stolzenberger - Pią Wrz 05, 2008 6:42 pm Temat postu: poszukuję materiałów o kościele Zbawiciela na Zaroślaku witam wszystkich!! poszukuję materiałów na temat nieistniejącego już kościoła Zbawiciela na Zaroślaku i szpitalu św. Gertrudy, który był z nim związany. Z góry dziękuję, jeśli ktokolwiek odpisze i pomoże :-) 
Pepo - Pią Wrz 05, 2008 9:11 pm Standardowo na początku pytanie, co już udało Ci się zebrać? Chyba jednym z najłatwiej dostępnych, a przy okazji dość wyczerpujących, aktualnych i zwięzłych opracowań jest praca Wolfganga Güntera Deurera, Gdańsk i jego kościoły, Dokumentacja 56 zabytkowych istniejących i nieistniejących kościołów Gdańska, wydana po polsku w 2003 roku. Kościołowi Zbawiciela na Zaroślaku poświęcono przede wszystkim strony 263-269. Książka oprócz BG PAN jest też dostępna w bibliotece publicznej na Mariackiej oraz w głównej bibliotece uniwerku na terenie kampusu w Oliwie. stolzenberger - Sob Wrz 06, 2008 11:39 am jak narazie nie do końca spenetrowałem Archiwum w Gdańsku, cóż, nie można zbyt wiele spodziewać się o nieistniejącym już kościele...  wybrałem się też do Konserwatora Zabytków, ale tak jest trochę więcej zamieszania z dostaniem się do archiwum, może tam coś znajdę...na pewno dam znać jak coś nowego wyłowię:)
stolzenberger - Nie Wrz 07, 2008 3:22 pm właśnie się zorientowałem, że ta teczka która oglądałem w Archiwum jest autorstwa Jakuba Deurera, więc o najprawdopodobniej ojciec autora książki o gdańskich kościołach:) ciekawie się zapowiada jutrzejsza wizyta w PANie i APG, jeszcze raz dziękuje ze podesłanie mi tytułu tej książki!! W opisie teczki jest tak: Dzieje twórcy: Jakub Deurer (1898 -1960) urodził się w Koblencji, zmarł w Wesel. Był urzędnikiem Ministerstwa Finansów w Berlinie, następnie prowadził przedsiębiorstwo architektoniczno-budowlane. W latach ostatniej wojny na zlecenie niemieckich władz konserwatorskich wykonywał dokumentację obiektów zabytkowych różnych miast, w tym również Gdańska. Po wojnie osiadł w Wesel, gdzie prowadził przedsiębiorstwo budowlano-konserwatorskie i zajmował się odbudową i renowacją tamtejszej świątyni. Po jego śmierci przedsiębiorstwo wraz ze spuścizną przejął jego syn Wolfgang Deurer. Zawartość: Rysunki techniczne architektoniczne i wyposażenia oraz fotografie widoków zewnętrznych i wnętrz kościołów gdańskich: Bartłomieja, Brygidy, Barbary, św. Ducha, Elżbiety, Bożego Ciała, Jana, Józefa, Katarzyny, Mikołaja, Najświętszej Marii Panny, Piotra i Pawła, Zbawiciela. Dom Uphagena, Dwór Artusa. Wieże i bramy miejskie. Portale. Pepo - Nie Wrz 07, 2008 7:37 pm Zastanawiam się tylko, czy przypadkiem wizyta w APG oraz lektura księgi Deurera Jr. nie jest dublowaniem się - z przedmowy Autora wynika, że z dorobku ojca wojnę przetrwała jedynie ułamek jego pracy inwentaryzacyjnej z II wś (czyżby to właśnie było w zbiorach APG?), a ksiazka to wynik rozwinięcia pracy ojca o nowe i pełniejsze ustalenia syna. Bądź co bądź, życzę powodzenia ;) stolzenberger - Pon Wrz 08, 2008 7:47 pm okazało się, że książka zawiera dużo więcej materiałów niż sama teczka w APG. Do zbiorów ojca, czyli Jakuba Deurera swoje materiały dorzucił też jego syn Wolfgang, więc jestem bardzo zadowolony z dzisiejszej zdobyczy  jeszcze raz dziękuję za podpowiedź, gdzie miałem szukać
Piotr J. - Pon Wrz 08, 2008 11:08 pm Do tego masz jeszcze moje zdjęcie wieży z 1984 r. http://www.fotosik.pl/pok...e4eeb297c5.html
stolzenberger - Wto Wrz 09, 2008 5:28 pm wow, niezłe, robi wrażenie jakby było przedwojenne  dzięki serdeczne!!
stolzenberger - Nie Wrz 21, 2008 8:09 pm zamieszczam zdjęcia, które zdobyłem w APG, 3 oryginały przedstawiające wnętrze kościoła Zbawiciela tuż przed wojną. Będę opisywał na bieżąco moje znaleziska 
chciałbym napisać o tym jakiś artykulik, zacząć jakoś swoje życie naukowe, ale wątpię, żebym się od tego nadawał, mimo że studiuję historię... stolzenberger - Nie Wrz 21, 2008 8:09 pm jeszcze to: stolzenberger - Nie Wrz 21, 2008 8:10 pm i to
seestrasse - Nie Wrz 28, 2008 9:40 pm stolzenbergerze, a znalazłeś jakąkolwiek wzmiankę o cmentarzu przy tym kościele? bo na jednym ze starych planów jest on zaznaczony, po prawej stronie
stolzenberger - Pon Wrz 29, 2008 5:48 pm znalazłem, ale napiszę późnej, jak znajdę segregator z materiałami, bo mam straszny bajzel ponoć przesunięto go potem na ten teren na którym znajduje się obecnie cmentarz na dole ul. Stoczniowców, również nazywający się Salwator. Ciekawiej wyglądała sprawa z cmentarzami na Chełmie, ale to inny temat
pumeks - Wto Wrz 30, 2008 9:18 am Jakbyś chciał coś pisać o cmentarzach na Chełmie, to zajrzyj tu: Cmentarz na Chełmie, tak na wszelki wypadek, żeby nie wyważać otwartych drzwi. stolzenberger - Wto Wrz 30, 2008 6:28 pm Pumeks, tak się składa że znam Twój tekst o cmentarzu:) korzystałem z niego nawet w mojej pracy na studiach
stolzenberger - Sro Paź 01, 2008 5:17 pm jak obiecałem zamieszczam fragmenty map na których zaznaczyłem położenie cmentarza a kościoła. Starszy cmentarz znajduje się po prawej stronie, w okolicy dzisiejszej szkoły podstawowej, a nowy Salwator istnieje nadal. Nie wiem tylko czemu oba należały do tej jednej parafii... seestrasse - Sro Paź 01, 2008 8:49 pm chyba się nie zrozumieliśmy  gdzieś widziałam plan, na którym zaznaczono cmentarz tuż przy kościele. oczywiście jak znajdę, to wrzucę.
stolzenberger - Czw Paź 02, 2008 5:51 pm no właśnie ja też skądś coś takiego kojarzę, ale bardziej, że to gdzieś przeczytałem, ale oczywiście nie pamiętam gdzie...aż jestem ciekaw tej mapy
Dostojny Wieśniak - Sob Paź 04, 2008 1:42 am No wreszcie odnalazłem coś, co może się nada do tego wątku. stolzenberger - Sob Paź 04, 2008 4:13 pm hmmm, czyżby to był Deurer, który mnie ostatnio prześladuje?  ale to niestety nie Zbawiciel, tylko Gertruda...ale dzięki za pamięć!
stolzenberger - Sob Paź 04, 2008 5:15 pm korci mnie żeby spytać, skąd masz tą rycinę
Dostojny Wieśniak - Sob Paź 04, 2008 10:32 pm Szkoda, ze nie trafiłem. 
stolzenberger - Nie Paź 05, 2008 1:17 pm ale ucieszyłem się ze ktoś czyta chociaż te moje posty  a skąd masz tą rycinę? z jakiejś książki czy oryginał? ;)
Dostojny Wieśniak - Nie Paź 05, 2008 4:31 pm
Wymieniamy się z pewnym znanym nowodworskim fotografem materiałami co jakiś czas. Taka samopomoc chłopska. Przy okazji dopytam jeżeli to ważne.
stolzenberger - Pon Paź 06, 2008 5:42 pm hmm, jeśli ocenisz że licencjat to ważny powód...;) jak będziesz miał przy okazji chwile czasu, i skontaktujesz się z zacnym Panem Posiadaczem Map to będę wdzięczny i w zamian obiecuję podzielić się ukończoną pracą i swoimi powolnymi badaniami w trakcie pisania
Pepo - Pon Paź 06, 2008 8:58 pm
A nie jest to przypadkiem rycina z Reinholda Curicke Der Stadt Danzig Historische Beschreibung, oryginalnie wydanym w 1687 r., a którego reprint z 1979 r. jest ogólnodostępny w nowym gmachu BG PAN (syg. III 268965)? Grafiki były często reprodukowane w późniejszych opracowaniach, ale pierwotnie to pochodzą one z pracy R.Curicke. Konzerthaus - Czw Lut 12, 2009 9:53 pm Witam serdecznie, piszę na Waszym forum pierwszy raz, jestem spoza Gdańska, ale fascynuje mnie genius loci tego miasta, a zwłaszcza muzyka dawna, która rozbrzmiewała w jego kościołach. Jeśli chodzi o kościół Zbawiciela na Zaroślaku, to interesuje mnie zwłaszcza, kiedy on powstał (a także, kto był architektem, jesli to wiadomo). Informacje są sprzeczne. Na stronie: http://www.imp.gda.pl/Sci...aloryzacja.html znajdujemy informację, że budowniczym Kaplicy [Królewskiej przy kośc. mariackim w Gdańsku] był Barthel (Bartłomiej) Ranisch, ur. w 1648 r. Gdańsku, którego dziełem był też kościół Zbawiciela na Zaroślaku (1695-97) . Natomiast na niniejszym forum pod ryciną przedstawiającą tenże kościół jest napis: Kościół Zbawiciela, R.Curicke/ P.Willer (1687) Jeśli nawet to nazwiska autorów ryciny, a nie architektów, to rycina nie mogła powstać wcześniej niż budynek. A żeby sytuacja była jeszcze bardziej skomplikowana, to w Wikipedii (niemieckiej, a za nią polskiej) pod hasłem Crato Bütner jest informacja, że ten gdański kompozytor był organistą w Salvatorkirche Petershagen od 1650 roku. http://de.wikipedia.org/wiki/Crato_B%C3%BCtner http://pl.wikipedia.org/wiki/Crato_B%C3%BCtner Czy ktoś ma informacje, jak było naprawdę i kiedy powstał ten kościół? A może przed kościołem barokowym był tam jakiś starszy, który został spalony albo rozebrany? Pozdrawiam. stolzenberger - Pią Lut 13, 2009 6:15 pm Curicke był grafikiem, jego autorstwa jest ta rycina, a sam kościół jest hand made by Ranisch tak jak i np. kościół Bożego Ciała
Pierwotnie kościół Zbawiciela znajdował się poza murami miasta, bardziej w kierunku Oruni, po prawej stronie Raduni. Obecna pozostałość to fragment drugiego kościoła Zbawiciela, który został zbudowany później, po zniszczeniu czy przeniesieniu pierwotnego Zbawiciela (już nie pamiętam dokładnie). pumeks - Nie Lut 15, 2009 10:49 pm O! to masz ciekawe informacje, a możesz podać źródła, z których wywnioskowałeś, że Curicke był grafikiem? Bo czytałem parę książek, ale w żadnej dotąd na taką informację nie trafiłem
stolzenberger - Pon Lut 16, 2009 9:04 pm łooo, ale mi się coś pomieszało, racja!
dandola - Sob Paź 31, 2009 1:09 pm A tu niewątpliwie bardzo cenna zdobycz, a mianowicie herb (pieczęć?) kościoła, który umieszczany był w latach 30-tych XX wieku na znaczkach reklamowych, które firma handlowa Kaffee - Handels - Aktiengesellschaft HAG wkładała do opakowań ze swą kawą. Herby niemieckich miejscowości na odwrotnej stronie miały objaśnienia. Jeśli kogoś interesuje ta tematyka, to dysponuję herbami niemal wszystkich gdańskich kościołów, a także paroma z okolicy. dandola - Sob Paź 31, 2009 5:10 pm Ciekawostka:
W 1789 roku kaznodzieją w kościele św.Salwatora był ks. Blech Abraham Friedrich ur. 12 lutego 1762 roku w Gdańsku. Jego rodzicami byli Benjamin - właściciel statku (armator) i zamożny kupiec i Dorota z d. Jacobi. Zmarł w Gdańsku 17 grudnia 1830 roku. Pierwsze nauki pobierał w uczelni "Fredericiano" w Królewcu, potem kształcił się w gimnazjum akademickim w Gdańsku. Od marca 1782 roku podjął naukę w zakresie teologii w Getyndze, później w Lipsku. W 1786 roku powrócił do Gdańska, gdzie w 3 lata później został kaznodzieją na Zaroślaku. W 1796 roku został przeniesiony do kościoła św. Jakuba, a następnie w 1812 roku na urząd pastora w kościele mariackim i profesora historii w gimnazjum. Był żonaty z Agatą Wirginią Hildebrandt. Przedstawiam też widok pochodzący z 1888 roku, a obrazujący barokową chrzcielnicę z 1635 roku o wymiarach owalnej czaszy 75x100 cm ze św. Salwatora stanowiącą wyposażenie kościoła w Pruszczu. Jak tam trafiła? Otóż w 1656 roku świątynia w trakcie prac fortyfikacyjnych w czasie wojny szwedzko - polskiej została rozebrana, a po zakończeniu wojny jej wyposażenie trafiło do innych kościołów pozostających pod patronatem Gdańska m.in. w Pruszczu. W 1660 roku rajcy gdańscy zdecydowali o przekazaniu chrzcielnicy do Pruszcza. Zachowała się odlewana cynowa misa chrzcielna o średnicy 67 cm zdobiona bogatymi grawerunkami przedstawiającymi sceny biblijne - "Chrzest w Jordanie", "Przejście przez Morze Czerwone', "Arka Noego" i "Morze Spiżowe" ze Świątyni Salomona i inskrypcje. Po 1945 roku dzieło to trafiło do Muzeum Narodowego w Gdańsku. Zaginęła drewniana pokrywa ze sceną "Chrztu w Jordanie" opisywana jeszcze w 1888 roku. Dostojny Wieśniak - Sob Paź 31, 2009 11:57 pm
Ty nie pytaj kogo to interesuje. Bo nawet jeżeli nikogo dzisiaj, to kiedyś na pewno znajdzie się ktoś, komu to się bardzo przyda. Wrzucaj.
dandola - Nie Lis 01, 2009 5:41 am Wcześniej dałem częściowo na WFG, ale tu mi się podoba, więc zamiast dać linka, który zaraz może być nieaktualny dam oddzielny temat temu poświęcony. dandola - Nie Lis 01, 2009 6:02 am Z dziejów kościoła na Peterszawie na podstawie różnych źródeł:
1343 - rozpoczęcie budowy kaplicy pw. św. Gertrudy związanej ze szpitalem i bractwem pod tym wezwaniem 1520/21 - jej rozbiórka w wyniku nieporozumień religijnych między gdańszczanami a zwolennikami reformacji 1633 - rozpoczęcie przez Rajnolda de Clerka budowy dwuwieżowego jednonawowego kościoła o długości 44 m, szerokości 14 metrów i 15 metrów wysokości 1635 - poświęcenie świątyni pw. St. Salvatora (św. Zbawiciela) 1656 - druga wojna szwedzko - polska i rozbiórka kościoła, którego wyposażenie trafiło do innych świątyń na Żuławach i w okolicy 1695 - rozpoczęcie budowy drugiego kościoła przez Batłomieja Ranischa (z tego okresu pochodzi zachowany fragment wieży) 1738 - ufundowanie organów (prócz tego kościół posiadał bogate wyposażenie, w tym obrazy znanego gdańskiego malarza Andrzeja Stecha i dzwony we wieży z zegarem) 1814 - kościół ulega znacznemu zniszczeniu w czasie opuszczania miasta przez wojska napoleońskie (wrzucono granat) ok. 1860 - zakończenie odbudowy kościoła 1945 - całkowita zagłada świątyni stolzenberger - Nie Lis 01, 2009 8:38 pm jeśli można wiedzieć - z jakich źródeł korzystałeś? dandola - Nie Lis 01, 2009 8:56 pm Głównie z prac Sampa, Boguckiej, "Historii Gdańska" i Orłowicza oraz "Przewodnika po Gdańsku". A tu widok kościoła: http://www.danzig-online.pl/tours/kirche.html pumeks - Pon Lis 02, 2009 10:56 pm Widzę, że nadal nie dotarliście do podstawowej książki Wolfganga Deurera. Oto fragment z rękopisu Theodora Meissnera na temat powstania kościoła Zbawiciela. Duqq - Pon Lis 02, 2009 11:19 pm A tak z ciekawosci, moglby to ktos rozszyfrowac i przetlumaczyc?
pumeks - Pon Lis 02, 2009 11:26 pm Deurer zamieszcza 4 zdjęcia z wnętrza świątyni. 3 z nich to te, które Stolzenberger wrzucił 21 września 2008 na pierwszej stronie tego wątku. Tutaj skan czwartego zdjęcia z książki Deurera - opisanego "Widok w kierunku zachodnim. Ołtarz z drewnianą obudową chrzcielnicy i empora." Dodatkowo plan wnętrza kościoła. (a - empora organowa, b - empora ołtarzowa) pumeks - Pon Lis 02, 2009 11:46 pm I jeszcze rysunki inwentaryzacyjne z 1936 r. Krzysztof - Wto Lis 03, 2009 7:39 am
Zaskoczył mnie układ ławek. Po lewej stronie, tradycyjnie, frontem do ołtarza. Po lewej frontem do ambony! Czy znacie podobne rozwiązania z innych kościołów? Ta empora za (nad) ołtarzem - też niespotykana. pumeks - Wto Lis 03, 2009 8:40 am
To jest właśnie typowe rozwiązanie kościołów ewangelickich, gdzie rzeczy najważniejsze - tj. kazanie - odbywają się na ambonie, a nie przy ołtarzu. Nie jestem w tej chwili pewien, ale wydaje mi się, że taki układ zachował się (przynajmniej częściowo) w kościele Bożego Ciała pod Górą Gradową. A w załączniku - zdjęcie z 1935 r. pokazujące ławki wokół ambony w kościele Mariackim
A byłeś u franciszkanów w kościele św. Trójcy?
dandola - Wto Lis 03, 2009 9:23 am I jeszcze przykład z Pruszcza (1888 r.), który prezentowałem wcześniej. Ławy zwrócone bokiem do ołtarza są ławami kolatorskimi - dla miejscowego właściciela, sołtysa i innych uprzywilejowanych i zasłużonych dla kościoła. Ponadto dwusiedziskowe lawy służyły miejscowym luteranom za konfesjonały, co było powszechną praktyką w kościołach luterańskich Gdańska i okolic aż do początku XIX wieku. pumeks - Wto Lis 03, 2009 2:24 pm Wracając do naszych baranów - jeszcze z książki Deurera, rysunek inwentaryzacyjny kościoła po wspomnianym przez Doldara zniszczeniu w 1814 r. lotek - Wto Gru 15, 2009 4:02 pm szukając danych o kościele Zbawiciela na Zaroślaku trafiłem na Waszą stronke pare nowych informacji uzyskałem. ALE :
chciałem zauważyć . że wieża stojąca obecnie na Zaroślaku nie ma nic wspólnego z kościołem Zbawiciela !!!!!!!!!! pozdr Jarek lotos70@interia.pl dandola - Wto Gru 15, 2009 5:47 pm Jak to możliwe? Sabaoth - Wto Gru 15, 2009 11:33 pm
Czyżby to był ślad jakiejś pozaziemskiej cywilizacji? KrzysztofUrbani - Nie Gru 25, 2011 10:49 pm Dodam jeszcze swoje 3 grosze o organach u św. Salwatora (wg. Jan Janca/Werner Renkewitz "Geschichte der Orgelbaukunst in Ost- und Westpreussen von 1333 bis 1944", Verlag Weidlich, Würzburg 1984, str. 198., 199.). Instrument powstał w latach 1737-1738 w warsztacie gdańskiego budowniczego Andreasa Hildebrandta. Organy zostały uszkodzone podczas oblężenia Gdańska przez Francuzów, po czym zostały niezwłocznie naprawione przez ucznia Hildebrandta - Friedricha Rudolfa Dalitza (kosztorys Dalitza opatrzony jest datą 1806). W 1826 kolejnej naprawy dokonał uczeń Dalitza - Christian Ephraim Ahrendt. Instrument przetrwał bez zmian do 1928 r., kiedy to został - bez wyraźnej technicznej potrzeby - zniszczony i zastąpiony nowymi organami firmy Wittek z Elbląga, umieszczonymi za starym prospektem Hildebrandta. Demontażu i zniszczenia organów dokonano parę godzin przed zaplanowanymi oględzinami przez Wernera Renkewitza, który mógł jeszcze zatrzymać akt wandalizmu. Organy posiadały pierwotnie 2 klawiatury ręczne oraz sekcję pedałową (umieszczoną w dwóch wieżach na balustradzie chóru) i następujące rejestry: Manuał główny (Oberwerk - w głębi chóru): Principal 8' (piszczałki frontowe) Hohlflöt 8' Quintadöna 8' Viol di Gamba 8' Octava 4' Flauto allamand 4' Salicet 4' Quinta 3' Octava 2' Sesquialtera 1 3/5' Mixtur 4fach 1 1/3' Trompet 8' (bas/dyszkant) Manuał poboczny (Brustwerk): Flöt duse 8' Rohrflöt 4' Nassat 3' Waldflöt 2' Trompet 8' Pedal: Subbaß 16' Principal 8' (piszczałki frontowe w dwóch bocznych wieżach) Hohlflöt 8' Octava 4' Quinta 3' Octava 2' Mixtur 4fach 1 1/3' Trompet 8' Do tego: Cimbelstern (wirująca gwiazda) Tremulant (wprawiający brzmienie w wibracje) Sperrventil (odcinający dopływ powietrza do organów) Evacuant (opróżnienie miecha) Podczas demontażu organów w 1928 r. miał miejsce wypadek: jedna z dębowych wiatrownic wyrywanych z wnętrza instrumentu spadła na posadzkę. Pękła przy tym jedna z płyt nagrobnych, wiatrownica natomiast przetrwała upadek bez uszczerbku. 
KrzysztofUrbani - Nie Gru 25, 2011 10:53 pm Organy Hildebrandta posiadały jeszcze gdańskie kościoły: - św. Anny (1710 - zachowany prospekt z niemymi, oryginalnymi piszczałkami Hildebrandta) - św. Elżbiety (1735-1736 - prawdopodobnie prospekt ewakuowany w latach 1943-1944) - św. Jana (główne organy rozbudowane przez Hildebrandta w latach 1744-1746, zachowany pochodzący z wcześniejszych organów główny prospekt oraz fragmenty snycerki wież pedałowych, eksponowane obecnie w przypadkowej formie w kościele mariackim) - św. Barbary (1746-1747 - to jedyny do 1943 r. w całości zachowany gdański instrument Hildebrandta, organy w całości ewakuowane w latach 1943-1944, zamurowane w wieży kościoła św. Barbary piszczałki po II wojnie światowej wykorzystano do połatania kilku gdańskim instrumentów) - Lazarettkirche (1749 - obiekt zniszczony w latach 1807-1813) bavar - Wto Gru 27, 2011 4:07 pm Czy ja aby na pewno odkryłem Amerykę dostrzegając, iż ten kościół miał konstrukcję szachulcową swoich murów? Chodzi o fotkę nr 1133..
pumeks - Wto Gru 27, 2011 8:51 pm Nie bardzo rozumiem o co pytasz? szachulcową konstrukcję widać na wielu zdjęciach w tym wątku, i zwłaszcza na rysunkach z inwentaryzacji Deurera. Krzysztof - Sob Kwi 27, 2013 5:03 pm Dokładny plan Zaroślaka z 1882 r.: https://www.facebook.com/...&type=1&theater Miro - Pon Gru 02, 2013 9:19 am Zdjęcie podpisane " Hinter der Salvatorkirche" Miro Dana - Pon Gru 02, 2013 10:39 am  Kuuurczaki! Cudo! Teraz uliczki już nie ma. Jest zapyziały, gruntowy zaułek, prowadzący do alejki parkowej, okrążającej bastiony i prowadzącej na stadiony MOSiR. Dom pierwszy z prawej jest. Dalszy ciąg zabudowy nie istnieje. Budynki majaczące w głębi zastąpiły wieżowce. Kościół był za ciągiem budynków po lewej, które ocalały.
pumeks - Pon Gru 02, 2013 12:13 pm
seestrasse - Pon Gru 02, 2013 8:15 pm super! Miro - Pią Gru 06, 2013 7:51 pm "I komu to przeszkadzało!". Lewe zdjęcie wstawił wcześniej Sabaoth, prawe z około 1960 roku. Miro Adamdownunder - Pią Gru 06, 2013 10:09 pm No to jak już takie cacka macie na tej oddzielnej stronie to muszę dodać zdjecie mojej orginalnej grafiki z kościołem Zbawiciela w drugim planie od lewej strony. Według mojego sprzedawcy Litografika pochodzi z ksiazki/atlasu opublikowanego przez Gustav Weise ze Stuttgart w 1866 roku. Taka sama jest pokazana w ksiażce "Dzieje Biskupiej Góry". Niestety z złym opisem w tym wydaniu na stronie 9
Grafika jest podpisana “Art.Av.E. Hochdanz” Ja myśle że ta litografika była zrobiona i wykonana właśnie przez Emila Hochdanz (1816-1885) z miasta Stuttgart. Niemiecki wydawca Carl Hoffman ze Sztutgardu odnalazł jego talent i zatrudniał go przez szereg lat do drukowania pięknych rysunkow i prac litograficznych w swojej drukarni. Carl Hoffman wydrukował książke "Atlas des Gestirnten Himmels fur Freunde der Astronomie" załączajac do niego miedzy innymi widok E. Hochdanz “Danzig, 28 Juli 1851” Od razu przepraszam że się powtarzam z moim zdjęciem. Miro - Wto Gru 10, 2013 9:56 am Arcydzieło to to nie jest, ale zawsze coś. "Danzig von Bischofsberg" Miro Adamdownunder - Wto Gru 10, 2013 11:21 am Bardzo ładna, widziałem że taka sama jest też pokazana w albumie "Dzieje Biskupiej Góry" i to nawet na pierwszej stronie. Kto ją podpisał i czy wiadomo kiedy była zrobiona? Miro - Sro Gru 11, 2013 5:33 pm
Opis tego obrazu. Miro Adamdownunder - Czw Gru 12, 2013 10:06 am
Obraz jest prawdopodobnie z końca XIX wieku lub początku XX wieku. Jeśli się nie myle to Max Buchholz zaprojektował w swoim czasie Herb Gdańska i wiele znaczków pocztowych z tego okresu czasu. pumeks - Czw Gru 12, 2013 11:08 am Jeśli za początek XX wieku uznajesz okres Wolnego Miasta ... Adamdownunder - Czw Gru 12, 2013 11:52 am No tak, jeśli chodzi o herb i znaczki to okres Wolnego Miasta Gdańska. Co do obrazu to nie wiem czy da się to ustalić z samego wizerunku kiedy był naprawde zrobiony, biorac pod uwage ze artyści gdańscy czasami historyzowali swoje prace artystyczne. pumeks - Czw Gru 12, 2013 12:31 pm Da się ustalić, choćby dzięki temu że na obrazie nie ma wałów i fosy, jest za to ulica Karrenwall i przy niej (na rogu dzisiejszej Okopowej i Toruńskiej) najstarsza część tego co po wojnie zostało siedzibą Urzędu Wojewódzkiego - te budynki raczej nie powstały wcześniej niż ok. 1920 r. Adamdownunder - Czw Gru 12, 2013 1:03 pm Na pierwszy rzut oka to myślałem że był starszy. Dziekujemy za szczegółowy opis i sprostowanie okresu wykonania tego obrazu z widokiem Gdańska. 
Miro - Czw Gru 19, 2013 3:50 pm Właśnie do kupienia tutaj Miro doldar - Sob Lut 15, 2014 11:29 am [quote="KrzysztofUrbani"]Dodam jeszcze swoje 3 grosze o organach u św. Salwatora (wg. Jan Janca/Werner Renkewitz "Geschichte der Orgelbaukunst in Ost- und Westpreussen von 1333 bis 1944", Verlag Weidlich, Würzburg 1984, str. 198., 199.). Instrument powstał w latach 1737-1738 w warsztacie gdańskiego budowniczego Andreasa Hildebrandta. Organy zostały uszkodzone podczas oblężenia Gdańska przez Francuzów, po czym zostały niezwłocznie naprawione przez ucznia Hildebrandta - Friedricha Rudolfa Dalitza (kosztorys Dalitza opatrzony jest datą 1806). W 1826 kolejnej naprawy dokonał uczeń Dalitza - Christian Ephraim Ahrendt. Instrument przetrwał bez zmian do 1928 r., kiedy to został - bez wyraźnej technicznej potrzeby - zniszczony i zastąpiony nowymi organami firmy Wittek z Elbląga, umieszczonymi za starym prospektem Hildebrandta. Demontażu i zniszczenia organów dokonano parę godzin przed zaplanowanymi oględzinami przez Wernera Renkewitza, który mógł jeszcze zatrzymać akt wandalizmu. Organy posiadały pierwotnie 2 klawiatury ręczne oraz sekcję pedałową (umieszczoną w dwóch wieżach na balustradzie chóru) i następujące rejestry: Manuał główny (Oberwerk - w głębi chóru): Principal 8' (piszczałki frontowe) Hohlflöt 8' Quintadöna 8' Viol di Gamba 8' Octava 4' Flauto allamand 4' Salicet 4' Quinta 3' Octava 2' Sesquialtera 1 3/5' Mixtur 4fach 1 1/3' Trompet 8' (bas/dyszkant) Manuał poboczny (Brustwerk): Flöt duse 8' Rohrflöt 4' Nassat 3' Waldflöt 2' Trompet 8' Pedal: Subbaß 16' Principal 8' (piszczałki frontowe w dwóch bocznych wieżach) Hohlflöt 8' Octava 4' Quinta 3' Octava 2' Mixtur 4fach 1 1/3' Trompet 8' Do tego: Cimbelstern (wirująca gwiazda) Tremulant (wprawiający brzmienie w wibracje) Sperrventil (odcinający dopływ powietrza do organów) Evacuant (opróżnienie miecha) Podczas demontażu organów w 1928 r. miał miejsce wypadek: jedna z dębowych wiatrownic wyrywanych z wnętrza instrumentu spadła na posadzkę. Pękła przy tym jedna z płyt nagrobnych, wiatrownica natomiast przetrwała upadek bez uszczerbku. [url=http://forum.dawnygdansk.pl/files I jeszcze jedno ujęcie organowe Miro - Pią Lut 21, 2014 9:36 am Mam może trochę naiwne pytanie. Chodzi o teren jaki zajmowała dzielnica Petershagen. Czy Gimnazium Polskie i barak klasztoru Dominikanek to jeszcze Petershagen czy już nie. Mam na myśli teren po drugiej stronie torów. Miro Zbych - Pią Lut 21, 2014 12:15 pm
Po wschodniej stronie Kanału Raduni Zaroślak jest na starych mapach pokazywany w trójkącie między Kanałem Raduni, a wpływem Starej Motławy, później fosy. Stąd południową granicą Zaroślaka może być uznana linia będąca przedłużeniem prostego odcinka ulicy Cienistej aż do wpływu Starej Motławy. Łuk tej ulicy przy Kanale Raduni byłby już w Zaroślaku. pumeks - Pią Lut 21, 2014 2:30 pm Nie wiem czy dobrze rozumiem opis podawany przez Zbycha, ale jest oczywiste, że granicę pomiędzy Zaroślakiem a Przedmieściem wyznaczała linia fortyfikacji, a po rozebraniu tychże - ulica Okopowa i linia łącząca mniej więcej Basztę Białą z Bastionem św. Gertrudy. Czyli, ewidentnie, dawne Gimnazjum Polskie wraz z boiskiem to Petershagen. Zbych - Pią Lut 21, 2014 6:19 pm Fortyfikacje nowożytne podzieliły Zaroślak na dwie części: Zaroślak Zewnętrzny i Wewnętrzny. To co opisałem dotyczy Zaroślaka Zewnętrznego. Na drugie pytanie związane z Gimnazjum Polskim nie odpowiadałem, bo skupiłem się na tym, z czym sam miałem problem. Dodam tylko, że skoro Petershagen został lokowany przez Krzyżaków, czyli w średniowieczu, to jego pierwotne granice ze Starym Przedmieściem wyznaczają fortyfikacje średniowieczne z Basztą Białą jako narożną. Tylko, czy nie należy uwzględnić zmian, jakie wprowadziło wybudowanie fortyfikacji nowożytnych i uznać teren pomiędzy fortyfikacjami średniowiecznymi, a nowożytnymi za utracony przez Zaroślak. Wiele miejsc miało wielokrotnie zmieniane granice. pumeks - Pią Lut 21, 2014 9:33 pm
Ale ty piszesz o innej linii fortyfikacji niż wspomniana przeze mnie, takiej która wiązała Bastion św. Gertrudy z Biskupią Górą, i miała przejazd zwany Petershagener Tor zwany obecnie Bramą Oruńską. Z tym, że Zewnętrzny Zaroślak chyba zanikał już po epoce napoleońskiej, w okresie Wolnego Miasta był już tylko jeden Petershagen leżący u stóp Biskupiej Góry nad kanałem Raduni i dalej, po wschodniej stronie linii kolejowej aż do Wiebenwall czyli obecnej ul. Okopowej.
Coś mi się zdaje że momencie lokowania Petershagen nie istniała Baszta Biała, a Przedmieście w ogóle nie posiadało murów ani baszt 
Krzysztof - Pią Lut 21, 2014 9:48 pm A zabudowania przy ul. Motławskiej (jeśli dobrze pamiętam) to Stare Szkoty? Żółte to prawie na pewno. Mam wątpliwości do zielonego. Zbych - Pią Lut 21, 2014 11:10 pm
Później pisałem już o skutku wcześniejszego podziału Zaroślaka polegającego na oddzieleniu jego części nowożytnymi fortyfikacjami (ciąg Bastionów św. Gertrudy, Wijbego, ...). Bastion św. Gertrudy miał przejazd z bramą, który łączył część wewnątrz fortyfikacji z pozostałą częścią. Przejazd został zlikwidowany po połączeniu Bastionu św. Gertrudy z fortyfikacjami Biskupiej Górki. I pomiędzy tymi fortyfikacjami nowożytnymi (św. Gertrudy, Wijbego), a średniowiecznymi znalazła się mała część Zaroślaka. Tylko, czy teraz jeszcze też należy uznawać ją za Zaroślak, czy już za teren utracony na rzecz Starego Przedmieścia.
Krzysztof - Sob Lut 22, 2014 1:21 pm
A żółte to Stare Szkoty, czy te posesje po południowej stronie Mottlausche Gasse też należały do Petershsgen? Z tej mapy, z 1822 wynika, że po zburzeniu w 1807, do 1822 niewiele odbudowano. Poza trzema domami same "Ruinen". Zbych - Sob Lut 22, 2014 2:46 pm
Adamdownunder - Sro Mar 19, 2014 8:45 pm
Zgadza sie. Prawdziwa rycina wyglonda tak jak poniższy obrazek, jeśli chcecie zamienić dobry samóchod na orginalną książkę to wam dam namiar
Ebay 
Miro - Pią Mar 21, 2014 12:08 pm Temat postu: Petershagen-Brücke Petershagen, most nad Radunią, w tle kościół Menonitów. Miro Miro - Sro Kwi 30, 2014 3:53 pm Temat postu: Am Petershagener Tor Am Petershagener Tor. Miro Miro - Nie Maj 11, 2014 8:46 pm Rok 1997. Miro Miro - Nie Maj 25, 2014 6:36 pm Kościół Zbawiciela na Zaroślaku. Miro Miro - Czw Cze 12, 2014 3:30 pm Petershagen , Salvatorkirche i trochę Bischofsberg. Miro Miro - Czw Sie 20, 2015 1:45 pm Temat postu: Salvatorkirche Wnętrze kościoła Zbawiciela. Miro Miro - Pią Sie 28, 2015 8:31 pm To się może podobać. Kościół Zbawiciela i jeszcze więcej. Miro Krzysztof - Wto Wrz 08, 2015 8:54 pm Rozbiórka Petershagener Tor. z: https://www.facebook.com/...?type=1&theater Mustafa - Wto Wrz 08, 2015 10:34 pm Temat postu: Zaroślak 1981 rok Tutaj video z Zaroślaka z 1981 roku. Pamiętam to był 11 listopada jak nam górka zjechała do domu. Piotr J. - Sro Wrz 09, 2015 9:43 am Temat postu: moje zdjęcie z 1984 r. 
Fotomemoria - Sro Wrz 09, 2015 10:01 am To zdjęcie z 1960 r. Krzysztof - Pią Wrz 11, 2015 8:33 pm Z: https://www.facebook.com/...?type=1&theater i https://www.facebook.com/...?type=1&theater pumeks - Sob Wrz 12, 2015 10:39 am 
Miro - Wto Paź 06, 2015 12:48 pm Zdjęcie z 1983 roku. Miro doldar - Pon Paź 12, 2015 3:34 pm
Są plany to, w czym problem jest (był?) z odbudową? Miro - Pon Sty 02, 2017 3:55 pm Salvatorkirche (kościół Zbawiciela). Miro pumeks - Pon Sty 02, 2017 5:45 pm To jest ciekawe, rzadko spotykane ujęcie
Miro - Czw Sty 12, 2017 11:28 am Możliwe, że ta panorama już była, ale brakuje jej w tym temacie. Miro Galadhorn - Nie Paź 08, 2017 4:37 pm Ja tylko spieszę donieść, że w kościele Zbawiciela w 1746 ochrzczono Daniela Gottlieba Tolkiena, a w 1752 jego brata, Johanna Benjamina Tolkiena. Ten drugi to... prapradziadek naszego znanego pisarza, J.R.R. Tolkiena. Daniel i Johann wyemigrowali do Londynu w latach 1766-1772. Obaj związali się z powstającym w Anglii Kościołem metodystycznym (choć - jak wiecie - sam JRRT dzięki mamie stał się katolikiem). Więcej szczegółów na moim blogu: http://tolkniety.blogspot.com W ubiegłym tygodniu udało mi się znaleźć w księgach parafialnych Salwatora wpis z aktem ślubu Christiana Tolkiena i Anny Euphrosyny, z domu Bergholtz - z 1745. A następnie akty dwóch chrztów. Stąd też moje pytanie. Jaki był zasięg parafii Zbawiciela? Czy w kościele tym chrzcili dzieci ludzie tylko z Petershagen, czy też na przykład z Weinberg i Alt-Schottland? Jak szukać domu, w którym mogli mieszkać Christian i Euphrosina z "Londyńskimi Synami"? Czy pomoglibyście mi z następującą inicjatywą? Żeby uratować murowany fragment wieży Zbawiciela, może postaramy się o tablicę pamiątkową (np. w formie angielskich blue plaque) z informacją, że z Gdańska pochodziła rodzina Tolkienów, a w tym kościele był ochrzczony ojcowski prapradziadek Profesora Tolkiena? To byłaby też promocja miasta! pumeks - Nie Paź 08, 2017 4:41 pm
Wieża jest wpisana do rejestru zabytków i na ten moment raczej nic i nikt jej nie zagraża. Natomiast co do tablicy, to doskonale trafiłeś, myślę że dam radę Ci to załatwić 
Galadhorn - Pią Sty 05, 2018 8:21 am Na podstawie ksiąg parafialnych Zbawiciela udało mi się określić zasięg jego parafii w XVIII wieku. Oto części tej dość dużej parafii: Petershagen (Zaroślak Wewnętrzny i Zewnętrzny) Schwarze Meer Bischofsberg Altendorf Schottland Hoppenbruch Jacobsacker Judenberg Looseberg Grosse u. Kleine Mulde Motlausche Gasse Neugarten Nonnen Acker (?) Sandgrube Schidlitz Schlapke Schlagthal Stolzenberg Stolzenbergsche Grund Vigilanz (do 1767) Wahlengang (in Schwarze Meer) Weinberg Krzysztof - Pią Sty 05, 2018 4:26 pm Pozaznaczałem na mapie z 1807 te miejsca. Nie znalazłem kilku: Hoppenbruch Jacobsacker Nonnen Acker Schlagthal Stolzenbergsche Grund Vigilanz Na tej mapie jest Weinberg. Nie jestem pewien czy to ten należał do tej parafii bo oprócz tego były jeszcze Weinbergi nad Siedlcami i pod Biskupią Górką. Galadhorn - Pią Sty 05, 2018 6:12 pm Vigilanz to szaniec na samej północy Biskupiej Górki, Hoppenbruch to Chmielniki, a Schlagthal to Dolina Grusz (koło Nowych Ogrodów). Galadhorn - Pią Sty 05, 2018 6:15 pm
Na zielono zaznaczyłeś tzw. Zaroślak Zewnętrzny pumeks - Pią Sty 05, 2018 6:21 pm Hoppenbruch - to chyba tzw. Chmielniki, z grubsza pomiędzy Starymi Szkotami a Orunią - czyli późniejszy Stadtgebiet, dzieliły się bodajże na Pelplińskie i Oruńskie Jacobsacker - tego nie znam Nonnen Acker - dosłownie Ziemia mniszek (nazwa od klasztoru brygidek), dziś ul. Józefa Wieniawskiego na Siedlcach Schlagthal - chyba to samo co Schladahl, dolna część ul. Malczewskiego, według opracowania https://pl.wikipedia.org/wiki/Jednostki_morfogenetyczne_Gda%C5%84ska podjednostka okręgu Siedlce Stolzenbergsche Grund - nie znam
Vigilanz - chodzi o jeden z bastionów Biskupiej Górki (pomiędzy bastionem Scharfenort ("Ostroróg") a bastionem Sandgrube ("Piaskowym") Weinberg - to chyba właśnie ten "pod Biskupią Górką", pamiątką po nim była nazwa ul. Cienistej "Neuweinberg". Krzysztof - Pią Sty 05, 2018 9:19 pm
Edit: Znalazłem potwierdzenie na mapie z 1822 r. greeley - Sob Sty 27, 2018 12:46 am Rozmowa rozwija się wokół kościoła a ja chciałbym wrócić do tematu cmentarzy tej parafii. Konkretnie chodzi mi o to w jakich latach na którym z cmentarzy należących do zboru Zbawiciela odbywały się pogrzeby. Konkretnie interesują mnie lata 1794-1878. pumeks - Pią Cze 22, 2018 1:44 pm Na powyższe nie znam odpowiedzi. Dołączę natomiast zdjęcie na którym widać, jak pozostałości kościoła wyglądały w 1960 r. 
(zapożyczone z tego tematu) Galadhorn - Pią Cze 22, 2018 4:39 pm A ja mam pewną ciekawą mapę z APGd (sygn. 300,MP/631), na której widzimy rysunek pierwotnego kościoła Zbawiciela, który Gedanopedia tak opisuje:
Na tej XVII-wiecznej mapie (inwentarz opisuje ja jako pochodzącą z 1600; dziękuję Adamowi Sz. za tę mapę), znajduje się nie tylko St Salvator ustawiony równolegle do Kanału Raduni, ale też widać na niej też osadę na Biskupiej Górce. Galadhorn - Pią Cze 22, 2018 4:59 pm
Z ksiąg parafialnych, które są dostępne w serwisie Ancestry.com wynika, że w tym okresie chowano ludzi zarówno w samym kościele, na cmentarzu przy samym kościele i na Nowym Cmentarzu (przy dzisiejszej ulicy Na Stoku). Najpopularniejszy był Nowy Cmentarz: 
Na grafice z tematu: http://tolkniety.blogspot...6-1791-jrr.html widać, że Neu-Kirchhof był najpopularniejszy. Na nim pochowano państwa Tolkienów, praprapradziadków słynnego pisarza. Krzysztof - Nie Maj 07, 2023 9:38 am https://www.facebook.com/...626110159561214 https://scontent-waw1-1.xx.fbcdn.net/v/t39.30808-6/344544491_761897892203089_2050392595101291419_n.jpg?_nc_cat=111&ccb=1-7&_nc_sid=730e14&_nc_ohc=smIGFbOfkIAAX8Ix1-M&_nc_ht=scontent-waw1-1.xx&oh=00_AfD9ON7PTBzPDdrSRcTmbvl35BnPmQvvUagBfsd_e8fXVA&oe=645CEAEB Miro - Pon Wrz 25, 2023 5:35 pm Ładna panorama z Kościołem Zbawiciela. Miro |
