Eleonor - Pon Lis 29, 2010 12:25 pm Temat postu: Tłumaczenie niemieckich nazw ulic na polskie Witam wszystkich, po napisaniu pracy magisterskiej na temat niemieckich i polskich nazw ulic w Gdańsku (Stare i Główne Miasto) zabieram sie za doktorat i poszukuję dalszych informacji. Poniewż tematem będzie tłumaczenie gdańskich nazw ulic po 1945 r. z perspektywy językoznawczej, próbuję ustalić, kto dokładnie ustalał polskie nazwy, czy istniała jakaś komisja czy tak dalej. Bo na przykład istniały takie komisje do tłumaczenia nazw miejscowości. Ponadto, poza "Informatorem Miasta Gdańska" z 1946 r. oraz mapami i oczywiście literaturą jak Carstenn itd. nie dysponuje jak na razie innymi materiałami. Czy wie ktoś może, czy istnieją dalsze dokumenty? Spisy, Listy, dokumenty? Może w archiwum Miasta? Chodzi o spis nazw ulic, które wtedy zostały przetłumaczone. Niestety jako była Gdańszczanka mieszkam teraz dość daleko bo w Berlinie, więc staram sie zebrać informacje przed następnym przyjazdem. Będę wdzięczna na wszelkie informacje lub wskazówki, jeśli ktoś z Was może pomóc. mikado - Pon Lis 29, 2010 4:26 pm dołączam się gorąco do prośby koleżanki, również interesuję się tą tematyką, tyle że z perspektywy maturzystki 
Martino - Pon Lis 29, 2010 5:03 pm część ulic - Brzeźno: http://wiki.brzezno.net/i...ce_Brze%C5%BAna Mikołaj - Pon Lis 29, 2010 5:25 pm
nazwy miejscowe jako temat maturalny wraca co roku, wystarczy poszukać - http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?t=5059
A może zechciałabyś się podzielić swoimi ustaleniami? Myślę ze wiele osób byłoby tym zainteresowanych, z maturzystami na czele.
Do tej pory, nie wiem na podstawie czego, byłem przekonany, że istniała jakaś specjalna komisja. Przejrzałem na szybko co tam miałem na półce ze szczególnym uwzględnieniem bibliografii (Gdańsk jego dzieje i kultura, Pomorscy patroni ulic Trójmiasta, Miasto magicznych przestrzeni, Gdańsk - rozwój urbanistyczny i architektoniczny - oraz powstanie zespołu Gdańsk-Sopot-Gdynia no i last but not least artykuł Jacka Friedricha ze zbioru Gdańsk pomnik historii II Gdańsk 1945-1949. Oswajanie miejsca) i nigdzie wzmianki o komisji nie znalazłem. Nie wiem czy masz ten artykuł Friedricha, może Ci się przydać, bo nie dość że sam w sobie bardzo ciekawy to wskazuje mnóstwo źródeł. Zeskanuję i się podzielę jeśli będzie trzeba.
A Waltera Stephana "die Strassennamen Danzigs" masz? Natomiast co do archiwów, to może się tak szczęśliwie zdarzyć, że ktoś z forumowiczów będzie zorientowany, ale najprościej byłoby podzwonić/napisać maile i po prostu ustalić u źródła. jayms - Pon Lis 29, 2010 5:26 pm Na stronie Sabaotha Danzig-on-line znajdziesz spis wszystkich ulic. Mikołaj - Pon Lis 29, 2010 5:37 pm
bez urazy, ale co to wnosi? pytanie dotyczy zupełnie czego innego
poza tym na bratnich stronach są pełne zestawienia opracowane dla wszystkich dzielnic, nie tylko dla Brzeźna http://www.danzig-online.pl/nazwy/uliced.html http://danzig.at/index.php?id=2,7,0,0,1,0 oraz http://www.ostsee-urlaub-...men-deu-pol.htm mikado - Pon Lis 29, 2010 6:49 pm
dziękuję Mikołaju, ale nie jestem tu od wczoraj i orientuję się, że jest ten wątek na FDG. Miło, że szufladkujesz maturzystów jako niekumatych ludzi, którzy przychodzą tu dopiero, kiedy robią prezentację, i pierwsze co robią tu po zarejestrowaniu to napisanie, żebyście im dali bibliografię. Mikołaj - Wto Lis 30, 2010 1:10 am
Nie chciałem Cię obrazić, natomiast faktem jest, że jak ktoś się tutaj przedstawia jako maturzysta, to zazwyczaj zaraz będzie chciał materiały do prezentacji, najlepiej już natychmiast i skąd to można ściągnąć, a na pytanie co już ma, odpowiada, że ma wybrany temat. Żyjemy w świecie pełnym stereotypów, jak napiszę "kibic" to przed oczami nie masz poety w wyciągniętym swetrze nad filiżanką kawy, choć pewnie i tacy kibicami bywają. Eleonor - Wto Lis 30, 2010 12:29 pm Dziękuję bardzo za odpowiedzi. Interesował by mnie artykuł Friedricha, bo nie znam. Jesli można, prosze o zeskanowanie. Stephana, Carstenna, Bobińskiego itd. mam. To samo tyczy się spisów ulic w internecie. Pytanie tylko, z jakich źródeł zaczerpnięte zostały te wiadomości. Jedynym mi znanym takim dokumentem, w którym zestawione są nazwy ulic, jest owy Informator Miasta Gdańska. A na http://wiki.brzezno.net/i...ce_Brze%C5%BAna nie ma na przykład podanych źródeł, a bez nich to trudno
Dlatego jeszcze pytanie do Sabaotha i imponującego zbioru nazw o źródła. Nie chodzi właściwie o same nazwy, bo jak już powiedzieliście, jest dosyć stron na ten temat, a o tyle co definitywne potwierdzenie w źródłach. Ponadto istniały prawdopodobnie przejściowe polskie nazwy, które po jakimś czasie zostały ponownie zmienione. Jeśli chodzi o Carstenna na przykład to niestety jest tam trochę błędów, chocuażby w pisowni. Stephan natomiast to moim zdaniem najlepszy spis i opis nazw z tego czasu. Ciekawe, że nic wiadomo na temat komisji lub osób, które były odpowiedzialne za tłumaczenie. Do tej pory nie mogłam również ustalić, jak to było w innych miastach. Poniosło mnie naet i napisałam do Rady Miasta i komisji odpowiedzialnej na nadawanie nazw ulicom - ale niestety, jak dotąd bez odpowiedzi. Jeśli ktos z Was będzie miał pomysł jak mozna by to spróbować ustalić to bardzo proszę o wskazówki. Co do pracy magisterskiej, to jest to po pierwsze jakby tematyczne zestawienie nazw (nazwy pochodzące d imion, nazw miejscowości, dalej od określeń terenu, ojektów kulturowych, itd.) uwzględniając to, czy i w jakim stopniu ta motywacja jest zawarta w polskim tłumaczeniu danej nazwy. Praca jest co prawda po niemiecku, jeśli jednak jest ktoś zainteresowany to chetnie prześlę. dandola - Wto Lis 30, 2010 1:34 pm Gratulacje  Bardzo proszę i z góry dziękuję. I przy okazji mała podpowiedź. Ja szukając źródeł do nazewnictwa polskiego po 1945 roku np. ulic z Pruszcza korzystam często z "Monitora Polskiego" i zawartych tam dokumentów nacjonalizujacych (czytaj okradających w świetle prawa i sprawiedliwości dziejowej {cokolwiek to znaczy] prawowitych właścicieli) majątek tzw. poniemiecki 
(kartuzjanin@wp.pl) Mikołaj - Wto Lis 30, 2010 2:49 pm tak na szybko ROZPORZĄDZENIE PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ z dnia 24 października 1934 r. o ustalaniu nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych oraz o numeracji nieruchomości + akty wykonawcze tyle że tu o ulicach raczej niewiele będzie Sabaoth - Wto Lis 30, 2010 5:42 pm
To była po prostu mrówcza praca polegająca na porównaniu przedwojennych map ze współczesnym planem miasta (współczesny oznacza sprzed kilku lat, bo wtedy się w to bawiłem). Dlatego na liście znalazły się różne nazwy przedwojenne i tylko jedna, powojenna (pominąłem wszelkie zmiany pomiędzy 1945 r. a 2001 r.). Mikołaj - Sro Gru 01, 2010 4:00 pm
Jacek Friedrich, Gdańsk 1945-1949. Oswajanie miejsca [w:] Gdańsk pomnik historii część 2. „Teka Gdańska”, t. 4, Gdańsk 2001  fragmenty dotyczące nazw miejscowych + bibliografia 9 mb, .zip
przy okazji - jest do kupienia w Antykwariacie naukowym na Piwnej http://allegro.pl/gdansk-...1271468637.html pumeks - Sro Gru 01, 2010 4:21 pm
Nie wykluczam, że i u wydawcy: http://zabytek.pl/idm,735...idz-gdansk.html ale z zagranicy kupowanie jest trochę trudniejsze, czyż nie? Mikołaj - Sro Gru 01, 2010 4:39 pm
skoro wystawiają na allegro, to tylko kwestia tych kilku zł więcej za wysyłkę... Pietrucha - Sro Gru 08, 2010 2:12 pm
„Monitor Polski”, nr. 17, część A, pozycja 225 z dnia 28 marca 1949 r. Nie pamiętam szczegółowo, ale w tej pozycji było chyba zestawienie jakiś ustaw, które zmieniały nazwy z niemieckich na polskie. Nie jestem pewien czy nazwy ulic czy dzielnic/miejscowości. Monitor Polski można znaleźć w gdańskiej bibliotece PAN pumeks - Sro Gru 08, 2010 2:43 pm
Jak się ma program "LEX" to nawet nie trzeba szukać w bibliotekach. We wskazanej przez ciebie pozycji jest Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r o przywróceniu i ustalaniu nazw miejscowości, przy czym to chyba jest część dużo obszerniejszej serii - na 13 stron, niecałe dwie zajmuje wykaz nazw miejscowych w powiatach gdańskim (łącznie z miastem Gdańsk) i węgorzewskim, potem lista 10 stacji kolejowych w Gdańsku, następnie ruchem konika szachowego minister przeskakiwał do nazw wodnych z terenu "Pomorza Mazowieckiego", nazw fizjograficznych powiatu lęborskiego, takich samych nazw okolic Szczecina i do końca dokumentu w ten deseń. O ulicach chyba nic tu nie mam. Eleonor - Czw Sty 06, 2011 11:25 am Dziękuję za odpowiedzi oraz materiały. Szeczególnie rozdział z "Gdańsk pomnik historii" jest bardzo czekawy i oddaje ogólny charakter akcji zman nazw. Niestety, jak dotąd w dalszym ciągu nie udało mi się ustalić, kto był odpowiedzalny za zmiany nazw. Ciekawią mnie również wszystkie "przejściowe" nazwy, a więc te, które po jakimś czasie zostały zmienione na obecne. mikado - Czw Sty 20, 2011 2:34 pm ja mam takie małe pytanie, więc podpinam się tu. Ulica Syrokomli nazywała się kiedyś Piwkostrasse, ale straaaasznie ciężko to wygooglować z oczywistych względów 
Podejrzewam jednak, że to chyba od jakiegoś Pana Piwko. Ktoś wie więcej o tej nazwie? pumeks - Czw Sty 20, 2011 7:42 pm Starczy zajrzeć do książek adresowych. Ulicę nazwano na cześć zmarłego w 1899 dra med. Teofila Piwko. mikado - Czw Sty 20, 2011 7:51 pm nie wiedziałam, że coś takiego znajdę w książkach adresowych, tym bardziej dziękuję. Mikołaj - Sro Mar 23, 2011 11:07 pm Taka ciekawostka pojawiła się na Allegro: Nazwy dzielnic i okolic Gdańska - Stefan Hrabec 1949 czy to ktoś od nas licytuje..? Sprawdziłem zbiory Biblioteki UG i... kilkoma kliknięciami zamówiłem tę książkę. Jak się wyrobię przez 15.00, to jutro będzie u mnie. Zrobię skany albo fotki w zależności od stanu. gargoyle dfl - Czw Mar 24, 2011 6:13 am a cena byla konkurencyjna do alledrogo? Mikołaj - Czw Mar 24, 2011 9:39 am
wypożyczam z biblioteki i mam zamiar oddać
hudyjan - Czw Mar 24, 2011 1:02 pm Było gdzieś na forum wspomniane, że ulica Wiesława nosi nazwę na cześć towarzysza Wiesława. Chodzi o Władysława Gomułkę? Czemu nie ma w nazwie nazwiska bohatera? Sam wam odpowiem. Wg mnie nie chodzi o człowieka. To jest dziwaczne i bezsensowne spolszczenie dawnej nazwy Wesselstrasse, czyli ulicy bodajże Statkowej. Jedyną szansą przypisania tej nazwy jakiemuś konkretnemu człowiekowi jest przypuszczenie, że osoba, która zajmowała się zmianą niemieckich nazw, miała na imię Wiesław (ewentualnie np. ojciec miał) i, zamieniając Wessel na Wiesław, postanowiła sprytnie uwiecznić to imię w Gdańsku. Ale to tylko przypuszczenie, subiektywna opinia. A wy co myślicie, albo co wiecie o nazwie tej ulicy? Mikołaj - Czw Mar 24, 2011 1:48 pm
raczej chodzi o Horsta, google Ci resztę wyjaśni pumeks - Czw Mar 24, 2011 2:55 pm
Myślę, że nie wyjaśni - w gdańskim Addressbuchu nazwa Wesselstraße pojawiła się już w 1925 r. Troszkę za wcześnie, by miało tu chodzić o bohatera narodowych socjalistów 
hudyjan - Czw Mar 24, 2011 3:45 pm Poza tym Sabaoth na swojej stronie nazywa tak ulicę Nowiny - Horst Wessel Strasse, Ohra Mikołaj - Sro Mar 30, 2011 6:38 pm
gdyby ktoś był zainteresowany skanem proszę o 
renekk - Sro Mar 30, 2011 9:26 pm
Mnie kojarzy się z tytułem poematu Kazimierza Brodzińskiego. A rzeczywiście brzmi podobnie jak nazwa niemiecka. |
