Dawny Gdańsk Strona Główna Dawny Gdańsk


FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy  StatystykiStatystyki
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj  DownloadDownload

Poprzedni temat :: Następny temat
Rekonstrukcja ukształtowania terenu Żuław (i nie tylko)
Autor Wiadomość
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Pią Sty 06, 2012 11:41 pm   Rekonstrukcja ukształtowania terenu Żuław (i nie tylko)

W wątku o nazwie „ Pommerellen” od tego momentu: http://forum.dawnygdansk....p=131773#131773 zaczęliśmy wychodzić poza właściwy temat.
Ponieważ rekonstrukcja ukształtowania terenu Żuław i innych sąsiednich, interesuje mnie od pewnego czasu postanowiłem założyć ten wątek.
Zbych napisał/a:
Co do mapek rekonstrukcyjnych, to obie mapy Bertrama należy traktować jako mapy poglądowe. Poziom morza się niewiele zmienił od wczesnego średniowiecza do dzisiaj przy średnim tempie 0,3 - 0,25 mm rocznie (artykuł "Jak zmieniał się Bałtyk" Szymona Uścinowicza na stronie Państwowego Instytutu Geologicznego).
Większe znaczenie ma obniżanie się południowego wybrzeża Bałtyku (i oczywiście Gdańska) w tempie 2 mm rocznie we wczesnym średniowieczu do 1 mm rocznie obecnie. To obniżanie jest spowodowane powrotem ze stanu wyniesienia, który był skutkiem wciśnięcia Skandynawii w płaszcz Ziemi pod ciężarem lodowca. Po ustąpieniu lodowca Skandynawia wznosi się do stanu odpowiedniego dla lądu nieobciążonego lodowcem, a okoliczne obszary, na których nie było lodowca w czasie gdy na Skandynawii jeszcze był obniżają się. Ten proces jeszcze trwa i jest coraz wolniejszy. Oczywiście efekt tego obniżania się terenu lokalnie jest taki sam jakby to poziom morza wzrósł. Ten proces jest również odpowiedzialny za to, że niektóre najstarsze znaleziska archeologiczne na terenie Gdańska znajdują się na poziomie niższym (niewiele ale jednak) od poziomu morza, choć gdy były w użyciu, znajdowały się powyżej poziomu morza.
Z tego, co naprawdę wiemy o hydrologii Żuław z okresu niedokumentowanego to:
- Na długo przed wczesnym średniowieczem, ok. 2500 lat temu istniał zalew oddzielony od Zatoki Gdańskiej mierzeją sięgającą w pewnym czasie Jelitkowa/Karlikowa. Zalew mógł mieć więcej niż jedno ujście do Zatoki przez mierzeję, ale ich liczba nie jest znana, zresztą mogła być zmienna.
- Znana jest kolejność wznoszenia się poszczególnych części Żuław spowodowana osadzaniem się namułów rzecznych, ale nikt nie powiązał etapów tego procesu z czasem z dokładnością nadającą się do skojarzeń z wydarzeniami historycznymi.
- Niektóre koryta rzek.
- Miejsca zamieszkałe.
I tyle.
Jeśli chodzi o mapy Bertrama, to one nie uwzględniają nie tylko niewielkiej zmiany poziomu morza i (większej) obniżenia się lądu, ale też nie uwzględniają osadzania się namułów rzecznych. Obie mapy się wyraźnie różnią.
Granice obszarów znajdujących się pod wodą w mapie później wydanej są niepokojąco podobne do poziomic obrysowujących depresję.

Przeczytałem artykuł "Jak zmieniał się Bałtyk" [ http://www.pgi.gov.pl/ind...id=387&Itemid=2 ] i teraz inaczej patrzę na proces powstawania Żuław.
To nie, wypełniona wodą zatoka była zasypywana (zamulana) materiałem niesionym przez wody Wisły. Raczej sucha dolina wypełniała się wodą od północy, a brzeg morski cofał się.

wykres.jpg
Plik ściągnięto 28038 raz(y) 54,87 KB

c. Może Yoldiowe ok. 10 lat temu.jpg
Plik ściągnięto 28038 raz(y) 54,82 KB

d. Jezioro Ancylusowe ok 9,2 tys lat temu.jpg
Plik ściągnięto 28038 raz(y) 51,01 KB

e. Morze Litorynowe ok. 7,5 tys lat temu.jpg
Plik ściągnięto 28038 raz(y) 49,87 KB

f. Morze Litorynowe ok. 6,0 tys lat temu.jpg
Plik ściągnięto 28038 raz(y) 45,9 KB

g. Morze Politorynowe ok. 2,5 tys lat temu.jpg
Plik ściągnięto 28038 raz(y) 45,35 KB

 
 
Zbych 
Wonneberger

Dołączył: 30 Lis 2011
Posty: 945
Wysłany: Sob Sty 07, 2012 7:51 pm   

Krzysztof napisał/a:
To nie, wypełniona wodą zatoka była zasypywana (zamulana) materiałem niesionym przez wody Wisły. Raczej sucha dolina wypełniała się wodą od północy, a brzeg morski cofał się.

Druga część zdania jest oczywiście prawdziwa pod warunkiem, że przez cofanie się brzegu będziemy rozumieć cofanie się lądu. Poziom morza się podnosił i brzeg morza przesuwał się w głąb lądu zajmując najniżej położone tereny w tym teren późniejszego zalewu.
Poziom morza, jak widać z wykresu nie opadł, jest obecnie najwyższy dla rozpatrywanego okresu, więc woda z zalewu nie mogła sama z niego odpłynąć, a przecież dzisiaj mamy depresję tylko na niewielkiej części dawnego zalewu. Teren na którym nie ma obecnie depresji, a był pod wodą, to właśnie teren podniesiony przez zamulanie przez płynące rzeki.
Zalewanie niskopołożonych obszarów lądu podczas podnoszenia się poziomu morza nie stoi w sprzeczności z późniejszym ich zamulaniem.
W publikacji cyklicznej Peribalticum V Gdańskiego Towarzystwa Naukowego wydanej w 1991 r. w rozdziale Kazimiery Augustowskiej Obraz Regionu Delty Wisły w Literaturze znajduje się mapka S. Lencewicza pokazująca kolejne fazy narastania delty Wisły.
Jeśli komukolwiek jest to potrzebne, to zeskanuję.
 
pumeks 
Mottlauspucker


Dołączył: 22 Paź 2003
Posty: 7682
Wysłany: Sob Sty 07, 2012 10:51 pm   

Zbych napisał/a:
mapka S. Lencewicza pokazująca kolejne fazy narastania delty Wisły.
Jeśli komukolwiek jest to potrzebne, to zeskanuję.

Ja bym poprosił :zgooda:
_________________
#MuremZaPolskimMundurem
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Sob Sty 07, 2012 11:14 pm   

Moje sformułowanie "a brzeg morski cofał się" rzeczywiście jest niewłaściwe. Przesuwał się on na południe, czyli raczej "postępował"
Zbych napisał/a:
Zalewanie niskopołożonych obszarów lądu podczas podnoszenia się poziomu morza nie stoi w sprzeczności z późniejszym ich zamulaniem.

Oczywiście tak.
Dla zrozumienia ówczesnych procesów pożądana byłaby wiedza jak wyglądał teren po ustąpieniu lodowca, a przed zalaniem go wodą i zamuleniem. Musiała to być jakaś morena (chyba czołowa). Te wystające z płaszczyzny Żuław, do tej pory, "wyspy plejstoceńskie" są z pewnością kulminacjami tej moreny.
Zbych napisał/a:
Jeśli komukolwiek jest to potrzebne, to zeskanuję.

Też proszę.
 
 
Zbych 
Wonneberger

Dołączył: 30 Lis 2011
Posty: 945
Wysłany: Sob Sty 07, 2012 11:51 pm   

Proszę bardzo:

DeltaWisły.gif
Fazy narastania delty Wisły wg S. Lencewicza
Plik ściągnięto 27931 raz(y) 33,48 KB

 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Nie Sty 08, 2012 10:25 pm   

Zbych napisał/a:
Fazy narastania delty Wisły wg S. Lencewicza

Wydaje mi się, że autor tej mapki nie wziął pod uwagę opisywanych w tym artykule ruchów pionowych skorupy ziemskiej i zmian poziomu wody w morzu (jeziorze). Możliwe, że nie wziął ich pod uwagę bo wtedy gdy opracowywał tą mapkę nie były jeszcze znane.
Na mapkę stanu z przed 10 tyś lat naniosłem względne wysokości dwóch punktów. Wzięty z zamieszczonego wyżej wykresu "Krzywej względnych zmian poziomu wód w południowym Bałtyku" poziom ówczesnego może -50 m i obecną wysokość "wyspy plejstoceńskiej" na której położone jest Piekło +18 m. Na obecnie krótszym o ok. 20 km dystansie Wisła opada ok. 7 m. Wtedy mogła płynąć szybciej i szybciej tracić wysokość. Jaki był jej ówczesny spadek trudno dociec, ale nie mogło to być prawie 70 m !!! W tamtym okresie na południu Żuław Wisła raczej erodowała (pogłębiała swoje koryto) niż zamulała sąsiednie tereny.

c. Może Yoldiowe ok. 10 lat temu.k1.jpg
Plik ściągnięto 27876 raz(y) 60,76 KB

 
 
Zbych 
Wonneberger

Dołączył: 30 Lis 2011
Posty: 945
Wysłany: Pon Sty 09, 2012 12:55 am   

Wszystko się zgadza poza jednym.
Mapka Lencewicza nie sięga tak daleko wstecz, ażeby można było ją porównywać z sytuacją 10 tys. lat temu. W opracowaniu nie był podany konkretny czas początkowy, ale mapka dotyczy narastania delty Wisły z już rozwiniętego zalewu więc stan początkowy odnosi się do sytuacji, która istniała nie dawniej niż 2,5 tys. lat temu i mapkę Lencewicza można porównywać tylko z mapką z artykułu Uścinowicza dla 2,5 tys. lat temu, czyli z mapką dla najmłodszej sytuacji obrazowanej mapkami w artykule.
W opracowaniu zawierającym mapkę Lencewicza było natomiast podane odniesienie do czasów historycznych. Należą do nich dwie ostatnie fazy. Trochę nieprecyzyjne określenie, bo co autorka rozdziału miała na myśli używając określenia "czasy historyczne", a ściślej w jakim czasie umieszcza ich początek? Można tylko przypuszczać, że mogło jej chodzić o okres zaczynający się rozwojem osadnictwa słowiańskiego (VI w.), skoro czasy wcześniejsze określa się zazwyczaj mianem prehistorii. Wynika to też z podobieństwa położenia linii rozdzielającej III i IV fazę z analogiczną linią rozdzielającą zalew od obszarów podmokłych i bagiennych na mapie Stremmego, co oczywiście nie znaczy, że czas końca III fazy i początku IV jest tym samym czasem co czas podany na mapie Stremmego. Są tylko podobne. Zresztą czas podany na mapie Stremmego też należy traktować jako szacunkowy.
Uściślając, mapka Lencewicza dotyczy okresu zaczynającego się nie poźniej niż 1,4 tys. lat temu (VI w. n.e.) i nie wcześniej niż 2,5 tys. lat temu. Ponieważ do VI w. n.e. wystąpiły trzy fazy narastania delty można założyć, że początek okresu przedstawionego na mapce jest bliżej 2,5 tys lat temu niż 1,4 tys. lat temu.
Tyle, jeśli chodzi o porównania mapek Uścinowicza i Lencewicza.
Obliczenia spadku Wisły od Piekła do Zatoki, mogą posłużyć do wyciągnięcia innych ciekawych wniosków.
Skoro spadek Wisły od Piekła do Zatoki wynosił 10 tys. lat temu prawie 70 m, a obecnie 18 m, to by znaczyło, że te wynikowe około 50 m różnicy poziomów wystąpiło między linią brzegową obecną i tą sprzed 10 tys. lat i jeśli gdzieś Wisła pogłębiała koryto, ta raczej tam. Warto chyba przyjrzeć się trochę obecnemu ukształtowaniu dna Zatoki Gdańskiej.
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Pon Sty 09, 2012 9:29 pm   

Zbych napisał/a:
Skoro spadek Wisły od Piekła do Zatoki wynosił 10 tys. lat temu prawie 70 m, a obecnie 18 m, to by znaczyło, że te wynikowe około 50 m różnicy poziomów wystąpiło między linią brzegową obecną i tą sprzed 10 tys. lat i jeśli gdzieś Wisła pogłębiała koryto, ta raczej tam. Warto chyba przyjrzeć się trochę obecnemu ukształtowaniu dna Zatoki Gdańskiej.

Dla uściślenia. Obecny spadek Wisły to 7, a nie 18 m. Te 18 m to wysokość wzniesienia na którym usytuowana jest wieś Piekło. Nie sądzę żeby kiedykolwiek, od kiedy Wisła płynie tą doliną jej wody (nawet powodziowe) osiągnęły tą wysokość. Według mnie jest to pozostałość po morenie lodowcowej - "wyspa plejstoceńska" taka jak pod Grabinami Zameczkiem na Żuławach Gdańskich i Jegłownikiem na Elbląskich.
Sporo o prechistorii Doliny Dolnej Wisły można przeczytać na Wikipedi: http://pl.wikipedia.org/w...lnej_Wis%C5%82y
Cytat:
Obniżenie dolnego Powiśla, w które wcięła się współczesna Dolina Dolnej Wisły, nawiązuje do starszych kopalnych powierzchni geomorfologicznych rozwiniętych na seriach osadowych wieku kredowego, trzeciorzędowego, zlodowacenia południowopolskiego (interglacjał mazowiecki) i zlodowacenia środkowopolskiego (interglacjał eemski). Obniżenie dolinne z interglacjału eemskiego pokryły osady zlodowacenia bałtyckiego, lecz nie zdołały całkowicie zatrzeć czy zamaskować tego obniżenia[2]. Stworzyło to predyspozycję do przelania się wód z pradoliny na północ po wytopieniu się lodu lodowcowego.
Po wycofaniu lądolodu zlodowacenia bałtyckiego na północ, w obniżeniu dolnej Wisły pozostały masy martwego lodu. Wisła podczas postoju czoła lądolodu wzdłuż strefy marginalnej pomorskiej, płynąca ku zachodowi pradoliną Toruńsko-Eberswaldzką, przeszła w etap bifurkacji w momencie, kiedy dostatecznie głęboko wtopiła się rynna polodowcowa (dolina sandrowa Wdy i Mątawy) założona południkowo na linii Fordon-Chełmno. Zmiana kierunku przepływu wód poniżej Fordonu na północny została zapoczątkowana według R. Galona 12 tys. lat temu, w poziomie dzisiejszej terasy IX Kotliny Toruńskiej[3]. Bifurkacyjny przepływ wód Wisły pod Fordonem polegał na tym, że część wód kierowała się na zachód pradoliną Noteci-Warty ku systemowi Odry, a część na północ ku Bałtykowi. W ten sposób, zdaniem R. Galona wody płynęły w poziomach teras od IX do VI. Niska baza erozyjna (poziom kształtującego się Morza Bałtyckiego na etapie Jeziora Lodowego i Yoldiowego), spowodowała szybkie wcinanie się przełomowej doliny fordońskiej i ostateczne zaniknięcie odpływu na zachód na rzecz odpływu na północny-wschód wprost ku Morzu Bałtyckiemu[4]. Skierowanie się Wisły wyłącznie na północ nastąpiło według R. Galona ok. 11 tys. lat temu[3].
Gdy Wisła dokonała pod Fordonem przełomu i skierowała swoje wody na północ w obszar Zatoki Gdańskiej, zastała tu już gotowe doliny wód roztopowych, które wykorzystała i przemodelowała. Zaznaczyło się to rozcięciami i średnio trzykrotnym poszerzeniem włączanych odcinków dolinnych z lokalnego układu form odwodnienia do nowego układu, formowanego już przy udziale wód wiślanych[2].
Po całkowitym roztopieniu lodowca i połączeniu Bałtyku z oceanem (Morze Litorynowe), poziom wód się podwyższył, erozja ustała, a rozpoczęła się akumulacja osadów w dolinie Wisły. Rzeka zaczęła meandrować i tworzyć szerokie poziomy zalewowe. Podczas błądzenia rzeki zakolami po całej szerokości koryta, następowało podcinanie krawędzi i poszerzanie doliny. Nurt przybierał charakter roztokowy i anastomozujący, czyli formę wielu ramion opływających wiślane kępy zbudowane ze zdeponowanego rumowiska rzecznego. Efektem tych procesów jest gruba, sięgająca 18-20 m w Basenie Grudziądzkim, pokrywa aluwialna doliny. Te maksymalne miąższości aluwiów rzecznych znaczą równocześnie najniższy poziom erozyjny doliny kopalnej Wisły powiązanej profilem z położoną 80 m niżej od współczesnej ówczesną bazą erozyjną, którą stanowiło Morze Bałtyckie z okresu Yoldia[2].

Skoro tam, trochę wcześniej, aluwia (materiał naniesiony) mają miąższość do 20 m to znaczy, że Wisła kiedyś płynęła tam 20 m niżej. Przyjmując z dużym uproszczeniem, że spadek Wisły był podobny do obecnego, to Wzniesienie Piekła mogło być ok. 30 m ponad nurtem. Na tym wzniesieniu i na jego zboczach nie mogły być osadzane żadne aluwia rzeczne.
Zbych napisał/a:
Warto chyba przyjrzeć się trochę obecnemu ukształtowaniu dna Zatoki Gdańskiej.

Ono zostało zmienione (wyrównane) prądami morskimi. Na Żuławach pod aluwiami powinna się zachować rzeźba terenu, który pozostał po ustąpieniu lądolodu (14 tyś. lat temu). Około 2 tyś. lat przez te tereny nie płynęły żadne większe rzeki. Gdy 12 tyś. lat temu Wisła dokonała przełomu pod Fordonem ( http://pl.wikipedia.org/w...ria_geologiczna ), na początku raczej erodowała (tworzyła i pogłębiała swoje koryto). Osadzać aluwia zaczęła dopiero po wyhamowaniu, spowolnieniu nurtu, czyli gdzieś na dnie dzisiejszej Zatoki Gdańskiej. W miarę podnoszenia się skorupy ziemskiej to wytrącanie z wody piasków i mułów następowało bardziej na południe. Trudno powiedzieć jak długo, ale wydaje mi się, że długo przez południowe Żuławy Wisła płynęła szybko i w jakiejś dolince, wcześniej przez nią wyerodowanej.

a. Dolina Dolnej Wisły.jpg
Plik ściągnięto 27809 raz(y) 20,08 KB

Ostatnio zmieniony przez Krzysztof Wto Sty 10, 2012 4:28 pm, w całości zmieniany 1 raz  
 
 
Zbych 
Wonneberger

Dołączył: 30 Lis 2011
Posty: 945
Wysłany: Wto Sty 10, 2012 3:01 am   

Krzysztof napisał/a:
Cytat:
Obniżenie dolnego Powiśla, w które wcięła się współczesna Dolina Dolnej Wisły, nawiązuje do starszych kopalnych powierzchni geomorfologicznych rozwiniętych na seriach osadowych wieku kredowego, trzeciorzędowego,...

Nie zagłębiałem się w ukształtowanie terenu dzisiejszych Żuław przed ustąpieniem ostatniego lodowca.
Skoncentrowałem się na czasach potrzebnych do zrozumienia tła topograficznego osadnictwa prowadzącego do powstania Gdańska i okolicznych miejscowości. Poszczególne opracowania różnią się między sobą, nie można polegać na jednym. O ile co do kolejności i samego zaistnienia etapów procesu budowania delty Wisły panuje względna zgodność, to w ich datowaniu występują już różnice. Zmiana kierunku przepływu Wisły pod Fordonem nastąpiła wg cytatu z Wikipedii 12 - 11 tys. lat temu, a w innym opracowaniu 9 tys. lat temu.
Polecam zapoznanie się z opracowaniem pani Joanny Plit z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN "NATURALNE I ANTROPOGENICZNE PRZEMIANY KRAJOBRAZÓW DELTY WISŁY".
http://krajobraz.kulturow...plit_zulawy.pdf
Plik waży tylko 3,44 MB i zawiera mapki.

Krzysztof napisał/a:
Dla uściślenia. Obecny spadek Wisły to 7, a nie 18 m.

Oczywiście.

Krzysztof napisał/a:
Gdy 12 tyś. lat temu Wisła dokonała przełomu pod Fordonem [...], na początku raczej erodowała (tworzyła i pogłębiała swoje koryto). Osadzać aluwia zaczęła dopiero po wyhamowaniu, spowolnieniu nurtu, czyli gdzieś na dnie dzisiejszej Zatoko Gdańskiej. W miarę podnoszenia się skorupy ziemskiej to wytrącanie z wody piasków i mułów następowało bardziej na południe.

To bardzo prawdopodobne, że Wisła początkowo wypłukiwała materiał pogłębiając swoje koryto i osadzała go po dnie Zatoki, gdzie nurt zostawał wyhamowywany, a później, gdy linia brzegowa zbliżyła się do obecnej wskutek podnoszenia się poziomu morza wyhamowywanie nurtu następowało wcześniej i osadzanie namułów zaczęło dotyczyć także terenów obecnych Żuław.
Jeden drobiazg do wyjaśnienia: to nie skorupa ziemska się podnosiła, tylko jej niewielki fragment uprzednio przyciśnięty lodowcem, a tym samym inny fragment skorupy musiał się obniżyć.
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Sro Sty 11, 2012 1:05 am   

Zbych napisał/a:
"NATURALNE I ANTROPOGENICZNE PRZEMIANY KRAJOBRAZÓW DELTY WISŁY".
http://krajobraz.kulturow...plit_zulawy.pdf

Wygląda na to, że autorka przyjęła jako źrudło kwestionowaną przeze mnie rekonstrukcję "Fazy narastania delty Wisły" S. Lencewicza (zamieszczoną przez Zbycha kilka postów wcześniej). Z wykazu literatury wynika, że powstała ona w 1927 r. Możliwe, że wtedy nie były rozeznane wahania poziomu wody i ruchy pionowe skorupy ziemskiej. Określenie z artykułu "stożek napływowy" i ta źródłowa rekonstrukcja narastania delty pasują tylko do stabilnego pionowo układu. Jeśli rzeka, dłuższy czas wpływa do zbiornika wodnego (o niezmiennym poziomie) wtedy jej osady tworzą stożek napływowy. Najpierw pod lustrem wody, a po osiągnięciu poziomu wody pod powierzchnią rozrasta się ścięty stożek, a na powierzchni stożek o bardziej łagodnym nachyleniu. Wygląda mi na to, że właśnie taki, błędny dla Żuław, układ przyjął S. Lenkiewicz.
Zasługującą na krytykę, w wielu miejscach, rekonstrukcję Bertrama krytykuje autorka za coś dla mnie nowego.
Cytat:
Błędem było natomiast nie uznanie wyników badań Binderanna (1903) wykazujących, że Nogat w średniowieczu nie był stałą odnogą Wisły, lecz samodzielną niewielką rzeką, której dolina wykorzystywana bywała przez Wisłę jedynie w czasie katastrofalnych powodzi.

I w przypisach
Cytat:
Pogląd Bidermanna potwierdzony został przez późniejsze badania Pelczar (1966).

Sporo niestaranności w pisowni nazwiska, które chyba prawidłowo, dopiero w wykazie literatury zostało napisane "Bindemann H."
Zaciekawił mnie fragment dotyczący Nogatu:
Cytat:
Najpierw kupcy Gdańscy, w celu dodatkowego zasilenia dolnej Wisły w okresie niskich stanów wód, przekopali kępę oddzielającą obie rzeki i skierowali wody górnego Nogatu do Leniwki. Zmniejszenie przepływu znacznie utrudniło warunki żeglugi na Nogacie i wywołało protest Elblążan. Konflikt rozwiązał król Polski Zygmunt August (około 1554 roku), zgadzając się na sztuczny przekop nieco niżej i skierowanie części wód Wisły do starego koryta Nogatu.

Czy tylko mnie te fakty nie były znane?
 
 
Dostojny Wieśniak 


Dołączył: 02 Gru 2007
Posty: 3885
Wysłany: Sro Sty 11, 2012 2:20 am   

Krzysztof napisał/a:
Czy tylko mnie te fakty nie były znane?
Nie tylko Tobie.
_________________
Poldergeist
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Sro Sty 11, 2012 9:58 am   

Ale czy było to skierowanie
Cytat:
wody górnego Nogatu do Leniwki

Widzę tu pewną nieścisłość. Górny Nogat kończy się przed Białą Górą, a Leniwka zaczyna poniżej jej :???: Jeśli te prace regulacyjne polegały na wprowadzeniu (niewielkich) wód Nogatu do Wisły, to raczej do nurtu powyżej Białej Góry, czyli nie Leniwki :hmm:
 
 
luanda 
lubię tu wpadać


Dołączył: 05 Sie 2006
Posty: 289
Wysłany: Sro Sty 11, 2012 10:59 pm   

Krzysztof napisał/a:
Czy tylko mnie te fakty nie były znane?


Zetknąłem się z tym kilka lat temu u Podgórskiego w "Dzieje ośrodka portowego w Gdańsku przy dawnym ujściu Wisły". Słabo pamiętam, ale niezłe bitki były o wodę wiślana z Elblągiem.
 
 
luanda 
lubię tu wpadać


Dołączył: 05 Sie 2006
Posty: 289
Wysłany: Sro Sty 11, 2012 11:04 pm   

Krzysztof napisał/a:
Ale czy było to skierowanie
Cytat:
wody górnego Nogatu do Leniwki

Widzę tu pewną nieścisłość. Górny Nogat kończy się przed Białą Górą, a Leniwka zaczyna poniżej jej :???: Jeśli te prace regulacyjne polegały na wprowadzeniu (niewielkich) wód Nogatu do Wisły, to raczej do nurtu powyżej Białej Góry, czyli nie Leniwki :hmm:


W tamtych czasach Nogat był głównym ujściem Wisły. Prace polegały na kształtowaniu ostrogi delty Wisły sterując nurtem rzeki i zwiększając przepływ w zachodnią odnogę (Leniwkę).

(sorki za dubel)
 
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Czw Sty 12, 2012 9:01 am   

luanda napisał/a:
W tamtych czasach Nogat był głównym ujściem Wisły. Prace polegały na kształtowaniu ostrogi delty Wisły sterując nurtem rzeki i zwiększając przepływ w zachodnią odnogę (Leniwkę).

Taką wersję i ja znam, ale z pracy pani Joanny Plit rysuje się inny obraz. Pisze, nie o "kształtowaniu ostrogi" na rozejściu Leniwki i Nogatu, a o "przekopaniu kępy oddzielającej obie rzeki i skierowali wody górnego Nogatu do Leniwki". Biorąc pod uwagę wcześniejszy fragment:
Cytat:
Jak dokumentują źródła historyczne w XIV wieku Nogat był niewielką obustronnie obwałowaną rzeką. Dolina Nogatu wykorzystywana była przez Wisłę w czasie wysokiej wody.

autorka sugeruje, że dopiero od tych prac Nogat jest stałą (nie tylko powodziową) odnogą Wisły. :???:
Czy ktoś wie, o jakich "źródłach historycznych" w podstawowym tekście i jakich mapach w przypisach: "W świetle dokumentów kartograficznych w XIV-XVI wieku była to [Nogat (K)] osobna rzeka", może być mowa?
 
 
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  
Dawny Gdańsk Strona Główna

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group
Template subTrail v 0.4 modified by Nasedo. adv Dawny Gdansk