Wysłany: Wto Kwi 06, 2010 12:11 am Historia jednej gdańskiej lokomotywy
Właściwie chciałem o niej napisać już dawno temu. Maszyna, która z Gdańskiem związana była przez całe swoje życie - tu rozpoczęła w 1908 r. pracę i przeżyła dwie wojny światowe. Tą ostatnią już jako wrak, by w 1947 r. stać się wsadem hutniczym ! Pochodziła z bardzo zacnej rodziny parowozów pruskiej serii P4², których w latach 1898-1910 wybudowano w sumie 714 sztuk. Mowa o parowozie początkowo oznaczonym "Danzig 1989", który wybudowała firma Henschel & Sohn w 1908 r. Trafiła do Gdańska, gdzie wówczas stacjonowało 56 maszyn tego typu. Po I wojnie i Traktacie Wersalskim pozostała wierna swemu miastu i z mozołem prowadziła pociągi relacji Gdańsk Główny - Pruszcz Gd. - Kartuzy. W 1926 r. otrzymała oznaczenie PKP Od2-3Dz co znaczyło, że pracowała na kolejach WMG. Przed 1939 r. stacjonowała w Kartuzach, gdzie widoczni na fotce kolejarze dumnie prezentowali się na tle swojej maszyny. Po przejęciu kolei przez DRG, w 1941 r. otrzymała oznaczenie 36 445 i dalej pracowała na linii kartuskiej. Od 1943 r. palaczami na tej trasie były też kobiety, zazwyczaj pochodzenia ukraińskiego, które na maszynach tego typu dobrze radziły sobie z szuflowaniem węgla i innymi czynnościami pomocnika maszynisty. W 1944 r. było tych parowozów w RBD Danzig jeszcze 19 sztuk. Niestety, zacięte walki o Gdańsk okazały się dla kilku maszyn tej serii tzw. gwożdziem do trumny. Lokomotywy, ustawione w dniu 26 marca 1945 r. na pięciu większych wiaduktach linii Wrzeszcz - Kokoszki, zostały przez saperów Wehrmachtu wysadzone w powietrze. Prawdopodobnie wiosną 1947 r. parowozy zostały na miejscu pocięte na złom. Tak zakończyła się ich historia pracy w Gdańsku i kolejach na Kaszubach. Z zebranych informacji wynika, że po II wojnie tylko jeden parowóz tej serii do ok. 1948 r. prowadził jeszcze pociągi relacji Dzierżążno - Rozłazino. Może Forumowicze pomogą uzupełnić historię pozostałych 6 maszyn serii P4², które podzieliły los Od2-3Dz ?
Tak, tylko zależy o którą linię chodzi ? Na trasie Wrzeszcz - Kokoszki - Stara Piła nie kursowały (choć nie można wykluczyć sporadycznych przypadków). Codziennie za to maszyny te można było spotkać na trasie do Kartuz przez Pruszcz Gd., gdzie co prawda wzniesienia nie są mniejsze, ale bardziej "rozłożone w terenie". Tak więc z dużą dozą pewności można stwierdzić że zdjęcie wykonano właśnie na tej linii.
G... widać bo maszynista zamiast pozować do zdjęcia dodał "gazu". Za to pięknie widać dynamikę ruchu parowozu A lokalizacja zdjęcia sprawia mi sporo kłopotu, poza przejazdem kolejowym, kilkoma sporej wielkości kamieniami i dachem jakiegoś budynku (raczej jest to mało charakterystyczna szopa) nie ma na nim niczego, co pomogłoby je umiejscowić w realu
Z tym "gazem" to raczej odwrotnie. Widać że maszynista zamknął przepustnicę (snujący się dym z komina) i jedzie "bez gazu".
Mam jakieś dziwne przeczucie że fotkę wykonano na jednym z licznych na tej trasie przejazdów np. w Bielkówku.
Chcąc zaspokoić ciekawość Pumeksa załączam fotki maszyn, które na pewno prowadziły pociągi na trasie Wrzeszcz - Stara Piła przez Kokoszki.
1. parowóz pruskiej serii G4³, na PKP seria Th4. Maszyna na zdjęciu to "Danzig 3915", na PKP Th4-3Dz (czyli również należąca do kolei WMG), przenumerowana w 1941 r. przez zarząd DRG na 53 7752. Pod koniec wojny zawleczona do amerykańskiej strefy okupacyjnej Niemiec, do Scherfelde, gdzie kilka lat póżniej dokonała żywota.
2. Wykaz pracy maszyny TKp1-26 z dnia 12.05.1937 r. Parowóz w tym dniu prowadził parę pociągów mieszanych nr 3653 relacji Gdańsk Gł.- Stara Piła i z powrotem (nr 3654). Obciążenie brutto w relacji "tam" 189,6 T, ilość osi 11, wagonów 4. Odjazd z Gd. Gł. 19.08, przyjazd do Starej Piły 20.32. Z powrotem: wyj. 20.40, Gd. Gł. przyjazd 21.49. Ilość wagonów 5, osi 10, długość odcinka 24 km, szybkość przeciętna 30,0 km/h. Dodam że były to jazdy pomiarowe dla sprawdzenia nowego przyrządu (bardzo nielubianego przez drużyny trakcyjne) do bezdymnego spalania węgla francuskiego typu Pyram.
3. Zdjęcie ostatniego przedstawiciela niegdyś licznej, pruskiej serii T13, na PKP TKp1.
Widzę, że jesteś specjalistą w dziedzinie kolejnictwa. Może rzucisz okiem na mój stary wątek, w którym pojawiło się kilka zdjęć kolejowych i zidentyfikujesz miejsca?
Już kiedyś chyba dla Feyga indentyfikowałem te zdjęcia:
- fotka nr 784: Danzig Olivaer Tor prawdopodobnie w 1943/4 r. podczas przedłużania obrotnicy. Widoczny fragment "przybudówki"- to część pierwotnej parowozowni z 1870 r. Póżniej, lata 1896-1900 r. (po otwarciu Hauptbahnhof) dobudowano wachlarz z 15 kanałami.
- fotka nr 785 + 789 kolejka wąskotorowa: hm, w Mojuszu jeśli chodzi o wagoniki, Nowy Barkoczyn ze względu na parowóz. Jeśli dojdę do informacji ze ten parowóz pracował w Mojuszu, miejsce będzie prawie pewne - Mojusz lub okolica.
- fotka nr 788: grupa kolejarzy, w tle piękny boczniak, z tylu fragment wagonu - prawdopodobnie wagon mieszkalny lub gospodarczy dla tych kolejarzy. Miejsce ???
Danzig Olivaer Tor prawdopodobnie w 1943/4 r. podczas przedłużania obrotnicy. Widoczny fragment "przybudówki"- to część pierwotnej parowozowni z 1870 r. Póżniej, lata 1896-1900 r. (po otwarciu Hauptbahnhof) dobudowano wachlarz z 15 kanałami
Jeszcze nie natrafiłem na informacje o jakichkolwiek zabudowaniach na dworcu Danzig Olivaer Tor w 1870 r. Podzielisz się źródłami?
Dla porządku trzeba zamieścić wizerunki jeszcze dwóch pojazdów trakcyjnych, które na pewno przemierzały linię Gdańsk Wrzeszcz - Kokoszki - Stara Piła. Są to wagony akumulatorowe typu Wittfeld - wspaniały wynalazek, mogły bez ładowania akumulatorów przebyć trasę do 130 km (w latach 30. w Niemczech zastosowano ulepszone baterie umożliwiające przebieg nawet do 300 km). Poruszały się prawie bezszelestnie, a ze względu na specyficzny ton gwizdawki nazywane były "krowami". Najsilniejszą serią parowozów były jednak maszyny TKt1/2, z których 4 sztuki przez całe lata 30. stacjonowały w Danzig Olivaer Tor (Swiat kolei 12/04 i 3/05).
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Statystyki
Rejestracja
Zaloguj
Download
A lokalizacja zdjęcia sprawia mi sporo kłopotu, poza przejazdem kolejowym, kilkoma sporej wielkości kamieniami i dachem jakiegoś budynku (raczej jest to mało charakterystyczna szopa) nie ma na nim niczego, co pomogłoby je umiejscowić w realu 
