Sabaoth - Nie Wrz 06, 2009 10:03 pm Temat postu: Banknoty markowe Wolnego Miasta Gdańska Po okresie, kiedy w obiegu były w Gdańsku niemieckie marki i notgeldy, 31 października 1922 roku Senat Wolnego Miasta Gdańska wyemitował banknoty markowe. Emisja ta przypadła na okres hiperinflacji i dosyć szybko do nominałow trzeba było dopisywac kolejne zera. Waluta markowa obowiązywała w Gdańsku do 20 listopada 1923 r. kiedy to dotychczasowe banknoty zastąpiono guldenowymi (przejściowymi) wyemitowanymi przez Danziger Zentralkasse A.G. (Gdańską Kasę Centralną). Jednocześnie, w sierpniu 1923 i we wrześniu 1923 r. Magistrat Sopotu emitował swoje własne banknoty markowe. Moje pytania są w związku z tym następujące: 1. Czy obie emisje, Senatu WMG i Magistratu Sopotu były jednocześnie prawnym środkiem płatniczym na terytorium Wolnego Miasta Gdańska? 2. Jaki był kurs wymiany marek Senatu WMG i Magistratu Sopotu? 1:1 czy może inny? groszek - Nie Wrz 06, 2009 11:36 pm
 A Sopot nie podlegał pod W.M.G. ?
danziger - Pon Wrz 07, 2009 7:59 am To nie była gdańska waluta (taką były dopiero Guldeny), tylko gdańskie i sopockie notgeldy. Zarówno gdańskie, jak i sopockie banknoty opiewają na markę niemiecką (Deutsche Reichswährung) więc warte były tyle samo. Najprawdopodobniej sopockimi banknotami można było płacić w Gdańsku i odwrotnie o ile ktoś je akceptował - podobnie jak innymi notgeldami ale to akurat tylko mój domysł. kwidzin - Pon Wrz 07, 2009 8:51 am Gdańskie notgeldy markowe senackich emisji 31.10.1922-11.10.1923 (w odróżnieniu od emisji rad miejskich) były prekursorami waluty gdańskiej (tak są katalogowane) i w mojej opinii były akceptowane na całym obszarze WMG. Bony sopockie (pamiętajmy, że notgeldy są tylko bonami) oficjalnie miały zasięg wyłącznie lokalny. Podobnie jak Danziger uważam, że z akceptowalnością mogło być różnie, jak w przypadku pieniądza zastępczego praktyka niejednokrotnie dowodziła. Sabaoth - Pon Wrz 07, 2009 4:13 pm
Dlatego włąśnie zastanawia mnie, dlaczego Magistrat Sopotu w tym samym czasie wyemitował własny pieniądz? danziger - Pon Wrz 07, 2009 6:30 pm Nie tyle własny pieniądz, ile własne bony towarowe, bo tak należałoby zakwalifikować notgeldy. Pieniądzem, na terenie całego WMG, była wówczas marka niemiecka. Bardzo możliwe, że owe gdańskie "pieniądze" były akceptowane na terenie całego WMG, być może też na terenie WMG w obiegu były już wówczas tylko banknoty gdańskie a nie niemieckie (tego nie wiem), niemniej w istocie rzeczy były to takie same notgeldy jak te sopockie, a walutą w której wyrażano ich wartość była marka niemiecka. Sabaoth - Pon Wrz 07, 2009 7:15 pm Senackie marki zostały wprowadzone do obiegu w październiku 1922 r., a Magistrat w Sopocie wprowadził swoje pieniądze 10 miesięcy później! Zastanawia mnie, czy przypadkiem nie miała na to wpływu rozpędzająca się wówczas inflacja. kwidzin - Pon Wrz 07, 2009 9:00 pm Ne była to sytuacji ani precedensowa, ani tym odosobniona. Notgeldy zawsze wprowadzano do obiegu, z powodu deficytu oficjalnego środka płatniczego (nie licząc oczywiście emisji, które już w momencie wprowadzania do obiegu przeznaczane były w całości na potrzeby zbieraczy, ponieważ ze względu na znikomą siłę nabywczą cieszyły się sporym zainteresowaniem kolekcjonerów). Z inflacją walczono emitując różne goldfenigi, goldmarki, marki kolejowe czy później rentenmarki, także w portfelach panował niezły galimatias. Sabaoth - Pon Wrz 07, 2009 9:40 pm Warto może w tym wątku wspomnieć też o innych banknotach, notgeldach i pieniądzu zastępczym związanymi z Gdańskiem. Na początek trzy banknoty zastępcze: Sabaoth - Pon Wrz 07, 2009 10:01 pm Właściwie to trudno rozpoznać, czy dany notgeld albo banknot zastępczy nie jest falsyfikatem albo, co gorze, fantazją jakiegoś współczesnego oszusta. Trzy kolejne banknoty z 1914 r. i 1916 r. wydane przez Magistrat Gdańska. Sabaoth - Pon Wrz 07, 2009 10:04 pm I kolejne, wydane przez Magistrat w 1918 r. Sabaoth - Pon Wrz 07, 2009 10:06 pm Notgeldy wydane w 1919 r. Sabaoth - Pon Wrz 07, 2009 10:10 pm I jeszcze Kriegsgeld na 20 Marek z 1918 r. Sabaoth - Pon Wrz 07, 2009 10:15 pm I przy okazji banknoty nie Gdańskie ale z Gdańskiem związane. Notgeld z panoramą Gdańska (na który kiedyś przez przypadek trafiłem w necie), 500 zł z 1946 r. i projekt (szkoda, że nie wszedł do obiegu) 20 zł po denominacji. Może ktoś jeszcze dorzuci jakieś inne gdańskie banknoty 
kwidzin - Wto Wrz 08, 2009 6:20 am 
kwidzin - Wto Wrz 08, 2009 6:36 am Akurat tematyka gdańskiego papierowego pieniądza zastępczego jest doskonale opracowana w literaturze numizmatycznej. Traktuje o nim tzw. katalog Picka (II tom World Paper Money wyd. Krause Publications), czy specjalizowany katalog Rosenberga Die Deutschen Banknoten ab 1871 - ilustracje w kolorze. Z polskojęzycznych - kultowy katalog Miłczaka czy też opracowania Fischera lub Parchimowicza. Pewne trudności może sprawiać identyfikacja falsyfikatów. Ale i w tej materii, podstawowa znajomość wzorów znaków wodnych czy odcisków suchych pieczęci czy odmian papierów opisanych w w/w katalogach, powinna zdecydowanie ułatwić wychwytywanie nowodruków czy falsów. Zdecydowanie gorzej sprawa przedstawia się w przypadku monet. W kwestii innych notgeldów (Sopot, Nowy Dwór...) pozostaje tylko dość trudno dostępne, wielotomowe opracowanie Grabowskiego w języku niemieckim Deutsches Notgeld, którego nie miałem okazji zgłębić z wyjątkiem tomu 10 - Das Papiergeld der Deutschen Länder 1871-1948 - traktującego o banknotach landów, prowincji i okręgów. Hagedorn - Wto Wrz 08, 2009 8:16 am
nie zapominaj o Andrzeju Podczaskim kwidzin - Wto Wrz 08, 2009 8:48 am Do czwartego tomu jeszcze nie dotarłem. Zważywszy na fakt, że cena jednego tomu to około 300 złotych, udało mi się zdobyć tylko dwa pierwsze. 
Hagedorn - Wto Wrz 08, 2009 8:52 am
a ja tylko ten jeden - reszta mnie nie interesuje 
Pietrucha - Wto Wrz 08, 2009 9:10 am
Mam na dysku sporo skanów zbieranych oczywiście z Allegro, ale do piero w październiku będę miał dostem do swojego komputera. Hagedorn - Wto Wrz 08, 2009 11:40 am
aktualnie na Allegro, ale cena z sufitu... stary szkot - Sro Wrz 09, 2009 10:47 pm
Sopockie Notgeldy nie były prawnym środkiem płatniczym. Na każdym z nich pisze: „Scheck”. Czeki zaś tak wtedy jak i dziś każdy mógł akceptować ale nikt nie musiał. Niemniej Notgeldy były tym chętniej przyjmowane, im niższy był ich nominał i im wyższe miały gabaryty. Paczka takich banknotów mogła bowiem mieć wyższą wartość kaloryczną niż węgiel który można było za nie kupić i ludzie doskonale o tym wiedzieli. Goldpfennigi obiegały tylko bardzo krótko. Ich twórcę H. Sahm o włos nie posłał do więzienia za ten projekt, zaś obieg koniec końców wymusiły gdańskie gospodynie domowe. Ich historia została całkiem nieźle opisana w w latach 60 w „Unser Danzig”. dandola - Pon Maj 17, 2010 11:17 am Przy okazji tego tematu mam pytanie dotyczące marek gdańskich? Co to była za waluta? Czy składała się ona z groszy, którymi trzeba było zapłacić za przedstawione znaczki (31.6.07?), czy z fenigów? pumeks - Pon Maj 17, 2010 11:31 am
1) Zrekonstruowana przez ciebie data wygląda na błędną - czerwiec ma zazwyczaj 30 dni. 2) Czemu sądzisz, że nominał na tych znaczkach mógłby mieć cokolwiek wspólnego z walutą gdańską? 3) "Groschen" jako jednostka monetarna występował w Prusach bodajże do zjednoczenia w 1871 r. i liczył wówczas 12 fenigów. feyg - Pon Maj 17, 2010 12:14 pm Powiedziałbym raczej, że przesyłkę nadano 3 stycznia, najprawdopodobniej pomiędzy 6 a 7 wieczorem. Rok pozostaje nieznany, ale na pewno stało się to po roku 1871. Tylko co to ma wspólnego z WMG 
dandola - Pon Maj 17, 2010 12:15 pm Moje domniemanie wynika z tego, że na pieczątce występuje Postamt Praust. To jaka by to była prawidłowa data? A może tu chodzi o grosze z guldena pruskiego dzielącego się na 30 groszy, o którymnie mam bliższych informacji. Przypuszczałem, że znaczki te mogły być wydane w okresie początków WMG. Jak widać byłem w błędzie. Dzięki Pumeks i Feyg oraz Hagedorn 
http://starypruszcz.pl/fo...php?p=8125#8125 Hagedorn - Pon Maj 17, 2010 12:17 pm znaczki ewidentnie z lat 70-tych XIX wieku, waluta talarowo-groszowa (1 talar = 30 groszy) http://www.deutsche-schut...kaiserreich.htm feyg - Pon Maj 17, 2010 3:31 pm
Na pewno rok pozostanie zagadką:
źródło Sabaoth - Pon Maj 17, 2010 4:06 pm
Weź pod uwagę, że Praust (czyli dzisiejszy Pruszcz) istniał na długo przed powstaniem Wolnego Miasta Gdańska 
Piotrp - Pią Maj 28, 2010 5:45 pm
Może jako ciekawostka... Do końca obiegu DM w Niemczech w mowie potocznej "Groschen" mówiło się na 10-cio fenigówkę. Często w sklepie, gdy sprzedawca nie miał jak wydać drobnych pytał "haben sie vielleicht einen Groschen für mich?" (czy ma pan może groszówkę dla mnie). Na 10 centów nikt jednak nie mówi "Groschen". Czasy się zmieniają... Pozdrawiam Piotr dandola - Pią Maj 28, 2010 6:11 pm Innymi słowy znaczki mogą pochodzić nie z lat 70-tych XIX wieku, ale z czasów przed wprowadzeniem guldena gdańskiego (początek XX wieku). I tak będzie na pewno. feyg - Pią Maj 28, 2010 7:02 pm
Tym gorzej dla faktów
slowik45 - Pią Maj 28, 2010 11:48 pm Wypatrzyłem na allegro kwidzin - Sob Maj 29, 2010 5:09 am Z pewnością nie jest to waluta markowa. 
slowik45 - Sob Maj 29, 2010 8:19 am Ale była mowa o guldenach więc czemu nie? Sabaoth - Sob Maj 29, 2010 10:02 am Wypatrzyłem na Allegro kopie banknotów guldenowych, numery banknotów są takie same jak numery banknotów prezentowanych na mojej stronie. Jeśli ktoś drukuje kopie na podstawie skanów o tak małej rozdzielczości to współczuję nabywcy
Corzano - Sob Maj 29, 2010 10:32 am A może to któryś z nabywców Twojej płyty? Sabaoth - Sob Maj 29, 2010 12:49 pm Być może ale na każdej płycie jest zastrzeżenie, że nie można wykorzystać skanów do celów komercyjnych i zawsze należy podać źródło. Dlatego przestałem już dawno wrzucać wysokiej jakości skany w sieć, a ostatnio co ciekawsze ujęcia zostawiam w szufladzie. slowik45 - Sob Maj 29, 2010 1:10 pm coś czepiacie się 
Sabaoth - Sob Maj 29, 2010 1:32 pm Ja się nie czepiam ale nauczony doświadczeniem nie udostępniam już moich zbiorów (poza niewielką grupą zaufanych osób). slowik45 - Sob Maj 29, 2010 1:51 pm noooo ja na pewno nie mam do nich dostępu. kwidzin - Sob Maj 29, 2010 3:41 pm
Niestety ale stosuję podobną zasadę.
Adamdownunder - Nie Paź 12, 2014 8:31 am Czy może ktoś z was wie kto był projektantem lub autorem banknotów markowych wydanych przez Senat WMG i Magistrat Sopotu w 1923 roku? 
doldar - Sro Paź 15, 2014 10:29 pm Na pewno jest na nich napisane lub są inicjały. Adamdownunder - Wto Lut 27, 2018 9:11 am Kiedyś dawno temu w aukcyjnej części naszego forum (gdzie nie wszyscy bez rejestracji mają dostęp) zadałem poniższe pytanie i niestety nie uzyskałemna na nie odpowiedzi:
Ponieważ jestem dociekliwy to podaje wszystkim odpowiedz jaką dzisiaj sam odnalazłem po trzech latach szperania. 
Mam nadzieję że nie zmarnowałem swojego czasu i o tym nie wiedzieliście. Waluta z Zoppot 5 milionów Mark, oraz 50 milionów Mark, przedstawia na pewno założyciel kąpieliska Zoppot doktora Jeana Georga Haffnera (ur. 20 września 1775 w Colmarze – Alzacja, zm. 20 kwietnia 1830 w Gdańsku) 
Pomnik Jeana Georga Haffnera w Parku Północnym, został wzniesiony z okazji 100 rocznicy nadania praw miejskich dla Sopotu. Autorem pomnika jest artysta rzeźbiarz Zbigniew Jóźwik. 
|
