowską...? Grün - Pon Gru 27, 2004 11:07 am Ja nie wiem. Właściwy adres dla takich pytań to www.franciszkanie.org.pl
Marek Z - Wto Gru 28, 2004 8:02 pm Wracam jeszcze do wątku ciasta marchewkowego. Ma ktoś może przepis ? Grün - Wto Gru 28, 2004 8:04 pm proporcja na okrągłą forme 23 cm ciasto: -4 jajka -2 1/2 dl (=250 ml) cukru -1/2 łyżeczki extraktu z wanilii(ewentualnie cukru waniliowego) -3 1/2 dl (=350 ml) mąki -1 płaska łyżka cynamonu -2 płaskie łyżeczki proszku do pieczenia -1/2 łyżeczki soli -1 dl (=100 ml) rozpuszczonego masła -4 dl (=400 ml) startej marchewki masa serowa: -135 g białego serka kanapkowego bez dodatków -ok 125 g cukru pudru -1 łyżeczka extraktu z wanilii lub cukru waniliowego -ewentualnie sok wyciśnięty z cytryny wykonanie ciasto: ubić białka, dodać cukier i żółtka,wanilie,,cynamon,sól,mąke z proszkiem,roztopione masło i marchewke. piec ok 1 godziny w temp.180oC całkowicie ostudzić przed posmarowaniem masą masa serowa: pomieszać wszystkie składniki, doprawić cytryną i cukrem do smaku ciasto posmarować masą serową lub polewą lukrową wg. uznania parker - Wto Gru 28, 2004 8:26 pm Oooooooo! 
A można poprosić taki jeden placek z dostawą do domu?
Marcin - Wto Gru 28, 2004 10:27 pm Dziś zajadałem się ciastem marchewkowym - co prawda wykonanego według ciut innego przepisu. parker - Sob Sty 01, 2005 10:45 am Trochę spóźnione, ale może się na przyszły rok przyda: Beata Ogrodowska, Polskie obrzędy i zwyczaje http://gdansk.naszemiasto...ykul/32490.html Marek Z - Nie Sty 09, 2005 2:53 pm Grünie, dzięki za przepis. 
Grün - Nie Sty 09, 2005 2:55 pm aaaa, jaki przepis?
Aha, na to ciasto? A proszę bardzo. |
